Зеленский-Трамп келишуви Россия элитасини қўрқитмоқда – WP

Икки ойлик кескин музокаралардан сўнг АҚШ ва Украина томонидан тузилган табиий ресурслар бўйича келишув Москвани асабийлаштирди, Россия элитаси аъзолари Владимир Зеленский ва Дональд Трамп ўртасидаги яқинлашувдан эҳтиёт бўлмоқда ва Кремль Украина бўйича фойдали келишувдан маҳрум бўлишидан қўрқмоқда. Бу ҳақда кеча, 2 май куни манбаларга таяниб, “Washinton Post” хабар берди.

Нашрга анонимлик шарти билан гапирган россиялик амалдорнинг сўзларига кўра, Россия Президенти Владимир Путинга ҳеч бўлмаганда ён беришга тайёр кўриниши учун босим кучаймоқда. Унинг айтишича, акс ҳолда Россия сенатор Линдси Грэм томонидан тайёрланган Америка санкцияларининг янги пакетига дуч келади. 

“Улар жиддий зарба бўлади, чунки бюджет тақчиллиги аллақачон ўсиб бормоқда”, деб ҳисоблайди WP манбаси.

Расмийларнинг таъкидлашича, Россия санкцияларни муваффақиятли енгиб чиқди, деб даъво қилаётган амалдорларнинг жасоратига қарамай, иқтисодиётнинг аҳволи билан боғлиқ хавотирлар тобора муҳим роль ўйнамоқда.

“Иқтисодиётни фақат сафарбарлик модели асосида қуриш мумкин эмас”, дейди нашр манбаси.

Россия иқтисодиётининг секинлашиши

Россияда иқтисодий ўсиш суръати аллақачон кескин секинлашди: жорий йилнинг биринчи чорагида ЯИМ ўтган чоракдаги 4,5% ва ўтган йили умумий 4,1% дан кейин атиги 1,7% га ошди.

Россия Федерацияси Марказий банкининг рекорд фоиз ставкасига қарамай, инфляция даражаси 10% дан юқори бўлиб қолмоқда, ҳарбий-саноат комплексига кирмайдиган тармоқлар таназзулга юз тутди, нефть нархининг пасайиши бюджетнинг хомашё даромадларини деярли 20% га камайтирди. Энди Молия вазирлиги дефицит пандемиядан кейинги энг юқори кўрсаткич бўлишини башорат қилмоқда – режалаштирилган 1,2 триллион ўрнига 3,8 триллион рубль.

WP'нинг ёзишича, Кремлнинг “Тинчлик партияси” Путин Трампнинг шартларини қабул қилишини таъкидламоқда – Қримни тан олиш эвазига фронтда урушни тўхтатиш ва санкцияларни бекор қилиш.

“АҚШ-Украина ресурслари бўйича келишув Киев учун хавфсизлик кафолатларини ўз ичига олмаса-да, Россия учун вазиятни ёмонлаштиради. Трамп ва Зеленский ўртасидаги зиддиятнинг асосий сабаби бартараф этилди”, дейди Кремлга яқин сиёсатшунос Сергей Марков.

Сиёсатшуноснинг айтишича, Вашингтон ва Киев ўртасидаги бўлажак ҳамкорлик келишувда аниқ кўрсатилмаган, бироқ АҚШ ҳеч бўлмаганда рамзий маънода “Украинани ҳимоя қилиш бўйича маълум мажбуриятларни ўз зиммасига олади, чунки улар энди Украинага эгалик қилади”.

Эслатиб ўтамиз, 30 апрель куни АҚШ ва Украина ўзаро келишув асосида Украина табиий ресурсларига доир ҳамкорликни йўлга қўйишга келишиб олди. Ҳужжатни АҚШ Молия вазири Скотт Бессент ва Украина Бош вазирининг биринчи ўринбосари, мамлакат Иқтисодиёт вазири Юлия Свириденко имзолади.

Битим матнининг ўзи ҳали эълон қилинмаган. Шу билан бирга, Украина Иқтисодиёт вазири Facebook'даги саҳифасида унинг асосий шартларини айтиб ўтди, шундан келиб чиқадики, жамғарма “50/50” тамойили бўйича тузилган, бу эса уни биргаликда бошқаришда Киев ва Вашингтоннинг тенг улушини билдиради.