Венгрия ЕИнинг Россияга қарши навбатдаги санкцияларига қўшиладими?

Брюсселда муҳокама қилинаётган Евроиттифоқнинг Россияга қарши санкцияларининг тўққизинчи пакети қабул қилинса, Венгрия ўз миллий манфаатларига зарар етказилишига йўл қўймайди. Бу ҳақда Венгрия Ташқи ишлар ва ташқи иқтисодий алоқалар вазири Петер Сийярто кеча, 10 ноябрь куни Самарқандда бўлиб ўтган Туркий давлатлар ташкилоти давлатлари ташқи ишлар вазирлари йиғилишида сўзлаган нутқида маълум қилди. 

“Венгрия ҳукумати Брюсселда ҳозирданоқ тайёрланаётган тўққизинчи санкциялар пакетини муҳокама қилишда миллий манфаатларни ҳимоя қилишда давом этади ва венгерларга [Украинадаги] уруш учун адолатсиз товон тўлашига йўл қўймайди”, деган Сийярто.

Вазирнинг қайд этишича, ЕИнинг Россияга нисбатан илгари қабул қилинган санкциялари Украина можаросига барҳам беришга ёрдам бермаган ва фақат Европадаги иқтисодий вазиятни ёмонлаштирган. Унинг сўзларига кўра, улар “қитъа иқтисодиётини таназзулга олиб боради”. 

6 ноябрь куни “Кошут” радиостанциясида нутқ қилган Сийярто, баъзи Европа Иттифоқи давлатлари Россия атом энергияси корхоналарига қарши чора-тадбирларни тўққизинчи санкциялар пакетига киритишни таклиф қилганини айтди. Венгерлар учун бу қабул қилиниши мумкин эмас, чунки бу қизил чизиқ, чунки унинг Пакш шаҳридаги атом электр станцияси Россиядан етказиб бериладиган ядро ёқилғиси билан ишлайди. У Венгрия энергетика соҳасида ўз миллий манфаатлари бузилишига йўл қўймаслигини таъкидлади.

Аввалроқ Венгрия ҳукумати Европа Иттифоқи раҳбарлари бошиданоқ Россияга қарши санкциялар тайёрлашда атом энергетикасига тегмасликка келишиб олганини бир неча бор эслатиб ўтган эди. Будапештдан 100 км жанубда, Дунай қирғоғида Совет технологияси бўйича қурилган Пакшдаги атом электр станциясида ВВЭР-440 реакторлари бўлган тўртта энергия блоки мавжуд. Станция мамлакатда ишлаб чиқаришнинг 49,6 фоизини ва электр энергияси истеъмолининг учдан биридан ортиғини таъминлайди. Бу йил Россия Европа Иттифоқи раҳбариятидан хабардор бўлган ҳолда Беларусь, Польша ва Словакия ҳаво ҳудуди орқали самолётлар орқали ўзи учун ядро ёқилғисини етказиб беришни давом эттирди. Россиянинг Украинадаги ҳарбий босқини бошланишидан олдин у Венгрияга Украина ҳудуди орқали темир йўл орқали олиб келинган. 

Бундан ташқари, Венгрия Росатом билан ҳамкорликда Американинг General Electric компанияси, Франциянинг Framatome SAS ва Германиянинг Siemens AG компаниялари ҳам иштирок этаётган Пакш АЭСнинг иккинчи босқичини қуриш лойиҳасини давом эттирмоқда.  Сийярто аввалроқ айтганидек, Москва 12,5 миллиард еврога баҳоланган ва бошиданоқ 80 фоизи Россия кредити ҳисобига амалга оширилиши керак бўлган ушбу лойиҳани молиялаштиришга тайёрлигини тасдиқлади. Венгрия ҳукумати 2030 йилгача ВВЭР-1200 типидаги иккита янги ядро реактори ишга туширилишини ва шундан сўнг станциянинг қуввати ҳозирги 2000 МВтдан 4400 МВтгача ошишини кутмоқда.