Koronavirus xavfi mavjudligida antibiotiklarning o‘rni qanday? Ekspert javob berdi

Bugun aholi orasida koronavirusdan davolanish yoki profilaktika maqsadida antibiotik qabul qilish hollari uchrab turibdi. Ma’lumotlarga qaraganda, hozirda antibiotiklarni noto‘g‘ri qo‘llash natijasida dunyoda yiliga 700 ming kishi vafot etadi. Bu koronavirusdan vafot etayotganlardan kam ko‘rsatkich emas. Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining (JSST) ma’lum qilishicha, antibiotiklardan foydalanish tartibga olinmasa, 2050 yilga borib yiliga 10 millionga yaqin odam vafot etishi mumkin.

“Eng avval aytish kerak bo‘lgan gap shu: antibiotiklar koronavirusni davolamaydi. Chunki antibiotik — bakteriyalarga qarshi vosita, virusga ta’sir etmagani yetmaganidek, uning tarqalishiga sharoit yaratib beradi”, deydi Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi farmatsevtika tarmog‘ini rivojlantirish agentligi boshqarma boshlig‘i Muhabbat Ibragimova. 

Shuningdek, mutaxassis antibiotiklarni tartibsiz va retseptsiz qo‘llashning zarari haqida ham ma’lumot bergan.

“Antibiotiklarni retseptsiz va tartibsiz qabul qilish organizmda chindan ham antibiotikka zarurat tug‘ilganda u ta’sir qilmay qolishiga olib keladi. Buning sababi organizmda antibiotikka nisbatan chidamlilik paydo bo‘lgan bo‘ladi”, deydi Ibragimova.

JSST tomonidan antibiotiklarga nisbatan chidamlilik va multichidamlilik atamalari qo‘llaniladi. Chidamlilik faqat bir antibiotikka nisbatan paydo bo‘lsa, multichidamlilikda bemorga hech qanday antibiotik ta’sir qilmay qoladi. Buning oqibatlari juda yomon.

Mutaxassisning qo‘shimcha qilishicha, koronavirus dastlab, tarqala boshlagan paytda odamlar uni shamollash deb o‘ylab, antibiotiklarni shifokor retseptisiz ham qabul qila boshlashdi. Koronavirusga chalinganda antibiotik iste’mol qilinsa, kasallikka ta’sir qilmaydi. Chunki uning sababchisi bakteriya emas, virus bo‘ladi. Bemorning ahvoli og‘irlashib, immunitet kuchsizlanadi.  

“Agar bemor shunday sharoitda in’eksion va infuzion vositalar bilan uyda muolaja olsa, oqibati o‘lim bilan yakunlanish xavfi bor. Yana bir gap. Antibiotiklardan palapartish foydalanish tananing boshqa a’zolari faoliyatiga ham salbiy ta’sir etadi. Jumladan, insonda jigar va buyrak yetishmovchiligi bo‘lsa, ushbu vositadan o‘zboshimchalik bilan foydalanish o‘lim holatigacha olib borishi mumkin. Eng yomon ta’siri esa anafilaktik shok, ya’ni allergik reaksiya bo‘lib, bemor qisqa muddat ichida vafot etadi. 

Shu bois, antibiotiklarni faqat va faqat shifokor tavsiyasi bilangina olish lozim. Aks holda, kasallikdan davolanaman, deb o‘zingiz va yaqinlaringiz salomatligiga jiddiy zarar yetkazib qo‘yishingiz mumkin”, deydi Muhabbat Ibragimova.