Маск ақлдан озган – Трамп

АҚШ Президенти Дональд Трамп кеча, 6 июль куни ўзининг собиқ иттифоқчиси, миллиардер Илон Маскнинг ўз партиясини яратиш ғоясига изоҳ берди. Бу ҳақда Оқ уй раҳбари Нью-Жерсидаги гольф клубидан Вашингтонга кетаётганида журналистларга маълум қилди.

“Учинчи партиялар ҳеч қачон иш бермаган, шунинг учун у бу билан кўнгил очиши мумкин, лекин менимча, бу бемаънилик”, деди Трамп.

Кейинроқ у ўзининг Truth Social ижтимоий тармоғида Маск “бутунлай ақлини йўқотганини” ёзди.

Президентнинг таъкидлашича, Қўшма Штатларда учинчи йирик партия яратишга уринишлар ҳеч қачон муваффақият қозонмаган, чунки Қўшма Штатлардаги икки партиявий сиёсий тизим “улар учун ишламаяпти”.

“Учинчи партиялар учун фойдали бўлган ягона нарса – бу тўлиқ ва буткул инқироз ва тартибсизликни яратиш ва биз ўз ишончини ва ақлини йўқотган радикал сўл демократлар билан кифояландик!” деб ёзди Трамп.

Айни пайтда, унинг сўзларига кўра, Республикачилар партияси “яхши ёғланган машина бўлиб, у АҚШ тарихидаги энг йирик қонун лойиҳасини қабул қилган”. Трамп Конгресс орқали илгари сурган ва 4 июль, Мустақиллик кунида имзолаган “катта, чиройли қонун лойиҳаси”ни назарда тутмоқда. Қонун лойиҳаси, жумладан, солиқларни камайтиришни узайтиради, мудофаа ва чегара хавфсизлигига харажатларни оширади ва ижтимоий харажатларни қисқартиради.

Оқ уй раҳбарининг таъкидлашича, “катта, чиройли қонун лойиҳаси”, шунингдек, “афсуски, Илон учун” “электр автомобиль мандати” деб аталадиган нарсани – америкаликларни транспортнинг ушбу турига ўтишга ундаш учун аввалги президент Жо Байден даврида қабул қилинган чора-тадбирлар мажмуасини бекор қилади.

Республикачининг айтишича, миллиардер Трампнинг “электромобиль мандати”ни бекор қилиш ниятини бошидан билган ва гўё у “бу билан ҳеч қандай муаммоси йўқлигини” айтган. Маълумки, Маск электромобиль ишлаб чиқарувчи Tesla компанияси асосчиларидан биридир.

Трампнинг иккинчи президентлик муддати бошида Маск ўзи ташаббус қилган Ҳукумат самарадорлиги департаментини (DOGE) бошқарган, бироқ май ойи охирида ваколат муддати тугаши муносабати билан давлат ишидан кетишини эълон қилган. Июнь ойи бошида Tesla ва SpaceX космик компанияси раҳбари “катта гўзал қонун” лойиҳасини танқид қилиб, уни “жирканч иш” деб атади, бу эса “улкан давлат бюджети тақчиллигини ошириш”ини айтди.

Маск, шунингдек, кейинги сайловларда демократ номзодларни қўллаб-қувватлаш билан таҳдид қилди, бунинг учун Трамп ўзининг собиқ иттифоқчисига “жуда жиддий муаммолар”ни ваъда қилди.

Кейинчалик у ярашувчи баёнот берди. Бироқ 1 июль куни АҚШ президенти Tesla ва Маскнинг бошқа компанияларига ажратилган давлат субсидиялари бўйича аудит ўтказиш билан таҳдид қилганидан кейин можаро яна авж олди.

“Ушбу ёрдамсиз у дўконни ёпиши ва Жанубий Африкага қайтиши керак бўларди. Энди ракета учириш, сунъий йўлдошлар ёки электромобиль ишлаб чиқариш бўлмаса, мамлакатимиз бойлик тежаган бўларди”, деб ёзган Трамп Truth Social'да.

Маск 4 июль – Мустақиллик кунида “Америка” партиясини бошлашимиз керакми?” деб номланган сўровнома ўтказди ва у 24 соат ичида 1,3 миллионга яқин овоз тўплади. Сўралганларнинг 65 фоиздан ортиғи “икки партиявий тизимдан мустақил бўлиш” ғоясини қўллаб-қувватлаган.

“Бу 2 га 1 нисбат: сиз янги сиёсий партияни хоҳлайсиз ва сиз уни оласиз! Мамлакатимизни исрофгарчилик ва коррупция орқали банкрот қилиш ҳақида гап кетганда, биз демократик эмас, бир партиявий тизимда яшаймиз” дея қўшимча қилди Маск.

Кеча, 6 июль куни Америка партиясини рўйхатга олиш ҳужжатлари АҚШ Федерал сайлов комиссиясига келиб тушгани маълум бўлди. Бироқ Илон Маск уларни топширганми ёки йўқми, номаълум – миллиардернинг ўзи буни ҳали тасдиқлагани йўқ.