USAID фаолиятининг тўхтатилиши конституцияга зид деб топилди

АҚШнинг Мэриленд штати федерал судьяси Теодор Чуанг иш материалларини кўриб чиққач, АҚШ Халқаро тараққиёт агентлиги (USAID) фаолиятининг тўхтатилиши ноқонуний экани ҳақида хулоса чиқарди ва агентликнинг ишини тиклаш бўйича қарор қабул қилди. Бу ҳақдаги суд қарори эълон қилинди.

Суд қарорида АҚШ Президенти Дональд Трамп маъмурияти USAID ишини тўсиб қўйиш орқали конституцион тамойилларни бузгани қайд этилган.

68 саҳифалик суд ҳужжатида, хусусан, конституцион тамойилларнинг бузилиши нафақат USAID'нинг собиқ ходимларига (улар судга даъвогар сифатида мурожаат қилган), балки жамоатчилик манфаатларига ҳам зарар етказгани таъкидланган. Чунки Оқ уй бу қарори билан Конгресс аъзоларини – жамиятнинг сайланган вакилларини – USAID каби Конгресс томонидан ташкил этилган агентликни қачон, қандай ва нима сабабдан ёпиш бўйича қарор қабул қилиш ваколатидан маҳрум қилган.

Суд қарорига кўра, ишдан бўшатилган ходимлар лавозимига қайтарилиши ва улар учун иш жойларига кириш имконияти таъминланиши лозим. Ҳукумат самарадорлиги департаменти (раҳбари Илон Маск) USAID фаолияти бўйича фақат тегишли ваколатга эга бўлган расмий шахс рухсати билан ҳаракат қилиши мумкин.

Маълумот учун, USAID 1961 йилда АҚШ Конгресси томонидан қабул қилинган хорижий ёрдам тўғрисидаги қонун асосида ташкил этилган. Унинг яратилишини ўша даврдаги мамлакат президенти Жон Кеннеди таклиф  қилган бўлиб, агентликнинг асосий мақсадларидан бири Совет Иттифоқининг таъсирини камайтириш бўлган.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ АҚШ Давлат котиби Марко Рубио USAID дастурларининг 80 фоиздан ортиғи ёпилишини эълон қилган эди. Давлат котибининг сўзларига кўра, USAID'ни бекор қилиш учун Америка Қўшма Штатлари томонидан 5 минг 200 дан ортиқ шартнома тузилган. Шунингдек, Давлат котиби “узоқ вақтдан бери кечикиб кетган тарихий ислоҳот”га қўшган ҳиссаси учун Илон Маск томонидан назорат қилинадиган Ҳукумат самарадорлиги идорасига (DOGE)  миннатдорлик билдирган.