Ақтауда қулаган самолёт бўйича дастлабки тергов маълумотлари 30 кун ичида тақдим этилади

Озарбайжон ҳаво йўллари йўловчи самолётининг Ақтау шаҳри яқинида ҳалокатга учрашини текшириш бўйича Қозоғистон ҳукумат комиссияси 30 кун ичида терговнинг дастлабки ёки оралиқ натижаларини тақдим этади. Бу ҳақда комиссия аъзоси, Қозоғистон Транспорт вазири ўринбосари Талгат Ластаев “Казинформ” ахборот агентлигига берган интервьюсида маълум қилди.

“Умуман олганда, стандартларга кўра, дастлабки ёки оралиқ текширув натижалари 30 кун ичида эълон қилинади”, деган у.

Ластаевнинг маълум қилишича, ҳозирда терговнинг “дала босқичи” давом этмоқда: самолёт қолдиқлари, ҳалокат жойида бармоқ излари тўпланяпти.

Ластаевнинг сўзларига кўра, ҳалокатга учраган самолёт икки соатлик хотирага эга бўлган регистратор билан жиҳозланган.

“Ушбу махсус самолётда экипажнинг икки соатлик ишини ва самолётнинг техник параметрларини қайд қилувчи маълумот ёзувчи ускуна мавжуд. Ҳодисанинг деярли бутун сурати тергов давомида кўринади”, деган у.

Қозоғистон ҳукумати самолёт ҳалокати сабабларини ўрганиш учун комиссия тузди. Унга Бош вазир ўринбосари Қанот Бозумбаев бошчилик қилди. Ундан ташқари комиссия таркибига Мангистау вилояти ҳокими, Фавқулодда вазиятлар, Транспорт, Ташқи ва Ички ишлар, Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш, Соғлиқни сақлаш вазирликлари раҳбарияти ҳамда Бош транспорт прокурори киритилди.

Олдинроқ Қозоғистон Транспорт вазирлиги ҳалокатга учраган самолётнинг қора қутилари Бразилия авиаҳалокатларини текшириш ва олдини олиш марказига етказилиши ҳақида хабар берган эди. 28 декабрь куни Россия Президенти Владимир Путин Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев билан телефон орқали суҳбатда қора қутиларни очишга Россия, Озарбайжон ва Бразилиядан мутахассислар жалб этилишини муҳокама қилганди.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ Ақтау шаҳри яқинида ҳалокатга учраган Embraer 190 самолётининг борт ёзувлари (қора қути) таҳлил қилиш учун Бразилияга юборилиши хабар қилинганди. Чикаго конвенциясига кўра, авиация ҳодисаси бўйича терговни амалга оширувчи мамлакат қора қутини таҳлил қилиш учун давлат танлаш ҳуқуқига эга. Уни Бразилияга юбориш қарори Халқаро фуқаро авиацияси ташкилоти (ICAO) тавсиялари, шунингдек, Россия ва Озарбайжон билан ўтказилган маслаҳатлашувлар натижасида қабул қилинган.

Билдирилишича, мазкур қарор қора қутини таҳлил қилиш жараёнининг юқори даражада ишончлилигини ва самолёт ишлаб чиқарувчиси тажрибасидан фойдаланишни таъминлашга қаратилган.

Embraer 190 самолётининг қулаши

25 декабрь куни Azerbaijan Airlines авиакомпаниясининг Баку-Грозний йўналишидаги самолёти ҳалокатга учради. Самолётда 62 нафар йўловчи ва беш нафар экипаж аъзоси бўлган. Самолёт қулашида 38 киши ҳалок бўлди, 29 киши омон қолди. 

Дастлаб самолётнинг ҳалокатига қушлар галаси билан тўқнашиб кетгани сабаб бўлгани айтилган эди. Кейинроқ “Euronews” Озарбайжон ҳукуматидаги манбаларига таяниб, ушбу авиаҳалокат Россия томонидан учирилган ер-ҳаво синфидаги ракета туфайли содир бўлганини эълон қилди. Шунингдек, AZAL Embraer 190 самолёти ҳалокатининг дастлабки сабаби сифатида ташқи жисмоний ва техник таъсирларни кўрсатди.

Озарбайжоннинг Рақамли ривожланиш ва транспорт вазири Рашод Набиев ҳам самолёт ҳалокатига “ташқи аралашув” сабаб бўлган бўлиши мумкинлигини айтди. АҚШ ҳам лайнернинг қулашида Россиянинг ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимларининг таъсирини таъкидламоқда.

Озарбайжон парламенти депутати Расим Мусабеков Россия томони Azerbaijan Airlines фуқаролик самолётини ҳаво ҳужумидан мудофаа ракетаси билан уриб туширгани учун узр сўраши кераклигини айтди. Россия Президенти матбуот котиби Дмитрий Песков эса Кремль ҳалокатга баҳо беришни тергов якунларига қадар нотўғри деб билишини ва вазиятга изоҳ бермаслигини билдирди. Чеченистон ҳукумати эса Рамзан Қодировнинг топшириғи билан Баку-Грозний йўналишидаги AZAL авиакомпаниясига тегишли самолёт ҳалокати оқибатида вафот этган ва жабрланганларнинг оилаларига молиявий ва бошқа ёрдам кўрсатишга тайёр эканини билдирди. Лекин Озарбайжон Президенти Илҳом Алиевнинг маъмурияти ҳеч қандай ёрдамга муҳтож эмаслигини ва бундай ёрдамни қабул қилмаслигини маълум қилди.