Ўзбекистонда 2021 йилдан кўчмас мулк солиғи кадастр қиймати асосида ҳисобланади

Ер участкалари ва кўчмас мулк объектларига солиқ солишни янада такомиллаштириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ресурс солиқлари ва мол-мулк солиғини янада такомиллаштириш тўғрисида”ги Фармони қабул қилинди. Ҳужжатда бир қатор янгиликларни жорий этиш назарда тутилган.

Ставка белгилаш ҳуқуқи:

•    маҳаллий давлат ҳокимияти органларига ер солиғи ставкаларини (қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлардан ташқари) белгилаш ҳуқуқини бериш;

•    Қорақалпоғистон Республикаси Жўқорғи Кенгеси ва вилоятлар халқ депутатлари Кенгашларига (Тошкент шаҳридан ташқари) қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган ерлар учун, уларнинг иқтисодий ривожланишига қараб, 0,5 дан 2,0 гача ер солиғи ставкаси коэффициентини белгилаш;

•    туман ва шаҳар халқ депутатлари Кенгашлари қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган ерлар учун уларнинг ҳудудларида жойлашган мавзе, масссив, маҳалла, кўча кесимида камайтирувчи ва оширувчи 0,7 дан 3,0 гача ер солиғи ставкаси коэффициентини белгилаш ҳуқуқига эга бўлади. Бунда, ер солиғи суммаси 2020 йил учун ҳисобланган солиқ суммасининг 1,3 баробаридан ошмаслиги керак. Бу ижтимоий кескинликни пасайтиради ва жисмоний шахсларга нисбатан солиқ юки кескин ошиб кетишининг олдини олади;

Кўчмас мулк (бинолар, иншоотлар ва ер участкалари) объектларини бозор қийматига яқин бўлган кадастр қиймати асосида мол-мулк солиғи ва ер солиғини ҳисоблаш тизимини жорий этиш икки босқичда амалга оширилади:

•    2021-2023 йилларда кўчмас мулк бўлган турар жой фонди объектлари (квартиралар, якка тартибдаги уй-жойлар, дала ҳовлилар), шунингдек ушбу объектлар эгаллаб турган ер участкаларига;

•    2022-2024 йилларда яшаш учун мўлжалланмаган алоҳида кўчмас мулк объектлари, шунингдек ушбу объектлар эгаллаб турган ер участкаларига.

Қуйидагилар орқали ер ва сув ресурсларидан, ер қаъри қазилмаларидан фойдаланиш самарадорлиги оширилади:

•    қишлоқ хўжалигига мўлжалланган ерлар учун солиқ солишнинг ягона тартиби жорий этилади;

•    коммунал хизматлар кўрсатувчи корхоналарга сув ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ ставкалари 2020 йил даражасида сақлаб қолинади. Шунингдек, қишлоқ хўжалиги ерларини суғориш қисми ва балиқ етиштириш, шу жумладан деҳқон хўжаликлари сув ҳажми бўйича 1 куб.метр учун 40 сўм. миқдорида ягона солиқ ставкаси белгиланади;

•    жисмоний шахсларнинг мол-мулкига солинадиган солиқнинг 2018 йилда белгиланган кадастр қиймати асосида ҳисобланган суммаси 2020 йил учун ҳисобланган солиқ суммасининнг 1,3 баробаридан ошмаслиги керак.

•    ер қаъридан фойдаланганлик учун солиқ бўйича йиллик ҳисоботни тақдим этиш билан бир вақтда ер қаъридан фойдаланувчилар солиқ органларига фойдали қизилмалар захираси ҳаракати тўғрисидаги ҳисоботни солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда тақдим этиш тартиби белгиланади;

Фармонда Солиқ кодексига ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳам назарда тутилган (2021 йил 1 январдан кучга кирадиган нормалар бўйича). Шунингдек, кўчмас мулк объектларини солиққа тортишни янги тизимини жорий этиш бозор қийматидан келиб чиққан ҳолда вазирлик ва идоралар ўртасида, халқаро молия институтлари ва хорижий экспертларни жалб қилган ҳолда (ўзаро чоралар кўриш, маълумот тўплаш ва бошқалар) ҳамкорликда амалга оширилади.