Ҳокимиятга қачон келгани аниқ, кетиши ноаниқ Путин

Таҳлил

image

Кеча, 8 декабрь куни Россия Федерациясининг амалдаги Президенти Владимир Путин 2024 йилда бўлиб ўтадиган президентлик сайловларида иштирок этишга рози бўлди. 

Владимир Путин тўрт марта Россия Федерацияси Президенти лавозимига сайланган. 2000 йилда у бир гуруҳ сайловчилар томонидан энг юқори ҳукумат лавозимига кўрсатилган, 2004 ва 2018 йилларда ўзини ўзи кўрсатган номзод, 2012 йилда “Ягона Россия” партиясидан номзод сифатида иштирок этган. Владимир Путин 2018 йилда энг кўп овоз (76,69%), 2000 йилги сайловларда энг кам овоз (52,94%) олган.

2000 йилда муддатидан олдин президентлик сайловлари

Россия Федерациясида навбатдаги президентлик сайловлари 2000 йил 9 июлда бўлиб ўтиши керак эди. 1999 йил 9 августда амалдаги давлат раҳбари Борис Елцин Сергей Степашин бошчилигидаги Вазирлар Маҳкамасини истеъфога чиқарди ва Россия Федерал хавфсизлик хизмати директори Владимир Путинни Бош вазирнинг биринчи ўринбосари этиб тайинлади, шу билан бирга унга Бош вазирнинг вақтинчалик вазифаларини юклади (16 августда Владимир Путин бош вазир этиб тайинланди). Ўша куни Россия фуқароларига телемурожаатида Борис Елцин жамиятни бирлаштириш ва ислоҳотларни давом эттиришни таъминлашга қодир бўлган шахс номини беришга қарор қилганини айтди ва 2000 йилги президентлик сайловларида Владимир Путинга овоз беришга чақирди. Кейинроқ журналистлар билан суҳбатда Владимир Путин давлат раҳбари лавозимига номзодини қўйишини тасдиқлади.

1999 йил 31 декабрда Борис Елцин Россия Федерацияси Президенти лавозимидан ихтиёрий равишда истеъфога чиққанини эълон қилди ва давлат раҳбарининг ваколатларини амалга оширишни Россия Федерацияси Бош вазири Владимир Путинга топширди. Конституция ва Борис Елцин истеъфога чиққан куни имзолаган “Россия Федерацияси Президенти сайлови тўғрисида”ги федерал қонунга мувофиқ, уч ой ичида муддатидан олдин сайловлар ўтказилиши керак эди. 2000 йил 5 январда Россия Федерацияси Федерация Кенгашининг навбатдан ташқари йиғилишида овоз бериш санаси тасдиқланди – 26 март.

2000 йил 12 январда Москвадаги “Президент-отель”да Владимир Путинни Россия Федерацияси Президентлигига номзод сифатида кўрсатиш бўйича ташаббус гуруҳининг йиғилиши бўлиб ўтди. Гуруҳнинг асосини, жами 200 га яқин киши, “Бирлик ва Бутун Россия” ҳаракатининг минтақавий етакчилари: Татаристон раҳбари Минтимер Шаймиев, Новгород, Саратов ва Свердловск вилоятлари губернаторлари Михаил Прусак, Дмитрий Аяцков, Эдуард Россель ва бошқалар ташкил этган. Учрашувда, шунингдек, “Газпром” бошқаруви раиси Рем Вяхирев, “Россия ягона энергетика тизими” АЖ раҳбари Анатолий Чубайс, солиқ полицияси раҳбари Виктор Зубков, Санкт-Петербург Қонунчилик мажлиси депутати Сергей Миронов, Санкт-Петербург давлат университети ректори Людмила Вербицкая, актёр ва режиссёрлар Марк Захаров, Вера Глаголева, Константин Райкин, Вячеслав Тихонов иштирок этди. 

2000 йил 26 мартдаги овоз бериш натижаларига кўра, Владимир Путин 52,94% овоз тўплаб, энг юқори ҳукумат лавозимига сайланди. Иккинчи ўринни 29,21 фоиз овоз олган Россия Федерацияси Коммунистик партияси етакчиси Геннадий Зюганов эгаллади. Янги давлат раҳбарининг инаугурацияси 2000 йил 7 майда бўлиб ўтди. Унинг ваколат муддати тўрт йил эди.

2004 йил президентлик сайловлари

2003 йил 10 декабрда Россия Федерацияси Федерация Кенгаши 2004 йил 14 мартда навбатдаги президентлик сайловлари санасини белгиловчи қарор қабул қилди. 

2003 йил 18 декабрда “Россия Президенти билан тўғридан-тўғри йўналиш” дастурида Владимир Путин иккинчи муддатга президентлик қилиш ниятини тасдиқлади. У буни яқин кунларда эълон қилишни режалаштиргани, чунки расмий кампания эндигина бошлангани билан изоҳлади. Эфирдан сўнг Президент журналистлар билан суҳбатда ўзини ҳеч қандай сиёсий партиядан кўрсатмаслигини, рўйхатга олиш учун зарур бўлган 2 миллион сайловчилар имзосини тўплашини айтди.

2003 йил 21 декабрда Москва пўлат ва қотишмалар институтида 700 га яқин одам (Марказий сайлов комиссиясида 2003 йил 24 декабрда рўйхатга олинган) иштирок этган Владимир Путин номзодини қўллаб-қувватлаган ташаббус гуруҳининг йиғилиши бўлиб ўтди. Унинг аъзолари: Москва давлат юридик академияси ректори Олег Кутафин, Москва вице-мэри Валерий Шанцев, Давлат думаси депутати Александр Жуков, Россия Федерацияси Президенти ҳузуридаги маҳаллий ўзини-ўзи бошқариш кенгашининг собиқ котиби Гарри Минх, футбол бўйича Россия  терма жамоаси мураббийи Георгий Ярцев ва бошқалар. Владимир Путиннинг сайлов штабига Россия Президенти маъмурияти раҳбари ўринбосари Дмитрий Козак раҳбарлик қилди. 24 декабрь куни “Ягона Россия”нинг IV Конгрессида амалдаги давлат раҳбари номзодини қўллаб-қувватлаш эълон қилинди.

2004 йил 23 январда ташаббус гуруҳи вакиллари Марказий сайлов комиссиясига 2 миллион 499 минг 937 нафар сайловчи имзосини топширди. 2 февраль куни Владимир Путин имзо варақалари асосида Марказий сайлов комиссияси томонидан рўйхатга олинган ўзини ўзи кўрсатган биринчи номзод бўлди.

2004 йил 12 февралда М.В.Ломоносов номидаги Москва давлат университетида Владимир Путин ўзининг ишончли вакиллари билан бўлиб ўтган учрашувда асосий нутқ сўзлади, бу федерал теле ва радиоканалларда намойиш этилди. Давлат раҳбари миллий табиий бойликларнинг исрофгарчилигига чек қўйиш, улардан фойдаланишни тартибга солиш зарурлигини таъкидлади. Бундан ташқари, у ягона ижтимоий солиқни камайтириш, солиқ маъмуриятчилигини соддалаштириш, рублнинг тўлиқ конвертацияси муаммосини ҳал қилиш, арзон уй-жой бозорини йўлга қўйиш,  темир йўл транспорти,  электроенергетика ва уй-жой коммунал хўжалигини тўлиқ модернизация қилиш бўйича қонунлар тўпламини қабул қилишни таклиф қилди.

Кейинчалик, Владимир Путиннинг сайловолди веб-сайтида унинг дастурининг асосий устувор йўналишлари эълон қилинди. Бу 10 йил ичида ялпи ички маҳсулотни икки баравар ошириш, Россия аҳолисининг турмуш даражасини кўтариш, армияни модернизация қилиш ва жамиятни асосий миллий қадриятлар ва мақсадлар атрофида бирлаштириш эди.

2004 йил 14 мартда бўлиб ўтган президентлик сайловида олти нафар номзод иштирок этди. Владимир Путин яна Россия Президенти этиб сайланди (71,31%). Овоз бериш натижаларига кўра иккинчи ўринни Россия Федерацияси Коммунистик партиясидан номзод Николай Харитонов (13,69%) эгаллади. 7 май куни Россия Федерациясининг сайланган президентининг инаугурация маросими бўлиб ўтди.

Владимир Путин кейинги тўрт йил давомида давлат раҳбари бўлиб ишлади, 2008 йилда Россия Федерацияси Бош вазирининг биринчи ўринбосари Дмитрий Медведев мамлакат президенти этиб сайланди.

2012 йилги президентлик сайловлари

Россия Федерациясида навбатдаги президентлик сайловлари 2012 йилда бўлиб ўтди. Амалдаги давлат раҳбари Дмитрий Медведев, Конституцияга кўра, иккинчи муддатга ўз номзодини қўйиш ҳуқуқига эга эди. Бироқ, 2011 йил 24 сентябрда “Ягона Россия” XII Конгрессининг биринчи босқичида у партия раиси, мамлакат Бош вазири Владимир Путинни ҳукмрон партиядан номзод сифатида кўрсатишни таклиф қилди. Ўз навбатида, Владимир Путин бу катта шараф эканини айтиб, агар Дмитрий Медведев сайланса, ҳукуматга ҳаётнинг барча жабҳаларини модернизация қилиш бўйича ишларни давом эттиришга раҳбарлик қилишини айтди. Дмитрий Медведев тушунтирганидек, ҳар иккала сиёсатчи ҳам сиёсий манфаатдорлик, мамлакатдаги сиёсий жанр қонунларига риоя қилиш масаласи сабабли анча вақт давомида сайлов сценарийси бўйича ўз позицияларини очиқ эълон қилишган. Шу тариқа, 2011 йил 27 ноябрда “Ягона Россия” конгрессининг иккинчи босқичида Владимир Путин расман энг юқори ҳукумат лавозимига номзод сифатида кўрсатилди.

2011 йил 25 ноябрда Федерация Кенгаши Россия Федерацияси Президенти сайловини 2012 йил 4 мартга белгилади. 2008 йил 30 декабрда Россия Федерацияси Конституциясига киритилган ўзгартиришларга мувофиқ, давлат раҳбари биринчи марта олти йил муддатга сайланди.

2011 йил 15 декабрда Марказий сайлов комиссияси номзодларни рўйхатга олишни бошлади. 20 декабрь куни Владимир Путин биринчи бўлиб рўйхатга олинган. У парламентдаги партиядан номзодини қўйгани учун сайловчилар имзосини тўпламай сайловда қатнашди. Унинг номзодини “Россия ватанпарварлари” ва “Тўғри сабаб” партиялари ҳам қўллаб-қувватлади. Владимир Путиннинг сайлов штабига Бутунроссия халқ фронти марказий штабининг ҳамраиси, Давлат думаси депутати, кинорежиссёр Станислав Говорухин бошчилик қилди. “Ягона Россия” партиясидан бош вазир сайловолди кампаниясини унинг ўринбосари, Россия ҳукумати аппарати раҳбари Вячеслав Володин бошқарган.

Владимир Путиннинг сайловолди дастури 2012 йил 12 январда унинг веб-сайтида эълон қилинган. Унда Президентликка номзод оммавий ахборот воситалари ва интернет соҳасида ахлоқ асосларини фаол ҳимоя қилишини, ахборот маконидан шафқатсизлик, миллатчилик, порнография, гиёҳвандлик, чекиш ва ичкиликбозликни тарғиб қилиш мақсадида фойдаланишга уринишларга қарши курашишини маълум қилган. Одамларнинг ҳаёт сифатини белгиловчи тармоқларни, биринчи навбатда, таълим, соғлиқни сақлаш, уй-жой коммунал хўжалиги, ижтимоий таъминотни жадал ривожлантириш, ҳудудларни комплекс ривожлантириш, ижтимоий лифт тизимини шакллантириш, болали оилаларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш ва бошқалар давлат сиёсатининг устувор йўналишлари сифатида номланди.

Путин йирик инфратузилма лойиҳаларини қўллаб-қувватлашга, 20 йил давомида камида 25 миллион юқори технологияли иш ўринлари яратишга, 2010 йилларнинг ўрталарига қадар инвестицияларни ялпи ички маҳсулотнинг 25 фоизигача ошириш учун шароит яратишга, инновацияларни кенг кўламда жорий этишга, Қуролли Кучларни модернизация қилишни амалга оширишга ваъда берди. 

2012 йил 4 март куни бўлиб ўтган сайловларда Владимир Путин 63,6 фоиз овоз (иккинчи ўринда Россия Федерацияси Коммунистик партияси раҳбари Геннадий Зюганов 17,18 фоиз) тўплаган ҳолда ғалаба қозонди. Сайловда жами беш нафар номзод иштирок этди. 2012 йил 7 майда сайланган давлат раҳбарининг инаугурацияси бўлиб ўтди.

2018 йилги президентлик сайлови

2017 йил 6 декабрь куни Нижний Новгороддаги ГАЗ автомобиль заводи жамоаси билан учрашувда Россия Президенти Владимир Путин 2018 йилда янги муддатга номзодини қўйишини маълум қилди. 

15 декабрь куни Россия Федерацияси Федерация Кенгаши 2018 йил 18 мартга давлат раҳбари сайловини тайинлади. Тегишли қарор "Российская газета"да 2017 йил 18 декабрда расмий эълон қилинганидан сўнг, Россияда сайлов кампанияси бошланди. 

2017 йил 26 декабрда Москвада, “Россия – менинг тарихим” тарихий боғидаги Халқ хўжалиги ютуқлари кўргазмасида Владимир Путиннинг ўзини ўзи кўрсатишини қўллаб-қувватлашга қаратилган фуқаролар ташаббускор гуруҳининг йиғилиши бўлиб ўтди. Унда сиёсатчилар, жамоат арбоблари, фан ва маданият арбоблари, спортчилар, ҳарбий хизматчилар жами 668 киши иштирок этди.

2017 йил 27 декабрдан Марказий сайлов комиссияси томонидан номзодларни рўйхатга олиш ишлари бошланди. Шу куни Владимир Путин МСКга президентликка номзоднинг расмий мақомини олиш учун зарур ҳужжатларни тақдим этди. Путиннинг сайлов штабига учта ҳамраис раҳбарлик қилган. 

2018 йил 29 январь куни Владимир Путиннинг штаби вакиллари Марказий сайлов комиссиясига уни рўйхатга олиш учун зарур бўлган сайловчилар имзоларини топширди. Комиссияга аввал тўпланган 1,6 миллион имзодан жами 315 мингга яқин имзо тақдим этилган (қонун бўйича камида 300 минг имзо топширилиши керак). Владимир Путин Марказий сайлов комиссиясига ўз қўллаб-қувватлаши учун сайловчилар имзосини топширган биринчи номзод бўлди.

2018 йил 6 февраль куни Марказий сайлов комиссияси Владимир Путинни Россия Федерацияси президентлигига номзод сифатида рўйхатга олди. 2018 йил 18 март куни бўлиб ўтган сайловда у 76,69 фоиз овоз тўплаб, биринчи ўринни эгаллади. Иккинчи ўринни Россия Федерацияси Коммунистик партиясидан номзод Павел Грудинин (11,77%) эгаллади. Сайловда жами саккиз нафар номзод иштирок этди. Путин 2018 йилнинг 7 майида янги 6 йиллик муддатга давлат раҳбари лавозимига киришди.


Мақола муаллифи

Теглар

Владимир Путин Россия президенти сайлови

Баҳолаганлар

0

Рейтинг

5

Мақолага баҳо беринг

Дўстларингиз билан улашинг

online_predictionLive

Барчасиcall_made