АҚШ Украинага Қримни Россияники деб тан олишни таклиф қилмоқда – WSJ

АҚШ Киевга Украинадаги урушни тугатиш бўйича таклифларни топширди. Улар қаторида Москвага имтиёзлар бериш, жумладан Қримни Россияники деб тан олиш ва Украинанинг НАТОга аъзо бўлиш эҳтимолини истисно қилиш ҳам бор. Бу ҳақда кеча, 20 апрель куни манбаларга таяниб, “The Wall Street Journal” (WSJ) хабар берди.

Нашрнинг аниқлик киритишича, таклифлар Оқ уйнинг юқори мартабали амалдорлари 17 апрель куни Парижда Украина ва Европа расмийларига тақдим этган ҳужжатда баён этилган. Вашингтон ҳафта охирида Лондонда Украина ва Европа давлатлари вакиллари билан учрашувда Киевнинг жавобини кутмоқда. Кейинчалик томонларнинг позициялари мос келса, таклифлар Москвага берилиши мумкин.

Шу билан бирга, WSJ маълумотларига кўра, Вашингтон Россиянинг ўзини ўзи эълон қилган Донбасс, Запорожье ва Херсон вилоятлари устидан назоратини тан олмайди, гарчи у ердан Россия қўшинларини олиб чиқиб кетишни талаб қилмаса ҳам.

Россия Президенти Владимир Путин ўтган ёзда Украинанинг босиб олинган тўртта вилоятининг халқаро миқёсда Россияники деб тан олиниши ва у ердан Украина қўшинларининг тўлиқ олиб чиқилиши тинчлик жараёнини бошлаш шартларидан бири эканини айтган эди. Киев бу талабларни ультиматум деб атади. Россия ҳам, Украина ҳам ҳудудий имтиёзлар бериш имкониятини рад этади.

Оқ уйнинг яна бир таклифи, Ғарб расмийларига кўра, Запорожье атом электр станцияси атрофидаги ҳудудларга нейтрал мақом бериш ва уларни АҚШ назорати остига ўтказишни назарда тутади. Газетанинг манбаларига кўра, АҚШ Украина армияси сонини чеклашни таклиф қилмаяпти ва Ғарбнинг Киевга ҳарбий ёрдами ва Европа қўшинларини Украинага жойлаштиришни истисно этмаяпти. Бироқ бу Москва учун “асосий тўсиқ”.

АҚШ Давлат департаментининг юқори мартабали мулозимининг WSJ’га айтишича, АҚШ Украинага ўз таклифларини етказар экан, “олинг ёки қолдиринг” тамойили бўйича ҳаракат қилмаган, балки Киев уларни кўриб чиқишини истайди.

“Муҳокама ва фикр-мулоҳазалар учун потенциал вариантлар рўйхати тақдим этилди”, дея тушунтирди расмий.

АҚШ биринчи марта Россиянинг Қрим устидан назоратини кенгайтирилган тинчлик келишувининг бир қисми сифатида тан олишни кўриб чиқмоқда. WSJ’нинг қайд этишича, бундай ҳаракат Вашингтоннинг тўққиз йилдан ортиқ давом этиб келаётган сиёсатига зид келади.

2014 йилда Қўшма Штатлар Россияга қарши санкциялар киритди, 2018 йилда эса ўша пайтдаги давлат котиби, Трампнинг биринчи маъмуриятида ишлаган Майк Помпео Москванинг ҳаракатларини “демократиялар ўртасида умумий бўлган фундаментал халқаро тамойил: ҳеч бир давлат бошқасининг чегараларини куч билан ўзгартира олмаслиги” учун таҳдид деб атаган эди. Шу билан бирга, АҚШ Конгресси Қрим яриморолини Россияники деб тан олишни тақиқловчи қонунни қабул қилди.