Эрдўған 2016 йилги қонли воқеани хотирлади

Туркия Президенти Ражаб Тойиб Эрдўған Туркияда терроризм бўлмаса, у дунёнинг энг кучли мамлакатларидан бирига айланишини айтди. Бу ҳақда давлат раҳбари бугун, 15 июль куни мамлакатда давлат тўнтаришига уринишнинг 9 йиллигига бағишланган парламент йиғилишида сўз очди.

Туркия етакчиси 2016 йилги ҳарбий тўнтаришга уриниш кечасини эслар экан, ўша машъум тунда унинг чақириғига жавобан ўн минглаб фуқаролар кўчаларга, майдонларга чиққанини, аэропортларни тўлдириб, Фатҳуллоҳ Гулен бошчилигидаги террорчилик ташкилотининг фитнасига йўл бермаганини таъкидлаган. 

“Бу давлатни севувчи фуқароларга чексиз миннатдорлигимни билдираман. Улар нафақат демократияни, балки бутун Туркиянинг келажагини ҳимоя қилди”, деган Эрдўған. 

Шунингдек, у Туркияда терроризм йўқолса, бутун минтақада бу хавф йўқолиши ҳақида гапирди. 

“Мен бир дақиқа ҳам шубҳа қилмайман – Туркия куч марказларидан бирига айланади. Терроризмсиз Туркия мақсадга эришса, бу фақат мамлакат ичида эмас, балки бутун минтақада террор хавфини йўқ қилишга йўл очади. Кўп қутбли дунёда Анқара муносиб ўрин эгаллайди. Мен халқимга тўлиқ ишонаман”, дея таъкидлаган мамлакат Президенти. 

У 15 июль кечаси Истанбул, Бурса ва бошқа шаҳар масжидларида кўтарилган дуолар Баку, Қоҳира, Исломобод, Жакарта, Сараево ва Могадишога қадар бўлган дўст ва биродар юртларда акс-садо берганини алоҳида таъкидлаган. 

“Туркия демократияcи қозонган ғалабага бу юртлар ҳам қувонч билан шерик бўлди”, дейди Эрдўған. 

У шунингдек, FETO раҳбари Фатҳуллоҳ Гулен тақдирига ҳам урғу бериб ўтган. 

“60 минг километр нарида, ватанидан маҳрум ҳолда охирги нафасини берган ва чуқурга ташланган FETO етакчиси тузган тузоқ 15 июль кечаси халқимизнинг тик туриши, жасоратли қаршилиги ва қаҳрамонларча кураши билан буткул йўққа чиқарилди”, дея қўшимча қилган Туркия раҳбари. 

Эрдўған, шунингдек, Туркия Буюк Миллат Мажлиси депутатларига миннатдорлик билдириб, улар халқ билан биргаликда демократияни ҳимоя қилганини эътироф этган.

“Шаҳидларимизнинг қаҳрамонлиги, ғозийларнинг кураши беҳуда кетмади. Терроризмсиз Туркия айнан ана шу қаҳрамонлар фидокорлиги мевасидир. Биз терроризм муаммосини бартараф этганимиздан сўнг, Туркия ҳар томонлама тараққий этади”, деган Президент. 

Қонли 15 июль воқеаси 

2016 йил 15 июлга ўтар кечаси Туркияда ҳарбий тўнтаришга уриниш содир бўлди. Бу воқеа Туркия Қуролли кучларининг ичидаги бир гуруҳ ҳарбийлар томонидан амалга оширилган бўлиб, улар мамлакатдаги ҳукуматни ағдариб, ҳокимиятни эгаллашни мақсад қилган эди. Тўнтариш иштирокчилари Анқарада парламент биносини ва Истанбулда кўприкларни назоратга олишга уринди, ҳарбий техника, танклар, вертолётлар, қирувчи самолётлар кўчаларга чиқарилди. Телевизион бинолар босиб олинди, TRT давлат каналида баёнот ўқилди ва ҳарбий ҳолат жорий қилинаётгани эълон қилинди.

Президент Ражаб Тойиб Эрдўған ўша пайтда таътилда бўлганига қарамай, ўз халқига мурожаат қилди ва уларни кўчаларга чиқиб, демократияни ҳимоя қилишга чақирди. Минглаб фуқаролар Президент чақириғига жавоб бериб, кўчаларга чиқди, тўнтариш иштирокчиларининг қаршилигига қарамай, уларни тўхтатишга ҳаракат қилди. Халқ, полиция кучлари ва тўнтаришга қарши чиққан ҳарбийлар биргаликда ҳаракат қилиб, исённи бостирди.

Бу воқеалар оқибатида 251 киши ҳалок бўлди, 2000 дан ортиқ одам яраланди. 

Расмийларга кўра, ушбу давлат тўнтаришига ҳаракат ўша пайтда АҚШнинг Пенсильвания штатида истиқомат қилган Фатҳуллоҳ Гулен бошчилигидаги FETO террористик гуруҳи ва унинг давлатдаги корчалонлари орқали амалга оширилган. Шундан сўнг, Туркияда минглаб ҳарбийлар, судьялар, ўқитувчилар ва давлат хизматчилари ҳибсга олинди ёки ишдан бўшатилди.

Намойишларда қурбон бўлганлар хотирасига ҳурмат ўлароқ Истанбулдаги кўприк улар номи билан аталди. Ёдгорлик мажмуаси ўрнатилди, 251 нафар ҳалок бўлганларнинг номлари абадиятга муҳрланди. Бугун мамлакатда ушбу кун муносабати билан хотира тадбирлари ўтказилмоқда.
Фатҳуллоҳ Гулен эса 2024 йилнинг 20 октябрь куни АҚШнинг Пенсильвания штатидаги шифохонада, 83 ёшида вафот этди. Расмийлар унинг вафотига сабаб қилиб, юрак етишмовчилигини кўрсатди. У тез унутилмади – унинг қилган ишлари Туркия учун ўчмайдиган қон изи бўлиб қолди. 

Туркия ҳукумати бу кунни миллий хотира сифатида белгилади ва ҳар йили 15 июль мамлакатда “Демократия ва миллий бирлик куни” сифатида нишонлана бошланди. Бу сана турк халқининг жасоратини ифодалайди.