Мирза Азизовнинг рафиқаси эри жон берган Зангиота шифохонасидаги аҳволни сўзлаб берди

Аввалроқ, Ўзбекистон халқ артисти Мирза Азизов вафотидан олдин Ўзбекистон кинематография агентлиги бош директорининг биринчи ўринбосари, адабиётшунос олим Шуҳрат Ризаевга хат ёзгани, унда Зангиота юқумли касалликлар шифохонасидаги аҳволдан шикоят қилгани хабар қилинганди.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги Мирза Азизовнинг хати ОАВда кенг ёритилганидан бир ҳафта ўтиб ҳолатга ўз муносабатини билдирди. Қайд этилишича, вазирлик вазиятга ойдинлик киритиш мақсадида Зангиота 2-сон юқумли касалликлар шифохонасида бўлди, мутахассисларга мурожаат қилди, шунингдек, марҳумнинг яқинлари билан ҳам боғланган.

Маълум бўлишича, марҳум Мирза Азизов Зангиота 2-сон юқумли касалликлар шифохонасига шу йилнинг 23 март куни мурожаат қилган. Беморда коронавирусга ПЗР тест таҳлили мусбат, ўпка тўқимаси 60-65 фоизгача зарарлангани ва организмнинг кислородга тўйинганлиги – сатурация даражаси 78-80 фоиз бўлгани учун беморнинг умумий аҳволи оғир деб баҳоланиб, шифохонанинг “Б” блокидаги 2-реанимация бўлимига ётқизилган.

Беморнинг касаллик тарихи ўрганилганда, шифохонага келишидан олдин 17 март куни ҳам ПЗР тест таҳлили топширгани ва таҳлил натижаси мусбат чиққани маълум бўлган. 18 март санасида эса беморда тана ҳароратининг 38 С даражагача кўтарилиши, нафас олишининг қийинлашиши, умумий ҳолсизлик кузатилган. 

Шифохонага боргунга қадар уй шаротида 4 кун давомида даволанган. 22 март куни турмуш ўртоғи ва фарзандларида ҳам тана ҳарорати кўтарилиши кузатилгани сабабли бемор билан биргаликда 23 март куни Зангиота 2-сон юқумли касалликлар шифохонасига мурожат қилган. 

Вазирлик Мирза Азизов Шуҳрат Ризаев ўзини умумий реанимация бўлимидан алоҳида хонага олишни сўрагани ҳақидага фикрга изоҳ олиш учун шифохона директори Дониёр Миразимовга мурожаат қилган. У беморлар нима учун реанимацион залга жойлаштириши кераклиги ҳақида атрофлича тушунтириш берган.

“Реанимация бўлими жаҳон стандартларига мос равишда жиҳозланган. Шифохонамизнинг реанимация бўлими 36 нафар беморга мўлжалланган бўлиб, 6 та реанимацион залдан иборат. Бутун дунё шифохоналарининг реанимация бўлимларида бўлгани каби бир залда 6 нафар ўта оғир беморга реанимацион ва интенсив ёрдам кўрсатилади. Ҳар бир залда 1 та реанимацион пост ташкил қилинган бўлиб, 1 нафар реаниматолог шифокор, 2 нафар реанимация ҳамшираси, 1 нафар кичик тиббий ходим суткасига 3 сменада доимий равишда беморларни назорат қилиб туради”, дейди Дониёр Миразимов.

Мутахассис дунёдаги энг етакчи клиникалар, масалан, Исроилдаги Ичилов маркази ва Ассута маркази, AҚШдаги Жонс Хопкинс университети шифохонаси ва Седарс-Синай тиббиёт мажмуаси, Германиядаги Мюнхен университети клиникаси ва Шарите тиббиёт мажмуаси, Жанубий Кореядаги Гачон тиббиёт университетининг Гиль шифохонаси ва Буюк Британиядаги Грейт-Ормонд-стрит шифохоналарининг реанимацион бўлимларида ҳам худди шундай тартиб жорий қилинганини таъкидлаган.

“Реанимацияга олинган беморни алоҳида хонага жойлаштиришнинг бир қанча муаммолари бор. Реанимацион залда биргина кардиомонитор қурилмаси орқали 6 та беморнинг кўрсаткичларини бир вақтнинг ўзида назорат қилиб туриш мумкин. Бундай беморларни алоҳида хонага жойлаштиришнинг қийинчилиги шундаки, агар беморнинг аҳволи оғирлашгудек бўлса, асосий мутахассислар унинг ёнига зудлик билан етиб бориши учун вақт кетиши мумкин. Бизни танқид қилувчи ҳамюртларимиз бундай вазиятда бир сониянинг ҳам аҳамияти бебаҳо эканини ўйлаб фикр билдирганлари яхши эди”, деган Дониёр Миразимов

Шу ўринда қарийб бир ой давомида Мирза Азизовнинг муолажа ишларига бевосита раҳбарлик қилган реанимация бўлими бошлиғи Бегали Ҳакимов Мирза Азизовнинг аҳволи етакчи мутахассислар томонидан назорат қилиб борилганини айтиб ўтди.

“Шифохонамиздаги бошқа оғир аҳволда ётган беморлар қатори марҳум Мирза Азизовнинг ҳам аҳволи нафақат мамлакатимиздаги етакчи шифокорлар, балки жаҳоннинг соҳадаги энг нуфузли мутахассис олимлари томонидан ўрганилиб, керакли тавсиялар олиб турилди. Хусусан, охирги марта Москва Соғликни сақлаш бошқармаси бош реаниматологи, профессор, тиббиёт фанлари доктори М.Н.Замятин ҳамда юртимизнинг етакчи профессорлари иштирокида бемор бевосита тиббий кўрикдан ўтказилиб, консультациялар ташкил қилинди. Уларнинг тиббий кўрсатма ва маслаҳатлари асосида интенсив даво муолажалари давом эттирилди”, дейди Бегали Ҳакимов.

Реанимация бўлими бошлиғининг сўзларига кўра, Мирза Азизовнинг турмуш ўртоғи Тожибар Азизованинг ҳолати 9 кунда, бошқа оила аъзоларининг ҳам умумий ҳолати 7 кундаёқ яхшиланиб, касалликдан фориғ бўлганлиги учун уйига рухсат берилган. Кейинчалик беморнинг талабига кўра, турмуш ўртоғи унга қаровчи сифатида чақирилди. 

“Бироқ бемордаги юрак ишемик касаллиги, хафақон касаллиги 2-3 даражаси, қандли диабетнинг 2-тури, семизлик 2-даражаси каби ҳамроҳ касалликлар фонида унинг умумий аҳволи оғирлашиб борди. 5 апрель куни қайта ўтказилган МСКТ текширувида ўпка тўқимасининг зарарланиши 70-75 фоизга ошгани кузатилди”, дейди Бегали Ҳакимов.

Шу йилнинг 16 апрель куни олиб борилган интенсив даво муолажаларига қарамасдан, беморда клиник ўлим холати, яъни юрак фаолиятининг тўхташи кузатилган, беморда ўтказилган реанимацион чораларга қарамасдан биологик ўлим ҳолати қайд этилган. 

Қайд этилишича, беморда ўтказилган интенсив даво чораларининг ҳар бир босқичини турмуш ўртоғи кузатиб борганин.

Мирза Азизовнинг турмуш ўртоғи Тожибар Азизова ҳам халқ артистининг ҳаётини сақлаб қолиш учун қилинган ишлар ҳақида ўз фикрларини билдирган.

“Афсуски, бугун ижтимоий тармоқларда турмуш ўртоғимнинг вафоти тўғрисида тарқалаётган турли асоссиз маълумотларни ўқиб, хафа бўляпмиз. Гўёки, ушбу хабарларда Зангиота 2-сон юқумли касалликлар шифохонасида беморлар учун етарли шароит бўлмагани туфайли Мирза акам вафот этгандек. Очиғини айтсам, мен фақат кўрган нарсаларимгагина ишонаман. Шу боис, умр йўлдошимнинг сўнгги кунига қадар ёнида бўлган инсон сифатида шуни ишонч билан айта оламанки, ушбу муассасада меҳнат қилаётган кичик ходимдан тортиб, ҳамшира, фельдшер ва шифокорларгача Мирза акамнинг соғайиб кетишлари учун юракдан ишлашди. Ишонинг, қўлларидан нима келса, қайси даво муолажаси зарур бўлса, амалга оширдилар.

Раҳматли турмуш ўртоғим табиатан нозиктаъб инсон эдилар. Шифокорларнинг қатъий талабларига ҳам унча эътибор бермасдан, бироз эркалик қилганлари бор гап. Ўзлари “мендан оғир аҳволдаги беморлар ҳам соғайиб чиқяпти, менинг аҳволим ўнгланмаяпти” деган гапни кўп айтдилар. Орадан бироз вақт ўтиб, ўйлаб кўрсам, шифокорларнинг талабларини сўзсиз бажарганимизда Мирза акамни сақлаб қолиш мумкинмиди, деган хаёлга бораман.

Шифокор ва ҳамшираларнинг умр йўлдошимга кўрсатган ғамхўрликларидан бутун оиламиз бир умр миннатдормиз. Қанийди, шифохонага киришга имкон бўлсаю, ўша ердаги барча ҳамшира ва шифокорларни бир-бир бағримга босиб, уларга беминнат хизматлари учун раҳматлар айтсам”, дейди Тожибар Азизова.

Эслатиб ўтамиз, Ўзбекистон халқ артисти, Муқимий номидаги мусиқали драма театри директори Мирза Азизов 16 апрель куни 58 ёшида вафот этди. Санъаткорнинг вафоти муносабати билан Президент Шавкат Мирзиёев таъзия билдирди.