Марказий банкдан “Uzbekistan Airports”гача. Порахўрликка “кўнгли бўш” ташкилотлар рўйхати очиқланди

Энергетика вазирлиги, Сув хўжалиги вазирлиги, Марказий банк ҳамда “Uzbekistan Airports” каби йирик давлат органлари ва ташкилотлари Ўзбекистонда коррупцияга қарши қониқарсиз курашаётган органлар, деб топилди. Бу ҳақда Коррупцияга қарши курашиш агентлиги томонидан эълон қилинган рейтингда сўз борган.

Мазкур рейтинг коррупцияга қарши кўрилаётган чора-тадбирларнинг самарадорлиги борасидаги таҳлилларга асосланиб, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 12 январдаги ПҚ-81-сон қарорига кўра, 29 та махсус индикаторлар асосида “E-Anticor.uz” электрон платформасидан баҳолаш орқали амалга оширилган.

 
Шунингдек, рейтинг баҳолаш натижаларининг холислигини таъминлаш мақсадида фуқаролик жамияти институтлари вакилларидан иборат бўлган Рейтинг баҳолашни мустақил амалга оширувчи экспертлар гуруҳи шакллантирилган.\

Баҳолаш натижаларига кўра, 62 та давлат ташкилотининг коррупцияга қарши курашиш ишларининг самарадорлиги 0 баллдан 100 баллгача рейтингда баҳоланиб, 20 та ташкилот “қониқарсиз” – (55 баллдан паст), 30 та ташкилот “қониқарли” – (55-80 балл) ва атиги 12 та ташкилот фаолиятининг самарадорлиги “яхши” – (81-100 балл) экани аниқланган.

Коррупцияга қарши қониқарсиз курашаётганлар сифатида “Ҳудудий электр тармоқлари” АЖ, “Қишлоқ қурилиш банк” АТБ, Хоразм, Навоий, Андижон, Қашқадарё, Сурхондарё вилоят ҳокимликлари ва Тошкент вилояти Бўка тумани ҳокимияти, Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ҳузуридаги Олий аттестация комиссияси, “Тошшаҳартрансхизмат” АЖ, Автомобиль йўллари қўмитаси, Марказий банк, “Алоқабанк” АТБ, Тошкент шаҳар Мирзо Улуғбек тумани ҳокимияти, Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, “Микрокредитбанк” АТБ,  Энергетика вазирлиги, Сув хўжалиги вазирлиги, “Uzbekistan Airports” каби йирик давлат органлари ва ташкилотлари қайд этилган. 
 

Ўтказилган таҳлил натижалари давлат ташкилотлари фаолиятидаги коррупцияга қарши курашиш йўналишида бир қатор камчиликлар мавжудлигини кўрсатган.

Раҳбарнинг коррупцияга қарши курашиш бўйича шахсий ташаббуси етарли эмаслиги, жавобгарлик механизмининг белгиланмаганлиги ҳамда самарали коррупцияга қарши курашиш тизимини жорий этиш бўйича эътибор қаратилмаганлиги эса ташкилотлар фаолияти қониқарсиз баҳоланишига сабаб бўлган.

Жумладан, Сурхондарё вилояти ҳокимлиги (11 балл), Сув хўжалиги вазирлиги (13 балл), Андижон вилоят ҳокимлиги (18 балл) ва Энергетика вазирлигида (21 балл) коррупцияга қарши ички назорат тизими самарали жорий этилмаган.

Баҳолаш натижаларига кўра, “қониқарли” деб топилган давлат ташкилотлари фаолиятида коррупцияга қарши курашиш бўйича белгиланган чоралар амалга оширилган бўлса-да, айрим масалаларга эътиборсизлик билан қараш, шу жумладан, белгиланган тадбирлар ижросини назорат қилиш соҳасида камчиликлар мавжудлиги кузатилгани айтилган.

Шу билан бирга, Коррупцияга қарши курашиш агентлиги ушбу идораларда коррупцияга қарши белгиланган талабларнинг доимий равишда бажарилишини назорат қилиш бўйича самарали тизим яратилмаганини қўшимча қилган.

“12 та давлат ташкилотининг коррупцияга қарши курашиш фаолияти самарадорлиги “яхши” деб баҳоланди. Мазкур ташкилотлар томонидан коррупцияга қарши курашиш бўйича белгиланган чоралар тизимли равишда амалга оширилган.

Хусусан, коррупциявий хавф-хатарларни баҳолаш ва уларни минималлаштириш бўйича аниқ ва манзилли чоралар кўрилган ҳамда коррупцияга қарши курашишда ташкилот раҳбарлари шахсий намуна сифатида ўрнак бўлган.

Масалан, Божхона қўмитасида (87 балл) “Коррупциявий хавфларни бошқариш” автоматлаштирилган ахборот тизими жорий этилган бўлиб, барча ходимларнинг фаолиятини сунъий интелект ёрдамида баҳолаш ҳамда хавфи юқори бўлган ходимнинг шахси ҳақида “ахборот портрети”ни онлайн шакллантириш тизими йўлга қўйилган”, дейилган агентлик таҳлилида.

Шунингдек, агентлик Солиқ қўмитасининг барча таркибий ҳудудларида ички назорат тузилмалари фаолияти йўлга қўйилган бўлса, яхши натижа қайд этган тижорат банкларида эса коррупциявий хавф-хатарларни аниқлаш ва камайтиришнинг самарали механизми жорий этилган ҳамда ходимлар ўртасида коррупциянинг олдини олиш бўйича тарғибот тадбирлари тизимли йўлга қўйилганини алоҳида урғулаб ўтган.

“Рейтинг баҳолаш тизими коррупцияга қарши курашиш соҳасида белгиланган вазифаларни самарали мониторинг қилиш билан бирга, соҳада соғлом рақобат муҳитини кучайтириш ҳамда ташкилот раҳбарларининг масъулиятини янада ошириш имконини берди.

Баҳолаш якунлари бўйича “яхши” деб баҳоланган давлат ташкилотларининг коррупцияга қарши курашиш борасидаги ижобий тажрибаси оммалаштирилади.

“Қониқарли” деб баҳоланган давлат ташкилотларига уларнинг коррупцияга қарши курашиш борасидаги фаолиятини янада яхшилаш бўйича тавсиялар киритилади.

“Қониқарсиз” деб баҳоланган давлат ташкилотларида коррупцияга қарши курашишда аниқланган камчиликларни бартараф этиш ва уларнинг ушбу йўналишдаги фаолиятини яхшилашга қаратилган чора-тадбирлар дастури ишлаб чиқилади ва ижроси таъминлаш юзасидан тегишли раҳбарларнинг ҳисоботлари ҳар чоракда Ўзбекистон Республикасининг Коррупцияга қарши курашиш миллий кенгаши йиғилишларида эшитиб борилади”, дея таъкидланган таҳлилда.

Ушбу рейтинг баҳолаш натижалари эса Миллий кенгашга юборилган.