Yaponiya o‘z hududida AQSH yadro qurolini joylashtirmoqchi

Bosh vazir Sanae Takaichi Yaponiyaga yadro qurolini kiritmaslik tamoyiliga rioya qilish yadroviy qurol tashuvchi AQSH kemalarining portlarga kirishiga to‘sqinlik qilishi va shu sababli favqulodda vaziyat yuzaga kelganda mamlakatning yadroviy to‘xtatuvchi kuchini zaiflashtirishi mumkinligidan xavotirda. Bu haqda “Kyodo” agentligi xabar berdi.

Shu munosabat bilan, hukumatdagi manbalarga ko‘ra, Takaichi Yaponiyaning uzoq yillik yadroviy bo‘lmagan qurol tamoyillarini qayta ko‘rib chiqishni ko‘rib chiqmoqda. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, bu harakat xavfsizlik siyosatida sezilarli o‘zgarishlar bo‘ladi.

Atom bombasidan jabr ko‘rgan yagona davlat bo‘lgan Yaponiya uchta tamoyilga amal qiladi: yadroviy qurolga ega bo‘lmaslik, uni ishlab chiqarmaslik va ulardan foydalanishga ruxsat bermaslik. Biroq manbalarga ko‘ra, uchinchi tamoyil ittifoqdoshi AQSH tomonidan taqdim etilgan yadroviy to‘xtatuvchi vosita samaradorligini zaiflashtiradi.

Shu munosabat bilan, Takaichi hukumati 2022 yildan beri birinchi marta uzoq muddatli milliy xavfsizlik strategiyasi va mudofaa qobiliyatini mustahkamlash dasturini yangilashni rejalashtirmoqda. Hukmron Liberal-demokratik partiya kelgusi yilning bahorida taklif tayyorlash maqsadida tez orada bu masala bo‘yicha muzokaralarni boshlash niyatida. Ushbu muhokamalar 2026 yilning oxirigacha hukumatning xavfsizlik hujjatlarini qayta ko‘rib chiqishi uchun asos yaratadi.

Joriy yilning 21 oktyabr kuni Bosh vazir bo‘lgan Takaichi parlamentda xavfsizlik siyosati bo‘yicha yangi hujjatlarda uch tamoyilga sodiqlik saqlanib qoladimi, degan savolga javob berishdan bosh tortdi va izoh berish uchun to‘g‘ri vaqt emasligini aytdi.

2022 yilning dekabr oyida Yaponiya hukumati yangilangan milliy xavfsizlik strategiyasini tasdiqlagandi. Hujjat potensial raqib hududidagi nishonlarga qarshi hujumlar o‘tkazishga ruxsat beradi, ammo oldingi zarbalar berish huquqini istisno qiladi. Strategiya, shuningdek, 2027 yilga borib, NATO standartlariga mos keladigan harbiy xarajatlarni YAIMning 2 foizigacha oshirishni nazarda tutadi. Takaichi bu maqsad muddatidan oldin amalga oshishini aytdi.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq AQSH Prezidenti Donald Tramp Rossiya va Xitoy vakillari bilan yadroviy qurollarni qisqartirish masalasini muhokama qilish uchun uchrashuv o‘tkazish istagini bildirgandi.