Erdo‘g‘an BMTda musulmonlar huquqlari himoyasini talab qilyapti

Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashida veto huquqiga ega musulmon davlat bo‘lishi bugungi davrning muhim talabi. Bu haqda Turkiya Prezidenti Rajab Toyib Erdo‘g‘an kecha, 3 mart kuni Anqarada o‘tkazilgan xorijiy mamlakatlar elchilari bilan iftor marosimida so‘z ochdi. 

Davlat rahbari o‘z nutqida xalqaro muammolar kun tartibidagi asosiy mavzularga to‘xtaldi. 

“Global qarorlar qabul qilish mexanizmlarining o‘zgaruvchan global sharoitlarga moslashish vaqti keldi. Dunyo aholisining to‘rtdan bir qismini tashkil etuvchi musulmonlar qaror qabul qilish jarayonlarida o‘zlari munosib tarzda namoyon bo‘lishlari kerak”, deydi u. 

Uning so‘zlariga ko‘ra, mavjud vaziyatning salbiy oqibatlari keng ko‘lamda namoyon bo‘ladi – siyosiy beqarorlikdan tortib, ijtimoiy tinchlikni buzishgacha, qutblanish kuchayishdan tortib, marjinal bo‘lib qolishi kerak bo‘lgan irqchi va o‘ta o‘ng partiyalarning muqarrar o‘sishigacha. Islomofobiya, immigratsiyaga qarshi kurash, savdo urushlari va to‘qnashuvlar qoidalarga asoslangan xalqaro tizimning yo‘liga g‘ov bo‘lmoqda.

Erdo‘g‘anning ta’kidlashicha, global xavfsizlik arxitekturasi va qoidalarga asoslangan tizimga bo‘lgan ishonch pasaygani sari tashvish kuchayib, o‘rmon qonunlari birinchi o‘ringa chiqadi. 

“Biz yaqinlashib kelayotgan xavf-xatarga befarq bo‘lib, hech narsaga erisha olmaymiz”, deydi Prezident. 

Kuchlining kuchsizlar ustidan hukmronligi jiddiy muammolarni keltirib chiqarishini aytgan Erdo‘g‘an, zaiflar, qurbonlar, mazlumlar va huquqdan mahrumlar uchun o‘z huquqlarini himoya qilishlari mumkin bo‘lgan eshiklar birin-ketin yopilib borayotganini qo‘shimcha qildi. 

Adolatsiz va shafqatsiz xalqaro voqelik paydo bo‘lmoqda, unda ortda qolgan kishi tom ma’noda yutqazadi, ksenofobiya, terrorizm, fashistik partiyalarning kuchayishi va deyarli har bir inqirozning tez sur’atlar bilan to‘qnashuvga aylanishini bu yangi voqelikdan mustaqil ko‘rib bo‘lmaydi. 

Prezident voqealar rivojining oldi olinmasa, ular harbiy yoki siyosiy portlashlarga olib kelishini bildirdi.  

“Buning belgilari allaqachon paydo bo‘la boshlagan. Shuning uchun muammolarni keyinga qoldirib, ularga ko‘zimizni yumib, xavf-xatarga befarq bo‘lib, hech narsaga erisha olmaymiz. Biz 5 dan katta dunyo shiori ostida olib borayotgan kurashimiz muammolarni keltirib chiqaradigan, balki ularni hal qiladigan ushbu global tizim o‘rnini bosadigan yanada keng qamrovli tuzilma yaratishga qaratilgan. Bugun men buni yana bir bor aniq va aniq ifoda etmoqchiman. Global qarorlar qabul qilish mexanizmlarining o‘zgaruvchan global sharoitlarga moslashish vaqti keldi. Dunyo aholisining to‘rtdan bir qismini tashkil etuvchi musulmonlar qaror qabul qilish jarayonlarida o‘zlari munosib tarzda namoyon bo‘lishlari kerak”, deydi Erdo‘g‘an. 

Uning alohida urg‘ulashicha, Birlashgan Millatlar Tashkiloti Xavfsizlik Kengashida veto huquqiga ega bo‘lgan islom davlatining hozir bo‘lishi talabdan ko‘ra ko‘proq zaruratga aylandi. 

“Biz besh doimiy a’zo hokimiyatni adolat asosida bo‘lishish o‘rniga kuchlarni jamlash orqali muammolarni bostirishga harakat qilayotganini ko‘ryapmiz. Shuni yodda tutish kerakki, bu o‘zgarishlar to‘lqiniga qarshilik ko‘rsatilar ekan, muammolarimiz soni va ko‘lami oshib boraveradi. 

Biz tushunamizki, ba’zi do‘stlarimizga bu faktlarning ochiq taqdimoti yoqmaydi. Ammo biz bunga boshqacha qaraymiz. Biz hech qachon haqiqatni aytishdan to‘xtamaymiz, bu hozirgi qiyin vaziyatdan chiqishning yagona yo‘li”, deya qo‘shimcha qildi Erdo‘g‘an.

Ma’lumot uchun, “Beshdan katta dunyo” shiori Erdo‘g‘anning o‘tgan yillardagi asosiy xalqaro chaqiriqlaridan biri bo‘lib qolmoqda. U munozaralar va qarorlar samaradorligini oshirish uchun BMT Xavfsizlik kengashini kengaytirish zarurligini va mavjud vaziyat boshqa davlatlarning huquqlarini buzayotganini ta’kidlab keladi.