Navalniyning advokatlari qamaldi

Marhum Rossiya muxolifati yetakchisi Aleksey Navalniyning uch nafar sobiq advokati – Vadim Kobzev, Aleksey Lipser va Igor Sergunin 3,5 yildan 5,5 yilgacha qamoq jazosiga hukm qilindi. Bu haqda Rossiyadagi “xorijiy agentlar” reyestriga kiritilgan “Mediazona” sud zalidan xabar berdi.

Nashrga ko‘ra, sud yopiq eshiklar ortida bo‘lib o‘tgan. Vadim Kobzev 5,5 yilga, Aleksey Lipser 5 yilga, Igor Sergunin 3,5 yilga ozodlikdan mahrum etildi. Hukmni Vladimir viloyatining Petushinskiy tuman sudi chiqargan, u yerda Navalniyning o‘zi advokatlari yordamida koloniya ustidan ko‘p marta muvaffaqiyatsiz sudlangan.

Hukm e’lon qilingandan keyin advokatlarni qo‘llab-quvvatlash uchun kelganlar ularga baqirib:

“Yigitlar, sizlar qahramonlarsiz! Biz sizlar bilan faxrlanamiz, siz Rossiyaning eng yaxshi odamlarisiz!”, degan.

Aleksey Lipser jurnalistlarga "hamma narsa kutilayotganini” aytdi, Kobzev esa kelgan barchaga minnatdorlik bildirdi.

Advokatlar ishi

Advokatlar 2024 yilning fevralida Arktikadagi koloniyada o‘limidan oldin jazoni o‘tagan Navalniyga “ekstremistik jamiyat rahbari va direktori vazifalarini bajarishda yordam berish uchun o‘z maqomlaridan foydalanganlik”da ayblangan.

Ayblov tomoniga ko‘ra, advokatlar mahbusdan uning sheriklariga xabarlarni muntazam ravishda uzatib turgan. Uch advokatdan faqat Igor Sergunin aybini tan olgan. Prokuror unga nisbatan besh yarim yilni umumiy tartibli koloniyada o‘tashni so‘ragan, Kobzev va Lipser esa mos ravishda 5 yil-u 11 oy va 5 yil-u 10 oy qamoq jazosiga hukm qilingan. Kobzevni himoya qilayotgan advokat Andrey Grivsovning BBC'ga aytishicha, prokuror sudlanuvchilarni besh yilgacha yuridik xizmat ko‘rsatishni taqiqlashni so‘ragan.

Navalniy advokatlarining himoyachisi hech qanday jinoyat yo‘qligini ta’kidladi: sudlanuvchilar Navalniyga “yuridik yordam ko‘rsatgan va hech qanday siyosiy faoliyat bilan shug‘ullanmagan”.

“Ularga qarshi dalillar advokat-mijoz imtiyozlariga noqonuniy aralashishni o‘z ichiga oladi va shuning uchun qabul qilinishi mumkin emas. Aslida, advokat va koloniyadagi mijoz o‘rtasidagi uchrashuvlarni tinglab bo‘lmaydi – bu to‘g‘ridan-to‘g‘ri qonuniy taqiqdir”, dedi Grivsov.

Rossiyaning “Advokatlik faoliyati to‘g‘risida”gi qonunga ko‘ra, bunday uchrashuvlar maxfiylikni ta’minlaydigan sharoitlarda o‘tkazilishi kerak. Rossiya Adliya vazirligi tomonidan tasdiqlangan koloniyalarning ichki qoidalariga ko‘ra, mahkumlar va advokatlar o‘rtasidagi uchrashuvlar yakka tartibda, uchinchi shaxslarning quloqlari ostida va tinglashning texnik vositalaridan foydalanmasdan o‘tkazilishi lozim.

Sud muxolifatchining bevasi Yuliya Navalnaya YouTubeda e’lon qilingan videoda siyosatchining koloniyadagi advokatlar bilan uchrashuvlari aks etgan videolavhalarni ko‘rsatganida allaqachon ishni ko‘rib chiqishni boshlagan edi.

“Suratga olish yashirin kamera yordamida advokat-mijoz huquqini buzgan holda olib borilgan”, deya ta’kidlagan Navalnaya.

Himoyachi sud jarayoni boshlanishidan oldin boshqa jiddiy protsessual qonunbuzarliklarni qayd etdi.

“Tergov aynan qayerda va qanday maqsadda advokatlar ekstremistik jamiyatga qo‘shilganini aniqlashi kerak edi, ammo bu holatlar “aniqlanmagan” bo‘lib qoldi”, dedi Grivsov.

Uning ta’kidlashicha, bu ishning yurisdiksiyasini aniq belgilashga imkon bermaydi. 

Avgust oyining oxirida Kobzev va Lipser Oliy sudni Vladimir viloyatida emas, balki Moskvada sud qilishiga harakat qildi. Ular, shuningdek, bu ish Pokrovdagi IK-2 yaqinida joylashgan Petushinskiy sudi yurisdiksiyasiga umuman kirmasligini, u yerda Navalniy 2021 yilda Rossiyaga qaytib kelganidan so‘ng darhol birinchi jazoni o‘tash uchun yuborilganini ta’kidladi.

Bundan tashqari, sudlanuvchilarning ta’kidlashicha, ular Navalniyni koloniya (Pokrovdagi IK-2) bilan bahslarida himoya qilgan Vladimir viloyati sudi bu ishda xolislikni saqlay olmaydi.

Grivsovning aytishicha, ishni Moskvaga topshirish qonuniy jihatdan mumkin, chunki barcha ayblanuvchilar, himoyachilar va guvohlarning aksariyati poytaxtda istiqomat qiladi. Vladimir viloyatiga ko‘chirilgani sababli, Kobzev va Lipser yaqinlari hamda advokatlari bilan muntazam uchrashish va posilkalar olish imkoniyatidan mahrum bo‘ldi.

Sergunin bunday ariza bermagan – o‘tgan yilning may oyida tergovchi advokat aybini tan olganini ma’lum qilgan.

Petushinskiy sudi Navalniyning advokatlariga qarshi jinoyat ishini sentyabr oyi o‘rtalarida ko‘rib chiqishni boshlagan. Birinchi sud majlisida sudya ayblovchining iltimosiga binoan sud jarayonini yakunlagandi.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq “The Insider” nashri Rossiya muxolifati yetakchisi Aleksey Navalniy qamoqxonada zaharlab o‘ldirilganini yozgandi. Nashrda qayd etilishicha, Navalniyning o‘limi bilan bog‘liq yangi da’voda uni o‘ldirish uchun 1971-1993 yillarda Sovet Ittifoqi va Rossiya tomonidan ishlab chiqilgan “Novichok” gazidan foydalanilgan.