Исроил ва Ливан сулҳ бўйича қандай мажбуриятлар олди?

Ливан ва Исроил ўртасида кеча, 27 ноябрь куни кучга кирган ўт очишни тўхтатиш келишуви бўйича “Ҳизбуллоҳ” ва Ливандаги бошқа барча қуролли гуруҳлар Исроилга қарши ҳеч қандай ҳаракат қилмайди, Исроил эса Ливанга қарши ҳеч қандай ҳужум уюштирмайди.

Исроилнинг Ливанга қарши тажовузини тўхтатган 13 банддан иборат сулҳ битимининг тўлиқ матни қуйидагича:

1. Исроил ва Ливан 27 ноябрь куни соат 04:00 дан бошлаб қуйида батафсил баён қилинган мажбуриятларга мувофиқ сулҳ битимини амалга оширади.
    
2. Ливан ҳукумати “Ҳизбуллоҳ” ёки Ливан ҳудудидаги бошқа қуролли гуруҳнинг Исроилга қарши ҳеч қандай операция ўтказишига рухсат бермайди, Исроил эса Ливандаги фуқаролик, ҳарбий ёки ҳукумат иншоотларига қуруқлик, денгиз ёки ҳаво орқали ҳеч қандай ҳарбий ҳужум уюштирмайди.
    
3. Исроил ҳам, Ливан ҳам Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Хавфсизлик Кенгашининг 1701-сонли резолюцияси барқарор тинчлик ва хавфсизлик учун муҳимлигини тан олади ва уни тўлиқ амалга ошириш учун чоралар кўриш мажбуриятини олади.
    
4. Бу мажбуриятлар Исроил ва Ливан халқаро ҳуқуқ доирасида ўзини ҳимоя қилиш учун табиий ҳуқуқидан воз кечишини англатмайди.
    
5. Ливаннинг расмий ҳарбий ва хавфсизлик кучлари, инфратузилмаси ва қуроллари Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Ливандаги Муваққат Тинчликпарвар Кучларига (UNIFIL) ва БМТ Хавфсизлик кенгашининг 1701-сонли ва олдинги резолюциялари бўйича масъулият ёки мажбуриятларига зарар етказмасдан Жанубий Литани ҳудудида жойлаштирилади.
    
6. Ливанда нодавлат қуролли гуруҳларнинг қайта тикланиши ва қайта қуролланишига йўл қўймаслик учун, 1701 ва олдинги резолюцияларга мувофиқ, Ливанга қурол ва тегишли материалларни сотиш ёки етказиб бериш Ливан ҳукумати томонидан тартибга солинади ва назорат қилинади. Бундан ташқари, Ливандаги барча қурол-аслаҳа ва тегишли материаллар ишлаб чиқариш Ливан ҳукумати томонидан тартибга солинади ва назорат қилинади.
    
7. Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг 1701-сонли қарори амалга оширилгандан ва 1-бандга мувофиқ сулҳ бошланганидан сўнг, Ливан ҳукумати расмий Ливан ҳарбий ва хавфсизлик кучларига барча зарур рухсатларни, 1701- ва олдинги резолюцияларга мувофиқ, қуйидагича ҳаракатланиш эркинлигини беради:
   
   а) Ливанга қурол ва тегишли материалларнинг барча чегара пунктлари орқали рухсатсиз кириб келишини назорат қилиш ҳамда Ливанда қурол ва тегишли материалларни рухсатсиз ишлаб чиқаришни бостириш;
   б) Литани жанубидан бошлаб, барча рухсат этилмаган қуроллар ва тегишли материаллар ишлаб чиқариш объектларини йўқ қилиш ва келажакда бундай объектларни яратишга йўл қўймаслик;
   c) Жанубий Литани ҳудудидан бошлаб барча инфратузилма ва ҳарбий позицияларни демонтаж қилиш ва ушбу мажбуриятларни бузадиган барча рухсат этилмаган қуролларни мусодара қилиш.
    
8. Америка Қўшма Штатлари ва Франция Ливан Ҳарбий Техник Қўмитаси орқали Ливан Қуролли Кучларининг 10 минг аскарини энг қисқа вақт ичида Жанубий Ливанга юборишга ҳаракат қилади. Қўшма Штатлар ва Франция, шунингдек, Ливан Қуролли Кучларини жойлаштириш даражасини ошириш ва уларнинг имкониятларини кучайтириш учун халқаро ҳамжамият билан ҳамкорлик қилиб, Ливан Қуролли Кучларига зарур ёрдам кўрсатишга интилади.
    
9. 1-бандга мувофиқ сулҳ бошланганидан кейин ва UNIFIL ва БМТ Хавфсизлик кенгашининг 1701-сонли ва ундан олдинги резолюцияларнинг мандати ва масъулиятини бузмасдан, Исроил ва Ливан, UNIFIL билан келишилган ҳолда, Уч томонлама механизмни қайта ишлаб чиқади ва ривожлантиради. Қўшма Штатлар, шу жумладан Франция бошчилигидаги ва UNIFIL доирасида қайта ишлаб чиқилган ва ишлаб чиқилган механизм ушбу мажбуриятларнинг мониторинги, текшириши ва бажарилишини осонлаштиради.
   
   а) Исроил ва Ливан Механизм ишини осонлаштиради ва ҳамкорлик қилади ва унинг хавфсизлигини таъминлайди.
   б) Механизм Ливан Қуролли Кучларининг рухсат этилмаган иншоотларни ва ер усти ва ер ости инфратузилмаларини текшириш ва демонтаж қилиш, рухсат этилмаган қуролларни мусодара қилиш ва рухсатсиз қуролли гуруҳлар мавжудлигини олдини олиш бўйича салоҳият ва тайёргарликни кучайтириш учун Ҳарбий техник қўмита билан ҳамкорлик қилади.
   c) Механизмнинг ишига қўшимча равишда, UNIFIL ўз мандатига мувофиқ ишлашни давом эттиради, шу жумладан UNIFIL томонидан тартибга солувчи ролида қўллаб-қувватланадиган саъй-ҳаракатлар, бу механизм самарадорлигини оширади.
    
10. Исроил ва Ливан тўғридан тўғри БМТ Хавфсизлик Кенгашига мурожаат қилиш ҳуқуқига зарар етказмасдан, Механизм ва UNIFIL'га даъво қилинган бузилишлар ҳақида хабар беради. Механизм ушбу мажбуриятларнинг бажарилишини таъминлаш учун маслаҳат, тергов, маълумот тўплаш ва ёрдам бериш учун тегишли тартибларни ишлаб чиқади.
     
11. 1-бандга мувофиқ сулҳ бошланганидан сўнг, Ливан ўзининг расмий ҳарбий ва хавфсизлик кучларини барча чегаралар бўйлаб ва барча тартибга солинадиган ва тартибга солинмаган қуруқлик, ҳаво ва денгиз чегараси ўтиш жойларига жойлаштиради. Бундан ташқари, Ливан Қуролли Кучлари ўз кучларини барча йўл ва кўприкларга жойлаштиради, Литани ҳудудининг жанубий қисми билан чегарадош чизиқ бўйлаб йўл блоклари ва назорат пунктларини ўрнатади.
     
12. 1-бандга мувофиқ сулҳ бошланганидан сўнг, Исроил ўз кучларини Мовий чизиқдан жанубга босқичма-босқич олиб чиқади ва параллел равишда Ливан Қуролли кучлари жанубий Литани ҳудудида ўз позицияларини жойлаштиради ва рухсат этилмаган объектлар ва инфратузилмаларни демонтаж қилиш ва рухсат этилмаган қуроллар ва тегишли материалларни мусодара қилиш каби ўз мажбуриятларини бажаришга киришади. Ушбу механизм ЦАХАЛ ва Ливан Қуролли кучлари томонидан 60 кун ичида ушбу ҳудудларда босқичма-босқич олиб чиқиш ва жойлаштириш бўйича аниқ ва батафсил режани амалга оширишни мувофиқлаштиради.
     
13. Исроил ва Ливан Қўшма Штатлардан БМТ билан ҳамкорликда 1701-резолюцияга мувофиқ Мовий чизиқ бўйлаб қолган низоларни ҳал қилиш учун Исроил ва Ливан ўртасидаги билвосита музокараларда воситачилик қилишни сўрашади.

Матнда айтилишича, ушбу мажбуриятлар Мовий чизиқнинг ҳар икки томонидаги тинч аҳолининг ўз ерлари ва уйларига хавфсиз қайтишини таъминлашга қаратилган. Қўшма Штатлар ва Франция эса минтақада барқарорлик ва фаровонликни таъминлаш учун Ливаннинг иқтисодий ривожланишини қўллаб-қувватлаш бўйича халқаро саъй-ҳаракатларга раҳбарлик қилишга интилиши белгиланган.

Эслатиб ўтамиз, олдинроқ Исроил Бош вазири Биньямин Нетаньяху фуқароларига, агар “Ҳизбуллоҳ” ўзини қуроллантирса ёки чегара яқинидаги инфратузилмасини тикласа, Исроил Ливанда жанговар ҳаракатларни давом эттиришига ваъда берган эди.