O‘zbekiston sovetcha sarqitlardan qanday qutulyapti? Fransiyadagi nashr mamlakatdagi o‘zgarishlar haqida yozdi

2017 yildan beri Prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan olib borilayotgan islohotlar O‘zbekistonni misli ko‘rilmagan o‘sish yo‘liga olib chiqdi. Sovet davridan meros bo‘lib qolgan avvalgi iqtisodiy model iqtisodiy turg‘unlikka olib kelganini anglagan holda, mamlakat mablag‘larni barqaror o‘sishni ta’minlashga qaratilgan islohotlarni amalga oshirishga sarflay boshladi. Bu haqda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining iqtisodiyot sohalarini rivojlantirish, investitsiya va tashqi savdo siyosatini amalga oshirish masalalari bo‘yicha maslahatchisi Galina Saidova tomonidan bildirilgan fikrlar Fransiyaning “La Tribune” nashrida e’lon qilindi.

“Pul islohoti burilish nuqtasini belgilaydi. Ma’lum shartlar bilan chet el valyutasiga kirish cheklovlarini olib tashlash, shuningdek, chet el valyutasida bank kreditlarini olish imkoniyati – korxonalar o‘rtasidagi raqobat sharoitlarini sezilarli darajada yaxshilab, mamlakatni xorijiy investitsiyalar uchun ochib berdi. Ishbilarmonlik muhiti, shuningdek, ko‘plab soliq o‘zgarishlari, shu jumladan, yirik kompaniyalar uchun soliqlarning keskin kamaytirilishi ularga moliyaviy barqarorligini oshirish va keng ko‘lamli xususiy sarmoyalar uchun resurslarni bo‘shatish imkonini berdi”, dedi Galina Saidova.

Uning fikricha, sog‘lom iqtisodiy bazaning barqarorligini ta’minlash bilan bir qatorda, mamlakatning asosiy sanoat tarmoqlarini jadal modernizatsiyalashni qo‘llab-quvvatlash amalga oshirilayotgan islohotlarning ustuvor yo‘nalishlaridan biridir.

“Gaz va kimyo sanoati, metallurgiya va elektrotexnika sohalarida investitsiya loyihalari rag‘batlantirilmoqda. Masalan, 2020 yilda 730 MVt elektr energiyasini ishlab chiqarish bo‘yicha yangi quvvatlar ishga tushirildi, qayta tiklanadigan energiya manbalarini rivojlantirish parallel ravishda amalga oshirilmoqda. COVID 19 bilan duch kelinganida, fevral oyidan beri pul o‘tkazmalarining 19 foizga pasayishiga qaramay, ijtimoiy nafaqalarning jami 17 foizga o‘sishi va eng kam ish haqining 10 foizga ko‘payishi iste’molni saqlab qolishga yordam berdi”, dedi Galina Saidova.

Maslahatchi Galina Saidova O‘zbekistonda qishloq xo‘jaligi yo‘nalishida olib borilayotgan ishlarga alohida to‘xtaldi.

“Sanoat sohasi bilan bog‘langan qishloq xo‘jaligidagi islohotlarga to‘xtalib o‘tish zarur: yangi islohotlarning muhim qismi O‘zbekistonda qishloq xo‘jaligi xom ashyosini baholashga qaratilganidir. Mamlakat paxtani yetishtirishdan tashqari, uni tola, ip, mato, so‘ngra tayyor mahsulotga qayta ishlashni ta’minlashga e’tibor qaratmoqda. Agar butun ishlab chiqarish sikli uchun mas’uliyatni o‘z zimmamga olishim sanoat va qishloq xo‘jaligida raqobatbardoshlik klasterlarining paydo bo‘lishiga yordam bergan bo‘lsa, bu uchinchi darajali sektorga ham foyda keltiradi. Chunki biz ishlab chiqarish zanjiridagi aloqalar o‘rtasida ko‘plab tashkiliy, huquqiy va moliyaviy aloqalar rivojlanganiga guvoh bo‘ldik”, dedi u.

“Agar ushbu islohotlarning foydalari allaqachon sezilayotgan bo‘lsa, (2019 yilda o‘sish 5,6 foizni tashkil etgan), O‘zbekiston korrupsiyaga qarshi kurashda va qisqargan norasmiy iqtisodiyotda qanday muammolar borligini yaxshi biladi”, deya fikr bildirdi maslahatchi.

Galina Saidova korrupsiyaga qarshi kurashish masalalari yuzasidan ham o‘z fikrlarini bildirib o‘tdi.

“Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi tuzildi, uning faoliyati korrupsiyaga qarshi qonunchilikni oldini olish, joriy etish, shaffoflikni oshirish va protseduralarni soddalashtirishga qaratilgan. Bundan tashqari, 2020 yil iyul oyida yangi o‘z-o‘zini ish bilan ta’minlaydigan ishchi maqomining joriy qilinishi e’lon qilinmagan ishlarga qarshi kurashda muhim qadam bo‘ldi. Ushbu maqom bilan ishchilar daromad solig‘ini to‘lamaydilar, faqat ularning ish haqini hisoblashda hisobga olinadigan ijtimoiy soliqni to‘lashadi. Ushbu yangi maqom yuz minglab odamlarning ishini qonuniylashtirdi, moslashuvchan ish joylarini yaratishga yordam berdi.

Va nihoyat, agar O‘zbekiston muhim tabiiy va moddiy boyliklarga ega bo‘lsa, mamlakat millatning iqtisodiy rivojlanishini uning inson kapitali rivojlanishidan ajratib bo‘lmasligini unutmaydi. Ta’lim va sog‘liqni saqlash tizimini o‘zgartirish bo‘yicha muhim ishlar boshlanishining sababi ham shu. Pandemiya 2020 yilda o‘sishni deyarli to‘xtatsada, bu o‘zgarish evropalik investorlarni, ayniqsa fransuz investorlarini jalb qilishda davom etmoqda va biz bundan juda xursandmiz”, dedi Prezident Shavkat Mirziyoyevning iqtisodiyot bo‘yicha maslahatchisi Galina Saidova.