Bank sohasidagi muammolar ma’lum qilindi. Strategiyadan qanday maqsad ko‘zlangan?

O‘zbekiston Prezidenti “2020–2025 yillarga mo‘ljallangan O‘zbekiston Respublikasining bank tizimini isloh qilish strategiyasi to‘g‘risida”gi farmonni imzolagani haqida xabar bergan edik.

Moliya vazirligi strategiya bo‘yicha qo‘shimcha ma’lumot berib, bank sektorining bugungi kundagi asosiy muammolarini ma’lum qildi. Bular:

•    Davlat resurslariga yuqori bog‘liqlik va imtiyozli kreditlarning yuqori ulushi - umumiy portfelining 60 foizdan ortiq;

•    Moliyaviy barqarorlikning yetarli emasligi - 2017-2019 yillarda yuqori likvidli aktivlarning ulushi 23 foizdan 11 foizgacha kamaydi;

•    Xavflarning yuqori konsentratsiyasi - davlat ishtiroki mavjud har bankning top-10 qarz oluvchilari ulushiga umumiy kredit portfelining 36 foizi to‘g‘ri keladi;

•    Davlatning dominant o‘rni - aktivlarning 85 foizi;

•    Moliyaviy xizmatlarning past darajadagi mavjudligi - kreditlarning faqat 19 foizi jismoniy shaxslarga to‘g‘ri keladi (dunyoda - 40 foiz).

Bildirilishicha, strategiya 4 ta asosiy vazifani hal qilish imkonini beradi. Bular:

•    Bank tizimi samaradorligini oshirish;

•    Uning moliyaviy barqarorligini ta’minlash;

•    Sektorda davlat ulushini kamaytirish;

•    Xizmatlar ko‘lami va sifatini yaxshilash.

2025 yilgacha quyidagi maqsadlarga erishiladi:

•    Davlat ishtirokisiz banklar aktivlarining 15 foizdan 60 foizga o‘sishi;

•    Banklarning xususiy sektor oldidagi majburiyatlarining 28 foizdan 70 foizgacha o‘sishi;

•    Bankdan tashqari kredit tashkilotlari ulushining 0,35 foizdan 7 foizgacha o‘sishi;

•    Kamida 3 ta bank kapitaliga kamida 3 xorijiy investorni jalb qilish.

Nima uchun strategiyani qabul qilish kerak edi?

Buning sababi – bank sektorida to‘plangan muammolarni respublika moliya tizimining asosiy tarkibiy qismi sifatida hal etish zaruriyati. Ular orasida: davlatning haddan tashqari mavjudligi, raqobat kamligi, korporativ boshqaruv va bank xizmatlarining zamonaviy talablarga mos kelmasligi, shuningdek, dunyoda qo‘llanilayotgan Profil texnologiyalarining nisbatan past darajada rivojlanishi.

Davlat ushbu tizimda o‘z ishtirokini qanday kamaytiradi?

Bu hujjatning eng muhim tarkibiy qismlaridan biri. Strategiya Xalqaro moliya korporatsiyasi, Yevropa tiklanish va taraqqiyot banki, Osiyo taraqqiyot banki kabi xalqaro moliya institutlari (XMI) ning faol ko‘magida davlat banklarining aksariyat qismini amalga oshirishni nazarda tutadi. Eng ijobiy ta’sirga erishish uchun ikki bosqich rejalashtirilgan:

1 - xalqaro darajadagi maslahatchilarni jalb qilgan holda, shu jumladan, XMIdan banklarni konvertatsiya qilish;

2 -davlat ulushini ushbu biznesda ko‘p yillik ijobiy tajribaga ega bo‘lgan va sektorga eng yangi echimlarni keltirib chiqaradigan, jahon standartlariga muvofiq barqaror ishlashini ta’minlaydigan strategik investorlarga xususiylashtirish.