Буюк Британия баллистик ракеталарга қарши ҳимояга эгами?

Буюк Британия потенциал ядровий бўлмаган баллистик ракета ҳужумидан деярли ҳимояланмаган. Бу ҳақда мамлакатнинг “The Sunday Times” газетаси томонидан кеча, 4 январь куни чоп этилган тадқиқот ҳужжатида келтирилган.

Бутун дунёда баллистик ракеталардан тобора кўпроқ фойдаланилмоқда

Ҳужжатда ёзилганидек, Совуқ уруш даврида инглиз стратеглари оролга фақат ядровий каллаклар билан ҳужум қилиш мумкин, бу муқаррар равишда ядро урушига олиб келади, деб тахмин қилган. Аммо сўнгги пайтларда дунёда ядровий бўлмаган зарядли баллистик ракеталардан фойдаланиш кўпайиб бормоқда. Мисол тариқасида “The Times”  Украинага Орешник ҳужумини ва Эроннинг Исроилга қарши йирик ракета ҳужумини келтирган. Нашрнинг маълум қилишича, Лондон воқеаларнинг бундай ривожланишига жавоб бермайди.

“Россиянинг Украинага қарши ҳалокатли узоқ масофали ракета ҳужумлари бошқа Европа мамлакатлари кўпроқ ҳаво мудофаасини сотиб олишга шошилишларига олиб келган бўлса-да, Буюк Британияда муҳим инфратузилмани ёки аҳоли пунктларини баллистик ракеталардан ҳимоя қилиш учун қуруқликдаги ҳаво мудофааси мавжуд эмас”, деб ёзади газета.

Нашрнинг Қироллик Мудофаа вазирлигидаги манбалари НАТОнинг қатор давлатлари Буюк Британия Европани узоқ масофали ракеталардан ҳимоя қилиш учун зарур бўлган мудофаа қалқонларини яратишга етарли ҳисса қўшмаётганидан ҳафсаласи пир бўлганини маълум қилди. Масалани ўрганган Британия мустақил комиссияси бу хулосага қўшилади.

“Ўндан ортиқ фаол ҳарбий хизматчилар ва мудофаа экспертлари билан суҳбатлар Буюк Британия ва унинг хориждаги ҳарбий базалари учун хавф ортиб бораётганини кўрсатди, чунки Хитой, Россия ва Эрон қитъаларни товуш тезлигидан бир неча баравар тезликда кесиб ўта оладиган баллистик ракеталарни жадаллик билан ишлаб чиқмоқда”, деб ёзади “The Times”.

Самолётлар, кемалар ва ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари етарли эмас

“The Times” нашрининг ёзишича, Буюк Британия ўнлаб йиллар давомида на қуруқликда, на ҳавода ва на денгизда ракеталарга қарши мудофаа тизимларига сармоя киритган. Оқибатда замонавий RAF қирувчиларида баллистик ракеталарни тутиб олишга қодир ракета тизимлари мавжуд эмас. Мавжуд ерга асосланган ҳаво мудофаа тизимлари орасида ҳеч бири бундай ракеталарни йўқ қилиш учун мўлжалланмаган. Бутун Британия оролларида баллистик ракетани аниқлай оладиган ягона радар мавжуд. У Шимолий Англиядаги Fylingdales ҳаво кучлари базасида жойлашган.

Буюк Британиянинг баллистик ракеталарга қарши асосий қуроли 45-тоифа эсминецлардир, аммо уларнинг асосий вазифаси флот ва денгиз базаларини ҳимоя қилишдир. Мисол учун, улар ҳозир Ўртаер денгизи ва Қизил денгизларда ишламоқда. Мутахассисларнинг огоҳлантиришича, бу кемаларнинг имкониятлари чекланган. Бундан ташқари, бир вақтнинг ўзида фақат иккита эсминец хизмат қилади. Уларнинг радар масофаси атиги 250 миля (400 км) эканлигини ҳисобга олсак, бу бутун Буюк Британияни ҳимоя қилиш учун етарли эмас.

Газетанинг хулосасига кўра, Буюк Британия зудлик билан Исроилнинг Темир гумбазига ўхшаш ракетага қарши мудофаа тизимига муҳтож.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Буюк Британия армияси томонидан биринчи марта зирҳли машинадан юқори энергияли лазер қуроли отилганди ва учувчи дронларни муваффақиятли йўқ қилганди. Анъанавий қурол турларидан муҳим афзаллик – бу ўқ-дорилар сонига чекловнинг йўқлиги. Британия Мудофаа вазирлиги бу лазер қуролларини мавжуд қуролларга нисбатан тежамкорроқ бўлишини таъкидлаган.