“Tozalik, so‘z erkinligi, lafz...”. O‘zbek xalqi uchun qadriyatlar ro‘yxati tuzish taklif qilindi

Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti o‘zbek xalqining minglab yillik boy tarixi, ma’naviy merosi, turmush tarzi, hayotiy qarashlari va e’tiqodidan kelib chiqqan holda muhim milliy qadriyatlar ro‘yxatini tuzishni taklif qildi.

Quyida taklif qilinayotgan qadriyatlar ro‘yxati bilan tanishishingiz mumkin:

1. Ota-onaga ehtirom;
2. Tozalik;
3. Harakatda baraka;
4. O‘zbek tili;
5. Diniy bag‘rikenglik;
6. So‘z erkinligi;
7. Lafz (qonun, burch va kelishuvga sadoqat);
8. Yelkadoshlik;
9. Mehmondo‘stlik;
10. Rozi-rizolik.

O‘zbek xalqi uchun ham qadriyatlar ro‘yxatiga ehtiyoj bormi? Umuman olganda, dunyoda o‘ziga xos qadriyatlari bo‘lmagan millatning o‘zi yo‘q. O‘zbekiston ham istisno emac. Tarix, yashash tarzi, ma’naviyat, madaniyat bilan uzviy bog‘liq bo‘lgan qadriyatlar mavjud. Ammo ularning eng muhimlarini belgilab olish va targ‘ib etish zaruratini ham e’tibordan chetda qoldirmaslik kerak. Bunga ehtiyoj bor, biroq hozircha bu borada aniq bir to‘xtamga kelingani yo‘q.

Keltirilishicha, Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti yoshlarning o‘z qadriyatlarini yaxshi bilishi kerakligiga to‘xtalib, barcha tuzilajak ro‘yxatni yaxshi bilishi muhimligini ta’kidlagan.

“Agar Andijon, Surxondaryo va Xorazmdagi yoshlardan qadriyatlar nima, deb so‘ralsa, ular bir-biriga 90% yaqin qadriyatlarni aytsa, demak hammasi yaxshi. Ammo "qadriyatlarimiz" deb 100 marta eshitgan 14 yoshli bola, ularning to‘liq ro‘yxatini qayerdan ko‘rib o‘rganishi mumkin? Xammaga tanishtirilgan qadriyatlar ruyxati bormi, degan savol yuzaga keladi. Hozircha yo‘q. Bizda ham bu borada bir to‘xtamga kelib, aniq va tiniq qilib belgilasak, u yoki bu hodisa, qonun va hatti-harakatni baholashda ko‘l keladigan prizma yoki mezonni yaratib olgan bo‘lardik”, deya tushuntirish berilgan.

Ma’lumot uchun, bugungi kunda Amerika Qo‘shma Shtatlari, Daniya, Buyuk Britaniya, Rossiya kabi dunyo mamlakatlarida o‘z mamlakat xalqi uchun bir xilda taalluqli qadriyatlar ro‘yxati ham shakllantirilgan.