“Fitch Ratings” O‘zbekistonning kredit reytingini qayta baholadi

Kecha, 10 aprel kuni “Fitch Ratings” xalqaro reyting agentligi O‘zbekiston Respublikasining suveren kredit reytingi bo‘yicha navbatdagi hisobotini e’lon qildi. Unga ko‘ra, O‘zbekiston suveren kredit reytingi “VV-” (“Barqaror” prognozi) darajasida saqlab qolindi. 

Ma’lumot uchun. COVID-19 pandemiyasining iqtisodiyotga salbiy ta’siri tufayli Agentlik bir necha suveren kredit reytinglarni yoki prognozlarni pasaytirdi. O‘tgan haftaning o‘zida, Janubiy Afrika Respublikasi, Kolumbiya, O‘mon Sultonligi hamda Nigeriya Federal Respublikasining reytinglari pasaytirildi. 

“Fitch Ratings”ning ta’kidlashicha, COVID-19 pandemiyasi tufayli yuzaga kelgan global inqiroz sharoitlarida O‘zekiston reytingining saqlab qolinishiga asosiy omillar mamlakatda mustahkam tashqi va fiskal zaxiralarning mavjudligi, diversifikatsiyalangan tovarlar eksporti bazasi hamda tashqi moliyaviy manbalardan foydalanish imkoniyatlari hisoblanadi.

Agentlik fikriga ko‘ra, mazkur omillar O‘zbekistonning global inqiroz holatlarining iqtisodiyot tarmoqlariga salbiy ta’sirini yumshatish bo‘yicha choralarni moliyalashtirish, iqtisodiy o‘sishni qo‘llab-quvvatlash hamda joriy operatsiyalar hisobi defitsitining yuqoriligi va davlat qarzining oshishi bilan bog‘liq qisqa muddatli xatarlarni yumshatishga xizmat qiladi.

Garchi joriy yilda “Fitch Ratings” tomonidan iqtisodiy o‘sish prognozi 2 foizga tushirilgan bo‘lsa-da, O‘zbekistonning inqirozga qarshi kurash choralari, investitsiya loyihalarining davomiy moliyalashtirilishi hamda asosiy savdo hamkorlarining tiklanishi kelgusi yilda yuqori iqtisodiy o‘sish sur’atlarini (2021 yil uchun prognoz 6,8 foiz) ta’minlashi alohida ta’kidlandi.

COVID-19 pandemiyasiga qarshi kurashish, aholi bandligi, ijtimoiy to‘lovlarning amalga oshirilishi, iqtisodiy va investitsiyaviy faollikni qo‘llab-quvvatlash maqsadida Moliya vazirligi huzurida 

Inqirozga qarshi kurash jamg‘armasining (1 mlrd AQSH dollari hajmida) tashkil etilganligi hamda Hukumat tomonidan maqsadli va vaqtinchalik soliq imtiyozlari, tegishli sektorlarning kredit to‘lovlarini kechiktirish imtiyozlarining (3 mlrd AQSH dollari hajmida) taqdim etilishi alohida ta’kidlandi. 

Shuningdek, agentlik tomonidan davlat tashqi qarzini jalb etishning yillik yuqori chegarasining joriy etilgani va Hukumatning davlat qarzining (Hukumat nomidan va uning kafolati ostidagi qarz) maksimal miqdorini yalpi ichki mahsulotga (YAIM) nisbatan 50 foiz etib belgilash bo‘yicha rejalarining davlat qarzining o‘sishini kamaytirishga qaratilgani qayd etildi.

Institutsional islohotlarning bosqichma-bosqich amalga oshirilayotganligi korrupsiyaga qarshi kurashish va qonun ustuvorligi sohalarining rivojlanishi, boshqaruv standartlarining yaxshilanishiga olib kelib, bu “Transparency International” tashkiloti tomonidan yuritiladigan Korrupsiyani qabul qilish indeksi va “World Justice Project” tomonidan yuritiladigan Qonun ustuvorligi indeksida O‘zbekistonning o‘rni yaxshilanishida aks etganligi hamda 2020 yilda Jahon bankining Biznes yuritish indeksida 76-o‘rindan 69-o‘ringa ko‘tarilganligi alohida e’tibor qaratildi.

Quyida “Fitch Ratings” tomonidan reyting ko‘rsatkichlariga ta’sir qiluvchi asosiy omillar keltirilgan.

O‘zbekiston kredit reytingiga ijobiy ta’sir etuvchi asosiy omillar:

•    Makroiqtisodiy barqarorlikni oshiruvchi va davlat qarzining o‘sishini sekinlashtiruvchi siyosatning asoslarini kuchaytirish; 

•    Tarkibiy ko‘rsatkichlar, ya’ni aholi jon boshiga YAIM va institutsional omillarni sezilarli darajada yaxshilash;

•    Davlat moliyaviy balansini sezilarli darajada mustahkamlash; 

O‘zbekiston kredit reytingiga salbiy ta’sir etuvchi asosiy omillar:

•    Olib borilayotgan islohotlardan chetlashish, makroiqtisodiy muvozanatning buzilishiga hamda makroiqtisodiy barqarorlik uchun xatarlarni oshiradigan nomuvofiq choralar yoki harakatlar;

•    COVID-19 koronavirus pandemiyasining YAIMning o‘rta muddatli o‘sishi yoki davlat moliyasiga o‘ta kuchli salbiy ta’sir ko‘rsatishi;  

•    Valyuta zaxiralarining pasayishi yoki tashqi qarz majburiyatlarining keskin o‘sishi.