2023 yilda qizlar va ayollarga yordam berish uchun 1,2 milliard dollar kerak

Inqirozga uchragan 65 mamlakatda 66 million ayol, qiz va yoshlarni qo‘llab-quvvatlash uchun Birlashgan Millatlar Tashkilotining Aholishunoslik jamg‘armasi rekord miqdordagi 1,2 milliard dollar so‘radi. Ulardan 70 millioni Ukrainadagi loyihalarga yo‘naltiriladi. Bu haqda BMT matbuot xizmati xabar berdi. 

Aholishunoslik jamg‘armasi bugungi kunda dunyo ko‘plab inqirozlarga duch kelayotganini va bunday vaziyatda Jamg‘arma hayotni saqlab qolish, ayollar va qizlar huquqlarini himoya qilishni ta’minlaydigan moslashuvchan va bashorat qilinadigan moliyalashtirishga har qachongidan ham ko‘proq muhtojligini eslatadi.  

Birlashgan Millatlar Tashkilotining Aholishunoslik jamg‘armasining 2023 yilga mo‘ljallangan insonparvarlik murojaati o‘z tarixidagi eng yirigi hisoblanadi. So‘ralgan mablag‘ning 289 millioni Afg‘onistondagi, 70 millioni Ukrainadagi, 62 millioni Somalida va 23 millioni Gaitidagi loyihalar uchun mo‘ljallangan. 

Zamonaviy inqirozlar va g‘alayonlar

O‘tgan yili tarixda birinchi marta butun dunyo bo‘ylab ichki ko‘chirilganlar soni 100 milliondan oshdi. Dunyo Pokistondan Afrika shoxigacha bo‘lgan ko‘plab mamlakatlar va mintaqalarda jiddiy zarar keltirgan suv toshqini va qurg‘oqchilikni boshdan kechirdi. Ukrainadagi urush butun dunyo bo‘ylab ko‘chirilganlar sonining ko‘payishiga va oziq-ovqat muammolariga, jumladan, Afg‘oniston, Gaiti, Somali va Yaman kabi mamlakatlarda paydo bo‘lishiga olib keldi. 

Vaziyat Kongo Demokratik Respublikasi, Shimoliy Efiopiya, Gaiti va boshqa mamlakatlardagi mojaro va beqarorlik tufayli yanada keskinlashmoqda. 

“Ushbu inqirozlar ayollar va qizlarning salomatligi va huquqlariga ta’sir qildi”, deyiladi Aholishunoslik jamg‘armasi bayonotida

Jamg‘arma xalqaro hamjamiyatni jabrlanganlarga yordam berish uchun zarur mablag‘larni taqdim etishga chaqirdi. 

Jamg‘arma uning faoliyati hamkorlarning moliyaviy va siyosiy ko‘magiga bog‘liqligini ta’kidladi. Tegishli moliyalashtirish reproduktiv salomatlik va favqulodda vaziyatlarda ayollar va qizlarga boshqa zarur yordam ko‘rsatishni kengaytirish imkonini beradi. 

Bu xizmatlar onalar salomatligi, shoshilinch akusherlik yordami, oilani rejalashtirish, gender asosidagi zo‘ravonlikning oldini olish va unga qarshi kurashish, tibbiy va psixologik yordamni o‘z ichiga oladi. 

2022 yilda Aholishunoslik jamg‘armasi va uning hamkorlari, jumladan, ayollar boshchiligidagi fuqarolik jamiyati tashkilotlari 30 million xotin-qizlarga hayotni saqlab qolish uchun yordam ko‘rsatdi. 

Gender asosidagi zo‘ravonlikning oldini olish va unga qarshi kurashish bo‘yicha loyihalar orqali 46 mamlakatda ikki millionga yaqin odamlarga murojaat qilingan. 29 mamlakatda 1,4 million homilador ayol Aholishunoslik jamg‘armasi tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan muassasalarda xavfsiz tug‘ilishni ta’minlash uchun yordam oldi. 

Birlashgan Millatlar Tashkiloti jamg‘armasi 42 mamlakatda xavf ostida bo‘lgan ayollar boshpana topishi va yordam olishi mumkin bo‘lgan minglab sentlarni yaratishga hissa qo‘shdi, shuningdek, ushbu mamlakatlarning muhtoj aholisini gigiyena vositalari bilan ta’minladi. 

Bundan tashqari, 42 mingdan ortiq tibbiyot xodimlari reproduktiv salomatlik, jumladan, zo‘rlash qurbonlariga klinik yordam ko‘rsatish bo‘yicha o‘qitildi.