Salbiy stress: qanday qilib uning oldini olish mumkin? 

Salomatlik

image

Internetdagi ma’lumotlarga ko‘ra, yiliga ikki marta Stressdan xabardorlik kuni nishonlanadi. Bir qator manbalar bu sana sifatida 16 aprelni, boshqalari esa noyabr oyining birinchi chorshanbasini ko‘rsatadi.  

Kuz faslidagi ushbu sana 1973 yilda tashkil etilgan Britaniya xayriya tashkiloti — Xalqaro stressni boshqarish assotsiatsiyasi bilan bog‘liq. O‘sha paytda stressning nafaqat insonning shaxsiy hayotiga, balki uning samaradorligiga ham salbiy ta’siri aniq bo‘lgan. 

Shu munosabat bilan assotsiatsiya tashkilotchilari stressni boshqarish, insonda stressning asosiy sabablari bo‘lgan omillarni o‘rganish, stress yukining jismoniy va psixoemotsional holatiga oqibatlarini aniqlash sohasida o‘z faoliyatini boshlagan. Ishda tibbiyotning ko‘plab tegishli sohalari mutaxassislari ishtirok etdi: psixologlar, logopedlar, fizioterapevtlar, terapevtlar, nevropatologlar va boshqalar. 

Tashkilot mutaxassislari tomonidan taklif etilayotgan treninglar, malaka oshirish kurslari kabi usullar nafaqat alohida fuqarolar, balki ishlab chiqarish va biznesda ham ommalasha boshladi. 

Stress — bu inson tanasining turli xil tashqi omillar (jismoniy, aqliy, hissiy) ta’siriga reaksiyasi. Ammo stress shunchaki reaksiya emas. 

Bu odamning asab tizimida tezlashtirilgan va kuchaygan mobilizatsiya jarayonlari bilan birga keladigan nospetsifik moslashuvdir. 

Stress ham ijobiy, ham salbiy bo‘lishi mumkin. Ko‘pincha gap uning ikkinchisi haqida ketadi. Kutilmagan va juda hissiy jihatdan yorqin va ijobiy omillarni ifodalashi mumkin bo‘lgan hamda insonning kuchini safarbar qilishga hissa qo‘shadigan birinchisidan farqli o‘laroq, ikkinchi tur qayg‘u, befarqlik, umidsizlik, charchoq, depressiya keltirib chiqaradi, odamning sog‘lig‘iga putur yetkazadi. 

Uzoq muddatli stress ko‘plab kasalliklarning boshlanishi yoki kuchayishiga sabab bo‘ladi. Stressga chidamlilik sog‘lom turmush tarzi orqali ta’minlanadi. 

Stressni boshqarish bo‘yicha mutaxassislar ochiq havoda dam olish va toza havoga ustunlik berishni, ish vaqtini va hayot ritmini to‘g‘ri shakllantirishni, tanaga dam olish va uxlash uchun yetarli vaqt berishni, sog‘lom, xilma-xil oziq-ovqat va muvozanatli ovqatlanishni afzal ko‘rishni tavsiya qiladi. 

Shuni ham unutmaslik kerakki, stressli yuklardan butunlay qochishning iloji yo‘q! Shuning uchun ularga tayyor bo‘lish kerak, kundalik tashvishlar va atrofdagi voqelikdan “zarba” olishga qodir bo‘lish kerak.


Maqola muallifi

Teglar

stress

Baholaganlar

122

Reyting

2.9

Maqolaga baho bering

Doʻstlaringiz bilan ulashing

Mavzuga doir yangiliklar