Yilning eng yaxshi sayohat fotolari e’lon qilindi (fotoreportaj)

So‘nggi 21 yil davomida dunyoning turli burchaklaridan havaskor va professional fotograflar qatnashadigan xalqaro sayohat fotosuratchisi (TPOTY) tanlovi g‘oliblari aniqlandi. Bu yilgi tanlovda 150 dan ortiq mamlakatdan qatnashgan fotograflar 20 000 dan ortiq suratlarni hakamlarga taqdim etdi.

Suratlar orasidan g‘olib deb topilganlari internetda e’lon qilindi. Kadrlar, shuningdek, 16-19 mart kunlari Angliyaning Birmingem shahrida bo‘lib o‘tadigan The Photography & Video Show ko‘rgazmasida ham namoyish etiladi.

Ko‘l yuzasiga tushgan ertalabki tumandan tortib, vulqon krateridan otilib chiqayotgan lavagacha: ushbu fotosuratlar kishini hayratlantirishi aniq.

 Yilning sayohat fotografi: AndreYa Ravnak (Penza, Italiya)

“Bahorning boshida yog‘gan birinchi yomg‘ir bug‘doyning doirasimon dalalarda o‘sishiga imkon beradi. Sovuq kechalar tufayli bu davrda musaffo tong chog‘i landshaft ko‘pincha go‘zal tumanlar bilan qoplanadi. Bu qishloq xo‘jaligining kam sonli aholisi yerlardan to‘liq foydalanishga harakat qiladi. Fermalar alohida tepaliklarning yuqori qismida joylashgan”.

Yilning sayohat fotografi: AndreYa Ravnak (Janubiy Moraviya, Kiyov yaqinida, Chexiya)

“Erta bahor, tuproq hali nimadir o‘sib chiqishi uchun juda sovuq. Tepalik yonbag‘rida yangi bog‘ barpo etilganida qiziqarli naqsh hosil bo‘ldi va bu manzarani juda mavhum qildi”.

Yilning eng yosh sayohat fotografi: Kaden Shepard Choi, AQSH, 14 yosh, (Chinle, Arizona, AQSH)

“Qo‘ylar kanonning kiraverishidagi qo‘ralariga qaytariladi. Ular tuyoqlarining ostidan ko‘tarilayotgan chang buluti oralab yurib ketmoqdalar. Qo‘ylar avvaliga kanon og‘ziga kirishni istamaydilar, lekin uyga qaytayotganlarini bilib, ular qarshilik ko‘rsatmaydi. Uzoq kun davomida qo‘ylarni boshqargan ikki o‘ynoqi podachi it ortda qoladi”.

Yilning eng yosh sayohat fotografi: Kaden Shepard Choi, AQSH, 14 yosh, (Chinle, Arizona, AQSH)

“Ayollar soatlab suvga sho‘ng‘idilar. Men ularni ob’ektiv bilan kuzatib turarkanman, ular g‘oyib bo‘lar, so‘ng dengizda yana paydo bo‘lardi. Yagona o‘zgarmas narsa ularning to‘q sariq rangli suzgichlari edi. Men bu Hayeneo tasvirini u okeanga mukammal shaklda sho‘ng‘iganida oldim. Bu uning ertalabki birinchi sho‘ng‘ishi bo‘lishi mumkin. Havodagi sariq qanotlar va kichik to‘lqinlar oldingi planni yaratadi. Hayeneo atrofida dengiz shu qadar notinch ko‘rinadi. Olisda to‘lqinlar vulqon toshlari ustiga uriladi. Yengil tuman kirib keladi, fonda kichik orolning pardali qismlari. Tepada bulutlar sirli tarzda ko‘tariladi”.

Yilning yosh sayohat fotografi (15-18 yosh guruhi): Lili Jang, 17 yosh (Ekston, Pensilvaniya, AQSH)

“Ko‘l yuzasida oltin tuman muallaq turibdi va bu xayoliy manzara orasida baliqchi bilan o‘rdak birga yashaydi. Marsh Krik shtat bog‘ida bu kutilmagan duetni ko‘rib, manzarani suratga olishim kerakligini angladim”. 

Yilning yosh sayohat fotografi (15-18 yosh guruhi): Mettyu Armett, 18 yosh (Sulaymon ibodatxonasi, Bakston, Buyuk Britaniya)

“Oy Sulaymon ibodatxonasining silueti va mening do‘stlarimdan biri bilan bitta chiziqda edi. Bu qatorni to‘g‘ri tuzish qiyin bo‘ldi, lekin oy botayotgan paytda kadrni suratga olganimdan mamnunman”. 

Yilning yosh sayohat fotosuratchisi (15-18 yosh guruhi): Artur Chex, 15 yosh (Ifran milliy bog‘i, Marokash)

“Bu yovvoyi maymunlar Marokashning ulug‘vor Atlas sadrlariga bemalol chiqishadi va ularni tomosha qilish uchun soatlab vaqt sarflash juda ajoyib. Men o‘rmonning o‘ziga xos atmosferasini va maymunlarning hayotini suratga olishga harakat qildim: tinch, osoyishta, qulay, tanish”.

Yilning yosh fotografi (14 yosh va undan kichik): Zayan Durrani, 14 yosh (Litli-Xrutur vulqoni, Islandiya)

“Otam bilan men Islandiyada davom etayotgan vulqon otilishini ziyorat qilish uchun bordik. Men ko‘z o‘ngimda yangi yer paydo bo‘lganiga guvoh bo‘ldim. Biz qo‘pol, tog‘li tepaliklar va cho‘llarni bosib o‘tib, umuman to‘xtamasdan 10 milya yo‘l yurdik. Biz vaqt bilan poyga o‘ynardik, chunki qalin, zararli tuman bostirib kelayotgan edi va bizga hududdan evakuatsiya qilinishimiz kerakligini aytishdi. Men, nihoyat, olovli lavaga yaqin keldim va bu manzarani dron yordamida suratga tushirdim”.

Peyzaj va atrof-muhit portfeli g‘olibi: Armand Sarlanguye (Svinafelsjokul, Islandiya)

“Ushbu 360 darajali panorama dron yordamida suratga olingan. Unda muzlik suvlarining butun yo‘li, fonda Skaftafelsjokul muzligidan ko‘lga, daryoga, keyin esa okeangacha maydon ko‘rsatilgan”.

Peyzaj va atrof-muhit portfeli bo‘yicha ikkinchi o‘rin: Tim Byord (Obama Onsen, Nagasaki, Yaponiya)

“Yaponiyaning Nagasaki prefekturasidagi Obama Onsen shahri va uning atrofidagi onsen (issiq buloqlar) ko‘pincha bug‘li bulutga o‘raladi. Buloqlar yaqinidagi bu manzarali bog‘lar to‘satdan yog‘gan qor bilan sehrli tarzda to‘sib qo‘yilgan. Kameram ob-havoga chidamli emasligi sabab men tezroq suratga olishim kerak edi. O‘tkinchi, nozik tasvir...” 

Peyzaj va atrof-muhit portfeli maqtovga sazovor:  Kasuaki Koseki (Shirakava ko‘li, Iide shaharchasi, Yamagata prefekturasi, Yaponiya)

“Qishning oxiridan yozning boshigacha bo‘lgan davrda Shirakava ko‘li erigan qor suvi bilan to‘ladi va "suv ostida qolgan o‘rmon" paydo bo‘ladi. Ko‘ldagi suv och ko‘k, och yashil ranglar o‘rtasida o‘zgarib turadi va tuman bilan birlashadi. Suv ostida qolgan, o‘rmonga qaratilgan ko‘zgular ajoyib manzara yaratadi. Mart oyida qalin qor bilan qoplangan Shirakava ko‘li asta-sekin o‘zgarib borardi. Tumanli daraxtlar orasida qisqa vaqt ichida chiroyli yorug‘lik porladi”.

Tabiat, yovvoyi olam va tabiatni muhofaza qilish yo‘nalishi bo‘yicha ikkinchi o‘rinni egallagan: Sem Turli (Wild is Life Sanctuary, Xarare, Zimbabve)

“Har kuni Mateo va pangolin (chumolixo‘r) Marimba termitlar va chumolilarni qidirib, birga yuradi. Mateo Marimbaning qattiq tuproqni qazishga harakat qilayotganini ko‘rganda, unga tez-tez yordam beradi va do‘stini oson ovqat bilan ta’minlaydi. Marimba bir yoshga to‘lganida, onasi ovlab ketildi. Marimba o‘zini boqish uchun juda yosh edi va shu sababli uni Zimbabvening Xarare shahridagi Wild is Life qo‘riqxonasiga olib borishdi va u yerda Mateo bilan uchrashdi. Pangolinlarni boqish juda qiyin, ular alohida va maxsus parvarishni talab qiladi. Mateoning yumshoq tabiati unga mos keladigandek tuyuldi va ular o‘rtasida ajoyib munosabatlar paydo bo‘ldi. Marimba va Mateo kuniga o‘n soat vaqtni birga o‘tkazishadi. O‘tgan 13 yil shuni ko‘rsatadiki, ular bir-biridan ajralmasdir. Marimbani yovvoyi tabiatga qo‘yib yuborishga ko‘p urinishgan, ammo u har doim Mateoga qaytish yo‘lini topadi. Mateo Marimbani o‘zining so‘nggi tug‘ilgan farzandi deb aytadi”.

Tabiat, yovvoyi olam va tabiatni muhofaza qilish yo‘nalishi bo‘yicha yuqori baholangan: Roiye Galitz (Tarangire milliy bog‘i, Tanzaniya)

“So‘nggi quchoq: sher bolasi o‘lgan urg‘ochi fil bilan oziqlanmoqda. Bu butun to‘da uchun katta bayram bo‘lib, Tarangire milliy bog‘i yelvizakdan aziyat chekayotganlarni ozuqaviy zanjir bilan ta’minlaydi. Bu holat to‘rt qit’aning to‘rt yirtqichi iqlim o‘zgarishi kabi muammolarga duch kelayotganini ko‘rsatadi”.

Afanasios Maloukos (Baykal ko‘li, Sibir, Rossiya)

“Shaman Aleksandr Olgoy oroli qoyalari yonidagi muz g‘orida. Muz g‘orlari odamlar yashaydigan o‘rta dunyo ruhlarining boshpanasi hisoblanadi, “Yuqori dunyo” yaxshi xudolar uchun, “quyi dunyo” esa qorong‘ulik kuchlari uchun ajratilgan”.

Jek Louson (Lagos, Nigera)

“Nigeriyaning amputantlar milliy terma jamoasi “The Special Eagles” ning to‘rt nafar a’zosi sohilda bir kunda okeanga qarab turishadi”.

Alohida e’tirof: Sun Bin (Chjuomulang qishlog‘i, Yunnan, Xitoy)

“Yi oilasi ko‘p asrlik uyida”.

Alohida e’tirof: Shijit Onden Cheriyat (Al-Qusays chorva bozori, Dubay, BAA)

“Birlashgan Arab Amirliklarida tuyalar madaniyat va iqtisodiyotning muhim qismi hisoblanadi. Ularning to‘g‘ri ovqatlanishini ta’minlash juda muhim. Al-Qusays chorva bozorida tuyalar uchun barqaror va to‘yimli ozuqa yaratish maqsadida turli ingrediyentlarni aralashtirib yem tayyorlanadi. Bu jarayon ko‘pincha don, dukkakli o‘simliklar, pichan va boshqa muhim oziq moddalar kombinatsiyasini o‘z ichiga oladi”.

Mohinur Mamatova tayyorladi