Трамп Украинадаги урушни 6 ойда тўхтатиш ниятидалигини айтди

АҚШнинг сайланган президенти Дональд Трамп яқин олти ой ичида Россия ва Украина ўртасида муросага эришишни кутмоқда. Бу ҳақда у навбатдаги матбуот анжуманида сўз очди.

Журналистларнинг бу давлатлар ўртасида 2022 йил 24 февралда бошланган уруш қачон тугайди? деган саволига у “Умид қиламанки, олти ой ичида”, деб жавоб берди. Трампнинг қўшимча қилишича, Россия Президенти Владимир Путин бу масалани муҳокама қилиш учун у билан “учрашишни хоҳлайди”, бироқ Америка етакчиси 20 январь куни ўтказиладиган инаугурацияси олдидан бундай алоқаларни истисно қилган.

Трамп, шунингдек, Оқ уйда амалдаги Президент Жо Байден эмас, балки ўзи бўлганида Россия Украинага ҳужум қилмаган бўларди, дея таъкидлаган. Республикачининг сўзларига кўра, иккинчиси Байден Москва ва Киев ўртасидаги Шимолий Атлантика альянси билан ўзаро ҳамкорлик бўйича баъзи келишувларни бузган.

“Узоқ вақт давомида, Путиндан олдин ҳам Россия НАТО Украина ишларига аралаша олмайди, деб ҳисоблаган. Гўё тошга ўйилгандек. Бироқ, Байденнинг айтишича, йўқ, Украина НАТОга кириш имкониятига эга бўлиши керак. Бундай ҳолда, Россия [НАТО] ўз остонасида бўлади. Ва мен уларнинг ҳис-туйғуларини тушуна оламан”, деган Трамп.

Путин Украинанинг НАТОга киришдан бош тортиши ва унинг бетараф мақоми музокараларни бошлаш шартларидан бири деб атади. Шу билан бирга, альянсга таклиф Украина Президенти Владимир Зеленскийнинг “ғалаба режаси”даги биринчи нуқта эди. Кейинчалик у ҳеч бўлмаганда Қўшма Штатларнинг хавфсизлик кафолатисиз сулҳ тузишдан бош тортди. Зеленскийнинг сўзларига кўра, Путин урушни тугатиш бўйича жиддий музокаралардан манфаатдор эмас ва уни фақат куч тўхтата олади.

2023 йилнинг май ойида Трамп АҚШ президентлик сайловларида ғалаба қозонса, Россия ва Украина ўртасидаги урушни 24 соат ичида тўхтатишга ваъда берган эди. 2024 йилнинг кузида у бу масалани инаугурациядан олдин ҳал қилишини айтди. Сиёсатчи тафсилотларни келтирмади, лекин сотишдан тушган даромад Кремлга ҳарбий ҳаракатларни давом эттириш имконини берадиган нефть нархини туширишга тайёрлигини билдирди.

Айни дамда Трампнинг маслаҳатчилари Путин бошлаган урушни тугатишнинг камида учта вариантини таклиф қилган. Улардан бири Украина бўйича бўлажак махсус вакили Кит Келлогга тегишли. Бу ҳар икки давлатни музокараларни қайта бошлашга мажбурлаш, Вашингтоннинг Киевга ёрдамини Москвага таянч сифатида ишлатишдир. Дастлабки босқичларда фронт чизиғи бўйлаб жанговар ҳаракатларни музлатиш ва Украинани 10 йил давомида НАТОга таклиф қилишдан бош тортиш режалаштирилган.

Яна бир режа АҚШнинг бўлажак вице-президенти Жеймс Дэвид Вэнс томонидан ишлаб чиқилган. Унинг тафсилотлари ошкор этилмаган, аммо у Россия ва Украина ўртасидаги фронт чизиғи бўйлаб қуролсизланган зона яратишни, шунингдек, унинг нейтрал мақомини сақлаб қолишни кафолатлашни таклиф қилди. Яна бир ташаббус муаллифи – Трампнинг Украина бўйича махсус элчиси лавозимига номзод сифатида кўрилган Ричард Гренелл. У тинчлик келишувининг бир қисми сифатида маълум “мухтор зоналар” яратишни таклиф қилди ва Киевни НАТОга таклиф қилишга қарши чиқди.

Эслатиб ўтамиз, аввалроқ АҚШнинг сайланган президенти Дональд Трамп Россия Президенти Владимир Путин у билан Украинадаги урушни муҳокама қилиш учун учрашиш истагини билдирганини айтганди.