“Сизлар болалигимни ўғирладингиз. Бунга қандай ҳаддингиз сиғяпти?” – Грета Тунберг

Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг иқлим бўйича саммитида 66 мамлакат 2050 йилга бориб атмосферага чиқаётган карбонат ангидрид газининг миқдорини ноль балансга етказиш мажбуриятини олди.

Швециялик иқлим ўзгаришига қарши кураш фаоли, Нобель мукофотига номзоди кўрсатилган 16 ёшли Грета Тунберг БМТ минбарида туриб дунё раҳбарларини ҳаракатсизликда айблади.

“Буларнинг бари нотўғри. Мен бу ерда бўлмаслигим керак эди. Океаннинг нариги томонидаги мактабга қайтишим керак. Аммо, сизлар, биз ёшларга умид билан мурожаат қиляпсизлар? Бунга қандай ҳаддингиз сиғди! Сизлар қуруқ сўзларингиз билан орзуларим ва болалигимни ўғирладингиз. Янаям мен омадлиларданман. Одамлар азобланяпти, одамлар ўляпти. Бутун бошли экотизимлар барбод бўляпти. Биз оммавий қирилишнинг бошланишида турибмиз. Сизлар эса фақат пуллар ҳақида гапирасизлар ва ўсаётган иқтисодиёт ҳақида эртаклар айтасизлар. Бунга қандай ҳаддингиз сиғяпти?”, деди у БМТнинг иқлим масалаларига бағишланган саммитида.

БМТ Бош котиби Антониу Гутерриш ўрмонларни қўриқлаш иқлим ўзгаришига қарши курашда асосий масала эканини таъкидлади.

“Ўрмонларни йўқ қилиш даҳшатли тезликда амалга ошяпти. Ҳар йили биз 7 млн гектар ўрмонни йўқотяпми. Бу глобал муаммонинг бир қисми, шунчаки маҳаллий масала эмас. Бу фавқулодда вазиятдан сайёрамизизнинг “ўпка”сини ҳимоя қилмай туриб, чиқа олмаймиз”, деди Гутерриш.

Саммит вақтида Грета йўлакда АҚШ Президенти Дональд Трампни учратиб қолди. Трамп саммитга 15 дақиқа кечикиб келди ва Тунбергнинг нутқини эшитмади. Трамп экологик муаммоларга эътиборсиз қарайди ва АҚШ унинг ташаббуси билан иқлим бўйича Париж келишувидан чиқиб кетган.

Йўлакдаги тасодифий учрашув чоғида Гретанинг юз ифодаси қандай ўзгариб кетганлиги тасвирланган сурат ҳамда у ва Трамп тасвирланган гиф-сурат тармоқларда тарқалиб, мемларга айланиб кетди.

Грета Тунберг ким?

Грета Тунберг 2003 йил 3 январда туғилган. У 11 ёшида оғир тушкунликни бошидан кечирган, унда Аспегер синдроми (жамият билан муносабатда қийналиш), селектив мутизм (маълум вазиятларда гапириш қобилиятини йўқотиш) аниқланган.

Грета 8 ёшидан буён экология муаммоси билан шуғулланиб келади.  

Тунберг ўтган йил августида Стокгольмдаги парламент биноси олдида “мактаб иш ташлаши” бошлаганидан сўнг омма эътиборига тушди. У ҳар жума куни парламент олдида туриб сиёсатчиларни атрофга заҳарли моддалар чиқаришни қисқартириш бўйича Париж шартномасини бажаришга чақирди.

Февраль охирида Тунберг Берлинда ўтказган намойишда 4 мингга яқин ёшлар иштирок этди. У БМТнинг иқлим масалалари бўйича конференцияси ва Давосдаги Жаҳон иқтисодий форумига таклиф этилди. Швецияда Тунбергни “йил аёли” деб эътироф этишди.

Швециялик ва норвегиялик сиёсатчилар Грета Тунбергни экологик ҳаракатга қўшган ҳиссаси учун тинчлик бўйича Нобель мукофотига номзод этиб кўрсатишди.

Швециялик депутатлар Йенс Хольм ва Хокан Свеннелинг ҳамда норвегиялик парламент вакиллари Фредди Андре Овстегорд, Мона Фагерос ва Ларс Халтбреккен ана шундай ташаббус билан чиқишди.

“Грета бошлаган ҳаракат бутун сайёрамиз иши учун муҳим ҳисса ҳисобланади”, дея қайд этди Овстегорд.