Хитой АҚШнинг “Олтин гумбаз” лойиҳасидан чўчияпти

АҚШнинг янги “Олтин гумбаз” ракетага қарши мудофаа тизими лойиҳаси коинотни ҳарбийлаштириш ва қуролланиш пойгасининг кучайиш хавфини оширади. Бу ҳақда бугун, 21 май куни Хитой Ташқи ишлар вазирлиги расмий вакили Мао Нин баёнот берди.

Унинг сўзларига кўра, “Олтин гумбаз” – бу глобал, кўп босқичли ва чекловларсиз ракетага қарши мудофаа тизими бўлиб, АҚШнинг космосда зарба бериш имкониятларини кенгайтиришини назарда тутади. У орбитада жойлаштириладиган тутувчи тизимларни ишлаб чиқиш ва жойлаштиришни ўз ичига олади, бу эса очиқчасига ҳужумкор характерга эга.

Мао Нин, шунингдек, “Олтин гумбаз” лойиҳаси “Коинот тўғрисидаги” шартномада белгиланган коинотдан тинч мақсадларда фойдаланиш принципини бузишини билдирган.

“Бу халқаро хавфсизлик ва қуролларни назорат қилиш тизимига жиддий путур етказади. АҚШ ўз манфаатларини биринчи ўринга қўйиб, мутлақ хавфсизликка эришишга интилмоқда. Бу эса бошқа давлатлар хавфсизлигига таҳдид солади ва глобал стратегик мувозанатни издан чиқаради”, деди Мао Нин.

Маълумот учун, “Давлатларнинг Ой ва бошқа осмон жисмлари, шу жумладан коинот бўшлиқларини тадқиқ этиш ва улардан фойдаланиш фаолиятининг принципларига оид шартнома” (“Космос шартномаси”) 1967 йилдан бери амал қилади.

Ушбу халқаро ҳужжатни ҳозиргача 132 давлат, жумладан АҚШ ва Хитой имзолаган. Шартнома қуйидагиларни тақиқлайди:

• Коинотда ҳар қандай оммавий қирғин қуролларини, жумладан ядро қуролини жойлаштириш;
• Ой ва бошқа осмон жисмларида ҳарбий базалар қуриш, ҳарбий машғулотлар ўтказиш;
• Космосни фақат тинч мақсадларда фойдаланишни талаб қилади.

Шартнома, шунингдек, коинот ҳеч бир давлат томонидан суверен ҳудуд сифатида эгалланиши мумкин эмаслигини белгилайди. Бу ҳужжат халқаро хавфсизликни сақлаш ва коинотни ҳарбийлаштиришга қарши курашиш бўйича асосий юридик таянч ҳисобланади.

Эслатиб ўтамиз, ушбу гаплар АҚШ Президенти Дональд Трампнинг “Олтин гумбаз” ҳақидаги баёнотидан сўнг айтилди. Трамп АҚШ янги ракетага қарши мудофаа тизими учун архитектура режаси танлаганини ва у тахминан 175 миллиард долларга тушишини эълон қилган эди. Унга кўра, тизим ер, денгиз ва космик компонентларни ўз ичига олади ва иккинчи президентлик муддати якунига қадар ишга туширилади.