Weekend: Путиннинг “пасха ҳийласи”, очдан ўлаётган гўдаклар, Байденнинг дараги

Шимолий Корея диктатори Ким Чен Ин Россиянинг Украинага қилиб келаётган босқини баҳонасида “ётгунча, отиб қол” қабилида отни қамчилаяпти. У ўзининг қуроллари ва инсоний ресурслари эвазига яхшигина соққа қилаётгани маълум бўлди.

АҚШ собиқ президенти Жо Байден ниҳоят “тирилди”. Жорий ҳафтада у президентлик постини тарк этганидан буён илк бор омма олдида кўриниш берди. Бундан ташқари, бир гапни эплаб айта олмайдиган қария 300 минг доллар эвазига ўзининг маърузаларини сотмоқчи.
Қирғизистон президентларни тинч қўймаслик ва улардан ҳисоб сўраш масаласида Жанубий Кореядан ортда қолиш ниятида эмас. Бу сафарги нишон Испанияда даволанаётгани айтиладиган Атамбаевдир.

Исроилдаги режимнинг Ғазодаги навбатдаги қурбони 11 ойлик чақалоқ. Унинг ўлими сабаблари эса янада ачинарлидир. Кўз очиб, бу дунёни кўрганига энди 11 ой бўлган Аҳмад Нетаньяху режими томонидан жорий қилинган гуманитар блокада оқибатида очлик, ташналик ва дори-дармон умуман йўқлигидан бу оламдан кўз юмди.

Шулар ҳақида QALAMPIR.UZ'нинг Weekend дастурида батафсил таништирамиз.

Нетаньяху режимининг мурғак қурбонлари

Ғазо секторида фаластинликларнинг келажаги ва генофондига Исроил тажовузи ўзининг энг жирканч кўринишларидан бирини намоён қилмоқда.  Жорий ҳафтада сектор марказидаги Нусейрат қочқинлар лагерида яшаган 11 ойлик фаластинлик чақалоқ Нетаньяху режимининг навбатдаги қурбонига айланди. Ҳа, у режим қурбони бўлди. Чунки Тель-Авивдаги бугунги қонхўр ҳукуматга бошқача таъриф унчалик тўғри келмайди. “Анадолу” агентлигининг Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлигига таяниб хабар беришича, Нусейрат қочқинлар лагеридан бўлган Удай Аҳмад исмли 11 ойлик чақалоқ тўйиб овқатланмаслик ва зарур дори-дармонлар етишмаслиги оқибатида вафот этди. Онаси Эсма Ҳайдар ўғлини “Ақса” шифохонасига олиб келган ва чақалоқ ўша ерда вафот этган. Ҳали бир ёшга ҳам тўлиб улгурмаган мурғак гўдакдан ташқари Ғазода озиқ-овқат ва дори-дармон йўқлиги оқибатида болалар ҳар куни вафот этаётгани айтилмоқда. 11 ойлик марҳум чақалоқ Аҳмаднинг онаси Эсма одамлар очлик, вайронагарчилик ва ёпиқ чегаралардан азият чекаётгани ва ҳатто дори-дармон топишнинг ҳам иложи йўқлигини тасдиқлаган. Шунингдек, Эсма араб давлатларини ҳаракатсизликда айблаб, урушни зудлик билан тўхтатишга ва гуманитар ёрдам етказишга чақирган. 

Ғазо Соғлиқни сақлаш вазирлиги бошқарма бошлиғи Мунер Абдуллоҳ ал-Барш боланинг ўлимига очлик ва даволаниш имконияти йўқлиги сабаб бўлганини тасдиқлаган. У фожиа Исроилнинг гуманитар ёрдам етказиб беришни тўсиб қўйгани оқибатида рўй берганини  таъкидлаб, ушбу чекловларни зудлик билан бекор қилишга чақирган. 

Дунёни атиги 11 ой олди кўришни бошлаган марҳум Аҳмаднинг аянчли ўлимига шубҳасиз Нетаньяху режими сабабчи. Чунки жорий йилнинг 2 март кунидан бери Исроил Ғазога инсонпарварлик ёрдами етказилишини бутунлай тўсиб қўйди. Бу эса секторни салкам дўзаҳга айлантирган. Ҳатто БМТ маълумотларида келтирилишича, жорий қамал даври 2023 йил 7 октябрда можаро бошланганидан бери энг оғир давр бўлди.

Ғазодаги асосан аёллар ва болаларга қаратилган инсоният тарихидаги энг шармандали геноцид мавзусидан узоқлашмаймиз. “World Press Photo” номли энг нуфузли халқаро фотосуратчилар танловида икки қўлидан айрилган фаластинлик болакайнинг сурати ортда қолган 2024 йилнинг энг яхши сурати деб топилди. Маълум бўлишича, ушбу расм фаластинлик фотограф Самар Абу ал-Уф томонидан суратга олинган. Суратда ўтган йил март ойида Исроилнинг Ғазога қирғини оқибатида қўлларидан айрилган 9 ёшли Маҳмуд исмли бола тасвирланган. Кейинчалик унинг оиласи Қатарга эвакуация қилинган. У ерда зарур даволанишни ўтказган Маҳмуд ҳозирда телефондан фойдаланишни, ёзишни ва эшикни оёғи билан очишни ўрганмоқда. Унинг айни дамдаги энг асосий орзуси протез қўллар бўлиб қолмоқда. 

Босқиндан соққа қилаётган Ким Чен Ин

Украинага уюштирилган босқин давомида Россияга тўғридан тўғри қўшин етказиб берган Ким Чен Ин дўсти Путинни нафақат инсон ресурси, балки зарур қуроллар билан ҳам беминнат таъминлаб келаётгани маълум бўлди. Ҳатто Россия армияси Украинадаги босқинда Шимолий Кореядан етказиб берилаётган артиллерия ўқ-дориларига ниҳоятда қарам бўлиб қолгани айтилмоқда. “Reuters” агентлигига кўра, Пхеньян ўртача ҳисобда Россия қўшинларини зарур снарядларнинг ярми билан таъминлаяпти. Федерация қўшинидаги айрим бўлинмалар эса бу борада Шимолий Кореяга ҳатто 100 фоиз боғлиқ ҳолда жанг қилаётгани таъкидланмоқда. Русларнинг артиллерия бўлинмалари босқин давомида бир кун тўлиқ КХДР снарядларидан фойдаланган, бошқа бир кунда эса уларнинг улуши умумий ўқлар сонининг 75 фоизини ташкил этган. 

Масалан, 2023 йил ёзида Запорожье вилоятидаги бир бўлинма Д-20 гаубицаларида ишлатилган снарядларнинг ярми Шимолий Кореяда ишлаб чиқарилганини, шунингдек, учирилган айрим турдаги ракеталарнинг 100 фоизи КХДР маҳсулоти бўлган. “Reuters” ҳисоботларида Шимолий Кореядан олинган ўқ-дорилар захираси жуда катта экани ҳам қайд этилган. 

Бундан ташқари, “Open Source Centre” тадқиқот маркази маълумотига кўра, 2023 йил сентябрдан жорий йил мартигача Шимолий Корея Россияга 64 маротаба жами 16 минг контейнер ўқ-дори юборган. Бу снарядлар “Ангара”, “Мария”, “Мая-1” ва “Lady R” кемалари орқали КХДРнинг Раджин портидан Россиянинг Шарқий ва Дунай портларига етказилган. Сўнгра улар темирйўл орқали Украина чегарасига яқин омборларга жўнатилган. 

Пхеньян, шунингдек, русларга узоқ масофали артиллерия, реактив ўт очиш тизимлари ва баллистик ракеталарни ҳам топширган. Украина разведкаси баҳосига кўра, Шимолий Корея Россияга 120 дона узоқ масофали ўзиюрар артиллерия қурилмаси, 120 дона ўт очиш тизими ва 148 дона баллистик ракета етказиб берган. Ғарб таҳлилчилари ва Украина ҳарбийларига кўра, Шимолий Корея томонидан етказиб берилган ўқ-дорилар Россияга ростдан ҳам артиллерия устунлигини таъминлаган. Бу айниқса, 2022 йил охиридан бошлаб босқин позицион тус олганидан кейин яққол кўзга ташланган. Украина Мудофаа вазирлигининг Бош разведка бошқармаси хабар беришича, агар Шимолий Корея ёрдам бермаганида, Россия армиясининг Украина мудофаа позицияларига қилган артиллерия зарбалари икки баробарга камайган бўларди. 

Шунингдек, БМТнинг Шимолий Кореяга нисбатан санкцияларни назорат қилувчи экспертлар гуруҳига раҳбарлик қилган Хью Гриффиц ҳам бу иддаони тасдиқлаган. У Ким Чен Иннинг ёрдамисиз, Путин Украинадаги босқинни давом эттира олмаган бўларди, дея таъкидлаган.

Хўш, тоталитар режим остидаги Пхеньян ўзи қашшоқ бўлишига қарамай, Москвани бундай даражда қўллаши ортидан нималарга эришди? Албатта, ҳозиргача бу борада унинг эришган ютуқлари акс этган рақамлар анчагина улкан. Хусусан, Жанубий Кореянинг Мудофаа таҳлил институти (KIDA) таҳлилий маркази ҳисоботига кўра, Шимолий Корея Россиянинг Украинага босқинидаги ҳар томонлама иштироки ортидан мамлакат иқтисодиёти аллақачон 20 миллиард доллардан ортиқ даромад кўрган. KIDA ҳисоб-китобларига кўра, бу маблағнинг асосий қисми Россияга етказиб берилган ўқ-дорилар эвазига тушган. Шунингдек, КХДР минглаб ҳарбий хизматчиларини Россияга юбориш орқали ҳам фойда кўрмоқда. Шу кунгача Ким Чен Ин режими томонидан Россияга ҳаёти тортиқ қилинган 11 минг аскардан 4 минг нафари ҳалок бўлган. Уларнинг аксарияти Курск вилоятида жанг қилган.

KIDA таҳлилий марказига кўра, Шимолий Корея бундай ёрдам эвазига Россиядан пул ўрнига техник кўмак, жумладан, замонавий ҳарбий технологиялар – атом сувости кемалари ҳамда замонавий қирувчи самолётларни олмоқда. Россияга етказиб берилаётган артиллерия снарядлари, танкка қарши гранатамётлар ва баллистик ракеталар каби ҳарбий маҳсулотлар учун эса пул олинмоқда ва бу таъминотнинг умумий қиймати 19,2 миллиард долларни ташкил этган. Баъзи маълумотларга кўра, Пхеньян Россияга денгиз орқали 21 мингта контейнер юборган, қўшимча таъминот эса ер ва ҳаво йўли орқали амалга оширилган бўлиши мумкин. Бундан ташқари, ҳарбий хизматчиларни ҳаётини Россия қўлига топшириш орқали эса Ким режими 280 миллион доллар даромад олган. Россия томонидан шимолий кореялик ҳарбийларга ойига тахминан 2000 доллар ва бир марталик бошланғич тўлов тўланади, бироқ кутилганидек бу маблағларнинг катта қисмини КХДР ҳукумати тортиб олади. KIDA'нинг мазкур ҳисоботи ва унда келтирилган маълумотларни юқорида баён қилинган “Reuters” ҳамда “Open Source Centre” (OSC) томонидан ўтказилган мустақил таҳлиллар тасдиқлайди.

Байденнинг “тирилиши”

15 апрель куни АҚШ собиқ президенти, ўз мандатини туртиниб-суртиниб, бир аммаллаганча тугатиб олган Жо Байден лавозимини тарк этганидан бери илк бор омма олдида нутқ сўзлаб, кўриниш берди. Байден Чикагода АҚШнинг ногиронлар, юристлар ва маслаҳатчилар миллий конференциясида сўзга чиқди ва Трампни кескин танқид қилди. 

Аслида, у ўз нутқида Дональд Трампнинг исмини тилга олмасдан, унинг маъмурияти томонидан ижтимоий таъминот бошқармасидаги қисқартиришлар ва ўзгаришларни қоралади. Унинг айтишича, янги Президент ҳокимиятга келганидан бери дастлабки уч ой ичида ижтимоий соҳада 7 минг киши ишдан бўшатилган. Байден федерал иш ўринлари ва харажатларни қисқартириш кампаниясини олиб бораётган шахсни (айниқса Илон Маскни) бевосита тилга олмаган ҳолда, янги маъмуриятдаги “технологик стартаплар” маданиятини танқид қилган. Собиқ президент бугунги Оқ уй раҳбариятининг ижтимоий соҳага ёпишиб олган ҳолда уни қисқартиришга уринишлари ортида аслида миллиардерларни солиқлардан озод қилиш мақсади ётганини таъкидлади. 

Шунингдек, Байден ўз нутқида барчани бу тенденцияга қарши бирлашишга чақириб, мамлакат ҳеч қачон бугунгидек икки қутбли бўлмаганини айтиб ўтди. Қарияда баъзи когнитив хусусиятлар бузилган бўлиши мумкинлигига қарамай, айнан шу нуқтада АҚШнинг бўлингани ҳақида тўғри гапирди. Бугун бутун дунёдаги экспертлар худди шу масала хусусида жуда кўп гапиришмоқда. Айни дамда АҚШда ҳокимият тепасида турган Трамп бошчилигидаги ультра ўнглар дунё яловбардори статусига эга бу мамлакатдаги сиёсий тизимни ростманасига бўлиб юборди, дейиш мумкин. 

Ҳа, айтганча, юқорида Байденнинг омма қаршисига қайтганига тўхталиб ўтилди. Ушбу қайтишнинг эса яна бир муҳим жиҳати бор бўлиб, бу у томонидан тақдим қилинаётган 300 минг долларлик нутқ сервисидир. Жо Байден эндиликда ушбу сумма эвазига тадбирларда нутқ сўзлаб бериши мумкин. Аммо собиқ президентнинг ҳар бир чиқиши учун 300 минг доллар тўлаши мумкин бўлган харидор топилиши қийин бўлаётгани айтилмоқда. Албатта, дунёнинг энг қудратли мамлакати президенти бўлган вақтидаги тадбирларда узлуксиз қовун туширган шахснинг бундай хизматига муҳтож ташкилотлар бўлмаса керак. Энг қизиғи, бу тўловдан ташқари Байден саёҳат харажатлари, шахсий самолёт ва беш нафар ходим учун ҳам қўшимча тўловлар талаб қилмоқда. Устига устак, унинг ўз нутқи учун белгилаган суммаси нотиқлик санъатида ўта маҳоратли бўлган Барак Обаманикидан бироз паст, холос. Обама 2017 йилда президентлик курсисини тарк этганда унинг бу хизмати 400 000 долларни ташкил қиларди. Шу боис Байденга ҳали бери харидор чиқиши мушкул ва у ҳозирча ўзининг асл нархи – яъни текинга бу ишни бажармоқда. Масалан, яқинда у узоқ йиллик ёрдамчиси Майк Донилон томонидан Гарвард Сиёсат Институти семинарига нутқ сўзлаш учун таклиф қилинган. Гарвард матбуот котибининг айтишича, Байденга бу ташриф учун пул берилмаган. 

Қирғизистонда яна президентлик можароси

Қирғизистонда яна президент билан можаро. Кўпчилик давлат раҳбарларига нисбатан жуда юқори талабчанлик ва уларнинг аянчли тақдири ҳақида гап кетганда Жанубий Кореяни мисол қилиб келтиради. Аммо Марказий Осиёдаги “демократия оролчаси” бу борада кўпчиликнинг назаридан четда қолади. Шунга қарамай, Қирғизистон барибир президентларнинг хунук тақдири билан маълум даражада танилган мамлакатдир. Акаев, Бакиев ва ҳатто бугун мамлакатни бошқараётган Жапаровларга ўз вақтида айблов эълон қилинган. Фарқли жиҳати – уларнинг ҳаммаси ҳам қамоққа равона қилинмаган, аниқроғи бунинг иложи бўлмаган.  Бугун эса айнан шу ишлар собиқ президент Алмазбек Атамбаев устида кечди. Аммо яна қамоққа олиш имконсиз ва устига устак ҳозирча бир айблов юзасидан унга жазо тайинланмади ҳам. 2011-2017 йилларда мамлакатни бошқарган собиқ президент Алмазбек Атамбаев устида усиз суд жараёнлари ўтказилиб, прокурор томонидан 11 йиллик озодликдан маҳрум қилиш жазоси сўралди. Шунингдек, Бишкекда бўлиб ўтган судда Атамбаев билан бир қаторда Миллий хавфсизлик давлат қўмитасининг собиқ ишчиси, собиқ давлат раҳбарининг қўриқчиси Қанат Сағимбоевга 11,5 йил қамоқ жазоси сўралди. Аммо бу рўйхатнинг боши эди холос. Давлат айбловчиси томонидан яна 3 киши – парламентнинг собиқ аъзоси Равшан Жеенбеков, Атамбаевнинг партиядоши Фарҳод Баабиев ҳамда президент маъмуриятининг собиқ раҳбари Фарид Ниёзовнинг ҳар бирига 10 йиллик қамоқ жазоси сўралган. 

Суд жараёнлари 2019 йилнинг август ойида мамлакатнинг Қўйтош қишлоғида содир бўлган тартибсизликлар ортидан ўтказилди. Ўшанда Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси махсус бўлинмалари Алмазбек Атамбаевнинг Қўйтошдаги қароргоҳига бостириб киришга уринди. Эртаси куни Ички ишлар вазирлиги ва Миллий хавфсизлик давлат қўмитасининг ҳамкорлигида тураржой эгасини қўлга олиш бўйича навбатдаги махсус операция ўтказилди. Хавфсизлик кучлари Атамбаевни қишлоқдан олиб чиқишга муваффақ бўлди. Бироқ уни қўллаб-қувватловчилар шу онда хавфсизлик кучларига тош отишни, шиналар ва чиқиндиларни ёқиб юборишни бошлади. Икки кунлик тўқнашувларда 136 киши тан жароҳати олди, махсус бўлинманинг бир аскари ўқ жароҳатидан ҳалок бўлди. 

Шунингдек, Қирғизистоннинг собиқ президентига нисбатан бир нечта жиноий иш қўзғатилган, жумладан, Қўйтош қишлоғидаги тартибсизликлар, коррупция ва жиноий даромадларни легаллаштириш бўйича. Бундан ташқари, у Туркия фуқароларига ноқонуний паспорт бериш ва 2020 йилнинг октябрь ойида оммавий тартибсизликлар уюштирганликда ҳам айбланган эди. Жорий ҳафта кўриб чиқилган ишда эса Қирғизистоннинг Первомай туман суди Атамбоевни қонундаги ўғри Азиз Батукаевни ноқонуний ҳибсдан озод этишда сиртдан айбдор деб топди, бироқ иш бўйича даъво муддати ўтгани учун жазо тайинламади. Суд Қирғизистоннинг собиқ раҳбари 2006 йилда 16 йилга озодликдан маҳрум этилган жиноятчи Батукаевнинг 2013 йил апрелида ноқонуний равишда муддатидан олдин озод қилинишига алоқадорлигини аниқлади. Батукаев муддатидан олдин озод этилганидан сўнг, Грознийга жўнаб кетган.

Атамбаев устида шу чоққача қатор айбловлар мавжуд бўлиб, у 3,5 йил қамоқда ўтириб, чиқишга ҳам улгурган. Жумладан, у ўша Қўйтош воқеасида илк бор ҳибсга олинганидан бир неча кун ўтиб, ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларига нисбатан зўравонлик қўллаш, оммавий тартибсизликлар уюштириш, қотиллик, қотилликка уриниш, шунингдек, гаровга олишни ташкил этиш, Бишкек иссиқлик электр станциясини реконструкция қилишдаги коррупция, Бишкекдаги “Форум” саноат гуруҳи биноси билан ноқонуний битим тузиш, Қўйтош қишлоғи ва Иссиқкўл вилоятидаги ер участкаларини ноқонуний эгаллаб олиш айбловлари қўйилган.

Собиқ давлат раҳбари 2020 йил ёзида 11 йил-у 2 ойга озодликдан маҳрум қилинган эди. Кейинчалик Атамбоевга қўйилган баъзи айбловлар олиб ташланган. Масалан, 2022 йил июнида у Бишкекда оммавий тартибсизликлар иши юзасидан оқланди.  Орадан вақт ўтиб, суд қарори билан 2023 йил 14 февралда 3,5 йил тартибли колонияда ўтирганидан сўнг озодликка чиқди ва республикани тарк этди. Собиқ президент озодликка чиққанидан кейин даволаниш учун Испанияга кетди. Ҳозирда ҳам у Қирғизистондан ташқарида. Ўтган йили интернетда Алмазбек Атамбаев ва унинг ўғли Қодир Атамбаев Испания шаҳарларидан бирининг метросида ўтиргани акс этган видеотасвирлар пайдо бўлди. Мавжуд маълумотларга кўра, видео 2024 йилнинг ёзида Барселонада, Қодир Европада даволанаётган отасини кўргани борганида суратга олинган. ОАВ хабарларига кўра, Алмазбек Атамбаев икки йилдан бери Испанияда яшаб, соғлиғини тикламоқда. Собиқ президентга яқин бўлганларнинг таъкидлашича, испан шифокорлари жисмоний тайёргарлиги ва умумий тетиклигини сақлаб қолиш учун унга кўпроқ юришни маслаҳат берган.

Президентлик даврида Атамбаев ҳақида анча ижобий фикр билдирилган. Хусусан, америкалик инвестор, “Soros” жамғармаси сифатида танилган ташкилотлар тармоғининг яратувчиси Жорж Сорос у ҳақида “Қирғизистон коррупциясиз президентга эга бўлгани учун бахтиёр” дея коррупция ботқоғига ботиб кетмаган шахснинг ҳокимият тепасига келиши мамлакатнинг демократик ривожланиши учун фойдали эканини таъкидлаганди. Россия Президенти Владимир Путин эса Атамбаевни “сўзида турувчи, у билан нимадир бўйича келишиб олиш баъзан қийин бўлади, лекин бирор нарса бўйича келишиб олганимиздан кейин у эришилган келишувларга амал қиладиган шахс” деб таърифлаганди.

Путиннинг бир неча соатлик сулҳи

19 апрель куни Россия Президенти Владимир Путин Хриатианларнин муқаддас Пасха байрами муносабати билан сулҳ эълон қилди. Кремль саройида ўтказилган учрашувда Олий Бош қўмондон Россия Қуролли Кучлари Бош штаби раҳбари Валерий Герасимовнинг фронт чизиғидаги вазият ҳақидаги ҳисоботини тинглади ва Россия томони 19 апрель соат 18:00 дан 21 апрель соат 00:00 гача барча ҳарбий ҳаракатларни тўхтатишини билдирди. Россия барча жанговар ҳаракатларни тўхтатади ва “Украина томони ҳам бу ташаббусга амал қилади”. Аммо Путин Россия армияси Украина Қуролли кучлари томонидан мумкин бўлган сулҳ бузилишларига ва бошқа ҳаракатларига қарши жавоб беришга тайёр бўлишини ҳам эслатиб ўтди. Давлат раҳбари, шунингдек, байрам арафасида насроний ҳарбийларни Пасха билан табриклаган.

“Пасха сулҳига оид қароримиз Киев режимининг музокараларга тайёрлиги ва битимларга риоя қилишга бўлган ниятини, ҳақиқатда бундай лаёқати бор-йўқлигини кўрсатади”, деди Путин.

Маълумот ўрнида шуни таъкидлаб ўтиш жоизки, Пасха христиан динидаги асосий байрам бўлиб, у насроний эътиқоди бўйича Исо Масиҳнинг ўлими ва унинг кейинги тирилиши орқали инсон гуноҳларининг покланиш рамзидир. Пасха ҳаракатланувчи байрам ҳисобланади ва унинг санаси йилдан-йилга ўзгариб туради. Байрам баҳорги тенгкунликдан кейинги биринчи тўлин ойдан кейинги биринчи якшанбада нишонланади. 2025 йилда эса мазкур кун 20 апрелга тўғри келди. Путин эса айнан шу сабабли кўпчилик кутганидек, бу кунда жуда қисқа бўлсада, сулҳ эълон қилди. Аммо бу Украина расмийларининг гапларига кўра, унинг илгариги ваъдалари каби фақат сўзда қолиб кетаётган кўринади. 

Зеленский россиялик мавқедошининг бу ҳақдаги баёнотидан сўнг унга ҳар доимгидек ишончсизлик билдириб, Путиннинг Пасха сулҳи Курск ва Белгород вилоятлари етиб бормаганини иддао қилди. Украина Президенти Россия раҳбарининг диний байрам пайтида сукут сақлаш ваъдаси ўрнига, фронтнинг айрим ҳудудларида рус артиллерияси овоз чиқаришда давом этаётганини таъкидлади. Бош қўмондон Сирскийнинг 20 апрель куни соат 6:00 ҳолати бўйича берган ҳисоботига кўра эса олдинги чизиқнинг турли ҳудудларида Россия бўлинмалари томонидан 59 марта ўққа тутиш ҳолатлари рўй берган ва бешта ҳужум операцияси амалга оширилган.