Навальнийнинг адвокатлари қамалди

Марҳум Россия мухолифати етакчиси Алексей Навальнийнинг уч нафар собиқ адвокати – Вадим Кобзев, Алексей Липцер ва Игор Сергунин 3,5 йилдан 5,5 йилгача қамоқ жазосига ҳукм қилинди. Бу ҳақда Россиядаги “хорижий агентлар” реестрига киритилган “Медиазона” суд залидан хабар берди.

Нашрга кўра, суд ёпиқ эшиклар ортида бўлиб ўтган. Вадим Кобзев 5,5 йилга, Алексей Липцер 5 йилга, Игор Сергунин 3,5 йилга озодликдан маҳрум этилди. Ҳукмни Владимир вилоятининг Петушинский туман суди чиқарган, у ерда Навальнийнинг ўзи адвокатлари ёрдамида колония устидан кўп марта муваффақиятсиз судланган.

Ҳукм эълон қилингандан кейин адвокатларни қўллаб-қувватлаш учун келганлар уларга бақириб:

“Йигитлар, сизлар қаҳрамонларсиз! Биз сизлар билан фахрланамиз, сиз Россиянинг энг яхши одамларисиз!”, деган.

Алексей Липцер журналистларга "ҳамма нарса кутилаётганини” айтди, Кобзев эса келган барчага миннатдорлик билдирди.

Адвокатлар иши

Адвокатлар 2024 йилнинг февралида Арктикадаги колонияда ўлимидан олдин жазони ўтаган Навальнийга “экстремистик жамият раҳбари ва директори вазифаларини бажаришда ёрдам бериш учун ўз мақомларидан фойдаланганлик”да айбланган.

Айблов томонига кўра, адвокатлар маҳбусдан унинг шерикларига хабарларни мунтазам равишда узатиб турган. Уч адвокатдан фақат Игор Сергунин айбини тан олган. Прокурор унга нисбатан беш ярим йилни умумий тартибли колонияда ўташни сўраган, Кобзев ва Липцер эса мос равишда 5 йил-у 11 ой ва 5 йил-у 10 ой қамоқ жазосига ҳукм қилинган. Кобзевни ҳимоя қилаётган адвокат Андрей Гривцовнинг BBC'га айтишича, прокурор судланувчиларни беш йилгача юридик хизмат кўрсатишни тақиқлашни сўраган.

Навальний адвокатларининг ҳимоячиси ҳеч қандай жиноят йўқлигини таъкидлади: судланувчилар Навалнийга “юридик ёрдам кўрсатган ва ҳеч қандай сиёсий фаолият билан шуғулланмаган”.

“Уларга қарши далиллар адвокат-мижоз имтиёзларига ноқонуний аралашишни ўз ичига олади ва шунинг учун қабул қилиниши мумкин эмас. Аслида, адвокат ва колониядаги мижоз ўртасидаги учрашувларни тинглаб бўлмайди – бу тўғридан-тўғри қонуний тақиқдир”, деди Гривцов.

Россиянинг “Адвокатлик фаолияти тўғрисида”ги қонунга кўра, бундай учрашувлар махфийликни таъминлайдиган шароитларда ўтказилиши керак. Россия Адлия вазирлиги томонидан тасдиқланган колонияларнинг ички қоидаларига кўра, маҳкумлар ва адвокатлар ўртасидаги учрашувлар якка тартибда, учинчи шахсларнинг қулоқлари остида ва тинглашнинг техник воситаларидан фойдаланмасдан ўтказилиши лозим.

Суд мухолифатчининг беваси Юлия Навальная YouTubeда эълон қилинган видеода сиёсатчининг колониядаги адвокатлар билан учрашувлари акс этган видеолавҳаларни кўрсатганида аллақачон ишни кўриб чиқишни бошлаган эди.

“Суратга олиш яширин камера ёрдамида адвокат-мижоз ҳуқуқини бузган ҳолда олиб борилган”, дея таъкидлаган Навальная.

Ҳимоячи суд жараёни бошланишидан олдин бошқа жиддий процессуал қонунбузарликларни қайд этди.

“Тергов айнан қаерда ва қандай мақсадда адвокатлар экстремистик жамиятга қўшилганини аниқлаши керак эди, аммо бу ҳолатлар “аниқланмаган” бўлиб қолди”, деди Гривцов.

Унинг таъкидлашича, бу ишнинг юрисдикциясини аниқ белгилашга имкон бермайди. 

Август ойининг охирида Кобзев ва Липцер Олий судни Владимир вилоятида эмас, балки Москвада суд қилишига ҳаракат қилди. Улар, шунингдек, бу иш Покровдаги ИК-2 яқинида жойлашган Петушинский суди юрисдикциясига умуман кирмаслигини, у ерда Навальний 2021 йилда Россияга қайтиб келганидан сўнг дарҳол биринчи жазони ўташ учун юборилганини таъкидлади.

Бундан ташқари, судланувчиларнинг таъкидлашича, улар Навальнийни колония (Покровдаги ИК-2) билан баҳсларида ҳимоя қилган Владимир вилояти суди бу ишда холисликни сақлай олмайди.

Гривцовнинг айтишича, ишни Москвага топшириш қонуний жиҳатдан мумкин, чунки барча айбланувчилар, ҳимоячилар ва гувоҳларнинг аксарияти пойтахтда истиқомат қилади. Владимир вилоятига кўчирилгани сабабли, Кобзев ва Липцер яқинлари ҳамда адвокатлари билан мунтазам учрашиш ва посилкалар олиш имкониятидан маҳрум бўлди.

Сергунин бундай ариза бермаган – ўтган йилнинг май ойида терговчи адвокат айбини тан олганини маълум қилган.

Петушинский суди Навальнийнинг адвокатларига қарши жиноят ишини сентябрь ойи ўрталарида кўриб чиқишни бошлаган. Биринчи суд мажлисида судья айбловчининг илтимосига биноан суд жараёнини якунлаганди.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ “Тhе Insider” нашри Россия мухолифати етакчиси Алексей Навальний қамоқхонада заҳарлаб ўлдирилганини ёзганди. Нашрда қайд этилишича, Навальнийнинг ўлими билан боғлиқ янги даъвода уни ўлдириш учун 1971-1993 йилларда Совет Иттифоқи ва Россия томонидан ишлаб чиқилган “Новичок” газидан фойдаланилган.