O‘lim ko‘paymoqda – JSST butun dunyoni vabo xavfidan ogohlantirdi

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti vabo kasalligining dunyoda tarqalishi xavfini juda yuqori deb hisoblaydi. 20 mart holatiga ko‘ra, 24 mamlakatda yangi holatlar qayd etilishi davom etmoqda. Bu haqda JSSTning bugun, 23 mart kuni e’lon qilingan faktlar varag‘ida so‘z borgan. 

“2023 yilning 11 fevralidan, ya’ni dunyoda vaboga oid oldingi sharh e’lon qilinganidan buyon global vaziyat yomonlashdi. To‘rtta yangi mamlakatda kasallikning avj olgani haqida xabar berildi va ularning umumiy soni 20 mart holatiga ko‘ra 24 taga yetdi”, deya ta’kidlaydi JSST.  

Qayd etilishicha, mavjud vaziyatni hisobga olgan holda,JSST global darajadagi xavfni juda yuqori deb baholaydi. 

2023 yil boshidan Janubiy-Sharqiy Afrikada vabo epidemiyasi kengaydi. Mutaxassislar, xususan, mart oyida Freddi sikloni tufayli Malavi va Mozambikdagi vaziyatning yomonlashishi mumkinligidan xavotirda. Yil boshida Zambiya, Zimbabve, Tanzaniya, Janubiy Afrika va Afrika shoxi mintaqasida yangi epidemiyalar qayd etilgan.  

“Ko‘p va bir vaqtning o‘zida epidemiyalarga javob berishning umumiy qobiliyati global resurslarning yetishmasligi, shu jumladan og‘iz vaboga qarshi vaksina (inaktivatsiyalangan modifikatsiyalangan butun hujayrali bivalent (O1 va O139 seroguruhlari asosida vaksina)ning yetishmasligi tufayli zo‘riqishda davom etmoqda”, deyiladi JSST bayonotida. 

Tashkilot, ayniqsa, vabo bilan bog‘liq yuqori o‘limdan xavotirda. JSST ma’lumotlariga ko‘ra, ko‘plab mamlakatlar o‘lim ko‘rsatkichlari o‘tgan yillarga nisbatan yuqoriroq bo‘lganligi haqida xabarlar mavjud. Bayonotda aytilishicha, 2021 yilda o‘lim holatlarining o‘rtacha darajasi dunyo bo‘ylab 1,9% va Afrikada 2,9% ni tashkil etgan, bu sezilarli darajada oshib ketish 1% dan kamroqni va o‘n yildan ortiq vaqt davomida qayd etilgan eng yuqori ko‘rsatkichni ifodalaydi. 

Vabo – vibrion vabolar keltirib chiqaradigan o‘ta xavfli yuqumli kasallik. Patogen organizmga ifloslangan oziq-ovqat yoki suv bilan kirganda paydo bo‘ladi.