“Икки қўчқорнинг боши бир қозонда қайнамайди”. Тўқаев Назарбоев ҳақида гапирди

Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев айрим шахсларнинг мамлакатда қўш ҳокимият моделини жорий этишга уринишлари ҳақида ўз фикрини билдирди. Бу ҳақда у “Egemen Qazaqstan” газетасига берган интервьюсида гапириб ўтди.

“Ҳақиқатан ҳам икки томонлама ҳокимият моделини жорий этишга уринишлар бўлган. “Ҳокимият транзити”нинг ҳозирги сиёсий вазиятида сиёсий манипуляторлар ўзига хос параллель куч марказини шакллантирдилар. Мамлакатимизда Президент ва Олий Бош қўмондон, шунингдек, собиқ президент вакили бўлган Хавфсизлик Кенгашининг раиси бор эди. Бу охир-оқибат ҳокимият тўқнашувига айланиб кетиши мумкин эди. Яна бир нарсани айтаман: бу ҳолат январь инқирозининг зарурий шартларидан бирига айланди”, дейди Тўқаев.

Унинг сўзларига кўра, фитначилар ўз манфаати учун қўш ҳокимият ёки “тандем” нинг ихтиро қилинган моделидан фойдаланишга ҳаракат қилган.

“Бир қатор амалдорлар, жумладан, собиқ адлия вазирининг Элбошининг мақоми Президентдан ҳам юқори экани ҳақидаги баёнотлари эсингизда бўлса керак. Айрим амалдорлар бу борада жуда пухта ўйин қилди. Кейинроқ мен Нурсултон Абишевич Назарбоевга сиёсий ўйинлар ортидан, биринчи навбатда унинг энг яқин сафдошлари мамлакатни деярли парчалаб ташлаётгани ҳақида тўғридан-тўғри айтдим. Мен ”катта ва кичик президентлар“ умуман бўлмаслиги керак деб ҳисоблайман. ”Кетдингми, кетдинг”. Бу каби ишлар доимо давлат манфаатларини, жамият фаровонлигини ўйлаши лозим бўлган келажак авлод раҳбарлари учун жиддий сабоқ бўлиши керак. Афсуски, ички сиёсий инқирознинг ҳал қилувчи палласида асосий ҳуқуқ-тартибот идоралари раҳбарлари ўзларининг касбий маҳорати йўқлиги ва ҳатто хиёнатга мойиллигини кўрсатди”, дейди Президент.

Унинг таъкидлашича, “Қантар” (2022 йил январь норозиликлари) асосий қонунга мувофиқ ишлайдиган давлат институтларининг барқарор ва самарали тизимини яратиш зарурлигини кўрсатди.

“Биз халқ сифатида бу инқирозни енгиб чиқдик, омон қолдик ва янада кучлироқ бўлдик. Биз фуқароларимизнинг ҳамжиҳатлиги, бутун ҳокимият вертикалининг қатъий ҳаракатлари туфайли бундан ҳам каттароқ фалокатнинг олдини олдик, мамлакатдаги вазиятни барқарорлаштирдик. Ўшанда тергов давомида баъзи фитначилар халқнинг бундай даражада бирлашишини ва ҳокимиятнинг сиёсий иродасини кутмаганликларини тан олишган”, дея қўшимча қилган Қосим-Жомарт Тўқаев.

83 ёшли Назарбоев 30 йил давомида республика раҳбари бўлиб ишлаган. 2019 йилда у истеъфога чиқишини эълон қилиб, республикадаги ўзгаришларни давом эттирадиган янги авлод раҳбарларининг ҳокимиятга келиши зарурлигини таъкидлаган. Конституцияга мувофиқ, давлат раҳбарининг ваколатлари кейинчалик Сенат (парламент юқори палатаси) раиси сифатида Тўқаевга юклатилди. 2019 йил июнь ойида Тўқаев президентлик сайловларида ғалаба қозонди. 2022 йил ноябрида бўлиб ўтган навбатдан ташқари сайловларда у қайтадан Қозоғистон Президенти этиб сайланди.

Қозоғистондаги норозилик намойишлари (январь воқеалари ёки қонли январь) 2022 йил 2 январда суюлтирилган газ нархи кескин ошганидан кейин бошланди. 19 январгача бутун республика бўйлаб фавқулодда ҳолат жорий этилди ва ҳукумат истеъфога чиқарилди. Шундан сўнг, терроризмга қарши операция ўтказилди. Мамлакат Бош прокуратураси маълумотларига кўра, тартибсизликлар оқибатида 230 киши ҳалок бўлган, улардан 19 нафари хавфсизлик хизмати ходимларидир.