O‘zbekiston “qonli yanvar” ortidan hibslangan 14 nafar fuqarosi bo‘yicha Nur-Sultonga nota yubordi

Avvalroq, Qozog‘istonda yanvardagi tartibsizliklar ortidan 14 nafar O‘zbekiston fuqarosi hibsga olingani haqida xabar bergan edik. Ushbu xabar ortidan O‘zbekistondagi Qozog‘iston elchixonasi Qozog‘iston Tashqi ishlar vazirligiga holat haqida to‘liq ma’lumot berishni so‘rab, nota yubordi. Bu haqda O‘zbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi rasmiy vakili Yusuf Qobuljonov ma’lum qildi. 

“Shu kunlarda qator ommaviy axborot vositalarida Qozog‘iston Respublikasining inson huquqlari bo‘yicha ombudsmani Elvira Azimovaga tayanib, Qozog‘istonda joriy yilning yanvar oyida yuz bergan ommaviy tartibsizliklardan so‘ng 18 nafar xorijlik, jumladan, 14 nafar O‘zbekiston fuqarosi hibsda qolayotgani haqida ma’lumot tarqaldi.

Ushbu xabarga oydinlik kiritish uchun O‘zbekistonning Nur-Sulton shahridagi Elchixonasi Qozog‘iston Tashqi ishlar vazirligiga hibsga olingan O‘zbekiston fuqarolari, ular saqlanayotgan joylar, javobgarlikka tortilish sabablari to‘g‘risida to‘liq ma’lumot berish hamda O‘zbekiston Respublikasining Qozog‘iston Respublikasidagi diplomatik vakolatxonalari xodimlari uchun konsullik uchrashuvini tashkil etishni so‘rab tegishli nota yubordi.

O‘zbekiston Respublikasining Nur-Sulton shahridagi Elchixonasi, shuningdek, Olma-ota va Aqtau shaharlaridagi Bosh konsulxonalari Qozog‘iston huquq-tartibot idoralarining joylardagi vakillari bilan doimiy aloqada bo‘lib turibdi”, deyiladi rasmiy vakil axborotida. 

Ma’lumot uchun, Qozog‘istonning inson huquqlari bo‘yicha mas’uli Elvira Azimovaga ko‘ra, 14 nafar o‘zbekistonlik mamlakat tergov hibsxonalarida saqlanmoqda.

Xorijlik mahbuslar orasida o‘zbekistonliklardan tashqari, ikki nafar rossiyalik va ikki qirg‘izistonlik ham bor.

Qozog‘istondagi namoyish

Qozog‘istonda 2022 yilning birinchi kunlarida ommaviy norozilik namoyishlari boshlandi — mamlakat g‘arbidagi Janaozen va Aqtau shaharlari aholisi suyultirilgan gaz narxining ikki barobar oshishiga qarshi chiqdi. Keyinchalik norozilik namoyishlari boshqa shaharlarga, jumladan, eski poytaxt va Respublikaning eng yirik shahri Olma-otaga ham tarqaldi: u yerda talonchilik boshlandi, namoyishchilar davlat muassasalariga hujum qilishdi, qurol-yarog‘larni olib ketishdi. Bunga javoban rasmiylar 19 yanvarga qadar butun mamlakat bo‘ylab favqulodda holat e’lon qildi va aksilterror operatsiyasini boshladi. BMT ma’lumotlariga ko‘ra, Qozog‘istondagi namoyishlar chog‘ida 1000 ga yaqin odam jarohatlangan. Mamlakat Bosh prokuraturasi ma’lumotlariga ko‘ra, tartibsizliklar natijasida 4578 kishi jarohatlangan, 225 kishi halok bo‘lgan, ulardan 19 nafari xavfsizlik xizmati xodimlari.  

5 yanvar kuni ertalab Qozog‘iston Prezidenti Qosim-Jomart To‘qayev hukumatni iste’foga chiqardi va Xavfsizlik kengashiga o‘zini rahbar etib tayinladi. O‘z rahbarligidagi Xavfsizlik kengashining birinchi yig‘ilishida To‘qayev Qozog‘istondagi vaziyatni davlat yaxlitligiga putur yetkazuvchi deb baholadi va “terrorchilik tahdidini yengishda” KXSHTdan yordam so‘raganini aytdi. KXSHT Kollektiv xavfsizlik kengashi mamlakatdagi vaziyatni normallashtirish uchun Qozog‘istonga kollektiv tinchlikparvar kuchlarni yuborishga qaror qildi.

7 yanvar kuni To‘qayev terrorchilar, jumladan, xorijdan kelganlar ham qarshilik ko‘rsatishda davom etayotganini aytib, qurolini tashlamaganlarni yo‘q qilishga va’da berdi. Bundan tashqari, Prezident fuqarolarning tinch shaklda bildirilgan barcha talablari tinglanganini ta’kidladi. 

13 yanvar kuni KXSHT missiyasi muvaffaqiyatli yakunlangani e’lon qilindi. 19 yanvar kuni Qozog‘iston Mudofaa vazirligi Respublikada xorijlik harbiy xizmatchilar qolmaganini ochiqladi.