АҚШ ва Украина: Тинчликка эришиш бевосита Россияга боғлиқ

АҚШ ва Украина делегациялари сўнгги икки кунда иккинчи, сўнгги икки ҳафтада олтинчи учрашувни ўтказди. Томонлар АҚШ делегациясининг яқинда Россияга қилган ташрифи натижаларини ва Россиянинг ҳарбий агрессиясини тугатишга олиб келиши мумкин бўлган қадамларни муҳокама қилди. Бу ҳақда кеча, 5 декабрь куни кечқурун Украина Миллий хавфсизлик ва мудофаа кенгаши (МХМК) котиби Рустам Умаровнинг маълум қилди.  

Қатор агентликларнинг хабарига кўра, учрашувда Украинанинг урушдан кейинги тикланиши ва қўшма иқтисодий ташаббуслар ҳам кўриб чиқилган. Умаровнинг айтишича, бугун, 6 декабрь куни томонлар музокараларни давом эттириш учун яна йиғилади.

Умаров учрашув ҳақида қўшимча тафсилот бермаган, аммо Украина учун асосий мақсад – давлат мустақиллиги, ҳудудий яхлитлик ва фуқаролар хавфсизлигини кафолатловчи сиёсий ечим эканини тасдиқлади. Украина делегациясида Қўшинлар Бош штаби бошлиғи, генерал Андрей Гнатов ҳам иштирок этмоқда. АҚШ томонидан эса Дональд Трампнинг махсус вакили Стивен Уиткофф ва Оқ уй раҳбарининг куёви Жаред Кушнер музокараларда қатнашмоқда.

Майамидаги учрашув якунлари бўйича Киев ва Вашингтон эҳтимолий тинчлик келишувига эришишдаги реал силжишлар тўғридан тўғри Москвага боғлиқ эканини хулоса қилган. 

“Ҳар икки томон Россиянинг деэскалация ва одамлар ҳалокатига чек қўйишни ўз ичига олган узоқ муддатли тинчликка жиддий ҳаракат қилишга тайёрлиги мавжуд бўлсагина, ҳақиқий силжиш бўлиши мумкинлигига рози бўлди”, дейилади Уиткофф ва АҚШ Давлат департаментининг X ижтимоий тармоғида эълон қилган қўшма баёнотида.

Майамидаги музокаралар 2 декабрь куни Москвада Владимир Путин билан Уиткофф ва Кушнернинг деярли беш соатлик учрашувидан кейин бўлиб ўтди. Россия томони ўшанда “муқаррар ечим йўқ”, дея баёнот берган эди.

“Axios” нашри манбасининг айтганича, америкаликлар Путин билан учрашув тафсилотларини Украинага тўлиқ етказган ва келишмовчиликларни юмшатишга ёрдам берадиган янги ғояларни ҳам тақдим этган. Нашрнинг қайд этишича, Украина ва Россиянинг расмий позициялари ҳозирча бир-биридан кескин фарқ қилса-да, АҚШ расмийлари ҳали ҳам энг мураккаб масала – ҳудудий масала бўйича ҳам ёндашув топиш мумкинлигига ишонишади.

AFP агентлигининг маълумотига кўра, музокараларнинг асоси АҚШ томонидан деярли уч ҳафта аввал ишлаб чиқилган Украина бўйича тинчлик режасига таянади. Дастлабки лойиҳа Россия манфаатларига “жуда мос” деб баҳоланган ва Украина ҳамда Европа Иттифоқи давлатлари талабидан сўнг қайта ишланган. Илк вариантга кўра, Украина НАТОга киришдан воз кечиши, армиясини қисқартириши ва Донбассни тўлиқ Россияга бериши керак эди. Янгиланган режанинг тафсилотлари ҳозирча ошкор қилинмаган.