Россия Украинада кимёвий қурол ишлатишни кучайтирмоқда – разведка

Ғарб разведка идораларига кўра, Россия Украинада кимёвий қурол қўллашни кучайтирмоқда. Бу ҳақда бугун, 4 июль куни эълон қилинган Германия Федерал разведка хизмати (BND) ва Нидерландиянинг иккита разведка агентлиги – MIVD ҳарбий разведка хизмати ва AIVD разведка ва хавфсизлик хизматининг қўшма баёнотида сўз боради.

“Россия қўшинлари томонидан кўздан ёш оқизувчи газ ва хлоропикрин қўлланилиши одатий амалиётга айланди ва кенг тарқалди”, дейилади баёнотда.

 Хлоропикрин, шунингдек, триклоронитрометан сифатида ҳам танилган бўлиб, токсик кимёвий жанговар воситадир. Биринчи жаҳон уруши пайтида у “Grünkreuz-1” (“Яшил хоч-1”) номи билан ишлатилган, чунки бу моддани ўз ичига олган снарядлар яшил хоч билан белгиланган.

Учта разведка хизматининг ҳисоботида қайд этилишича, ёпиқ жойларда юқори концентрланган хлоропикрин ҳалокатли бўлиши мумкин ва уни қўллаш кимёвий қуроллар тўғрисидаги конвенцияни жиддий бузиш ҳисобланади. Кўздан ёш оқизувчи газдан фойдаланиш ҳам ушбу конвенцияни бузади.

BND, MIVD ва AIVD кузатувларига кўра, Россия раҳбарияти ва унинг радиациявий, кимёвий ва биологик мудофаа қўшинлари ушбу тақиқланган моддадан фойдаланишни фаол қўллаб-қувватлайди ва осонлаштиради. Бундан ташқари, Россия кимёвий қурол дастурига катта сармоя киритмоқда, тадқиқотларни кенгайтирмоқда ва янги олимларни жалб қилмоқда.

Украина Мудофаа вазирлиги маълумотларига кўра, Украинадаги уруш давомида Россия Украина қўшинларига қарши 9000 мартадан ортиқ кимёвий моддалар қўллаган ва камида учта ўлим кимёвий қурол таъсири билан бевосита боғлиқ.

Билвосита, Россиянинг кимёвий қуролдан фойдаланиши кўпроқ қурбонларга олиб келади, чунки у украиналик аскарларни яширинча тарк этишга мажбур қилади, кейин улар оддий ўқ-дорилар билан ўққа тутилади ва ўлдирилади.

Украина Қуролли Кучлари Бош штабининг маълум қилишича, май ойи охирида Киевда 35 нафар ҳарбий атташе учун ўтказилган брифингда Россия армияси ҳалигача ҳалокатли кимёвий жанговар воситалардан фойдаланмагани таъкидланган, бироқ айни пайтда Россия томонидан қўлланилган моддалар расман кимёвий қурол ҳисобланмаса-да, улардан урушда фойдаланиш Женева конвенциясини бузаётгани таъкидланган.

Июнь ойида Украина Кимёвий қуролларни тақиқлаш ташкилотига 2023 йилнинг февралидан 2025 йилнинг июнига қадар Россия қўшинлари томонидан хавфли кимёвий моддалар бўлган ўқ-дорилардан уруш воситаси сифатида фойдаланишнинг 9700 га яқин ҳолати ҳужжатлаштирилгани ҳақида маълум қилган эди.