BRICS 20 та давлатгача кенгайиб, “Шарқий G20”га айланиши мумкин – эксперт

BRICS ташкилоти 20 аъзога қадар кенгайиши ва "Шарқда пайдо бўлган" Йигирмалик Гуруҳига (G20) айланиши мумкин. Бундай фикрни Нью-Деҳлидаги ImagIndia Institute таҳлил маркази президенти Робиндер Сачдев билдирди. 

Эксперт BRICS кенгайишини истиқболли деб ҳисоблашини айтган. 

"Бу яхши фикр. Биринчидан, BRICS 20 та давлатга етиши ва Евроосиёда, Шарқда, Глобал Жанубда пайдо бўлган ўзига хос янги G20 га айланиши мумкин. Кейинчалик, тахминан беш йилдан сўнг, гуруҳни яна қанча давлатга кўпайтириш ҳақида ўйласа бўлади”, дейди Сачдев.

Сиёсатшуносга кўра, BRICS’нинг ҳозирги аъзолари кенгайишни давом эттиришдан олдин иттифоқнинг мафкуравий параметрларини келишиб олиши керак. 

“Бирлашган Миллатлар Ташкилоти, Европа Иттифоқи, Африка Иттифоқи, Араб давлатлари лигаси, Шанхай ҳамкорлик ташкилоти, Жануби-Шарқий Осиё давлатлари ассоциацияси, G20 ва G7 каби бошқа кўплаб халқаро ташкилотлар мавжуд. Шу ўринда BRICS гуруҳи ўз маконини яратиши ва улардек самарали ёки улардан ҳам самарадорроқ бўлиш йўлини топиши керак”, дея таъкидлайди таҳлилчи.

Савол шуки, агар BRICS бешта давлатдан иборат гуруҳ бўлиб қолса, у G7 каби самарали бўла оладими? Агар BRICS, айтайлик, 20 та давлатнинг бирлашмасига айланса, у Европа Иттифоқи ёки G20 каби самарали бўладими? Ёки, агар 100 дан ортиқ давлат BRICS’га қўшилган бўлса, у мини БМТга айланадими?

Мутахассиснинг фикрича, BRICS кўп қутбли дунёда алоҳида қутб вазифасини ўтай олади. У савдо-иқтисодий муаммоларни ҳал қилиши, бутун дунё бўйлаб молиявий барқарорлик ва валюта ислоҳотлари, глобал иқлим ва энергия масалалари бўйича жаҳон форумларида биргаликда ҳаракат қилиши ҳамда БМТ ислоҳотларини ҳимоя қилиши мумкин.

Маълумот учун, ҳозирда BRICS таркибига Бразилия, Россия, Ҳиндистон, Хитой ва Жанубий Африка киради. 22-24 август кунлари Йоханнесбургда бўлиб ўтадиган саммитда гуруҳни кенгайтириш масаласи муҳокама қилинади. Ҳозиргача BRICS’га аъзо бўлиш учун 23 давлат расмий ариза топширган. Булар Жазоир, Аргентина, Бангладеш, Баҳрайн, Беларусь, Боливия, Венесуэла, Вьетнам, Гондурас, Миср, Индонезия, Эрон, Қозоғистон, Куба, Қувайт, Марокаш, Нигерия, Бирлашган Араб Амирликлари, Фаластин, Саудия Арабистони, Сенегал, Таиланд ва Эфиопиядир.

Эслатиб ўтамиз, олдинроқ “Bloomberg” агентлиги ҳукуматдаги манбаларга таяниб, Ҳиндистон ва Бразилия BRICS’нинг кенгайишига қарши экани ҳақида хабар берган эди. Бироқ орадан кўп ўтмай икки давлат расмийлари ҳам буни рад этганди.