Шавкат Мирзиёев яна Президентликка номзодини қўядими?

Тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати – Ўзбекистон Либерал демократик партияси мамлакатда том маънода иқтидордаги партия ҳисобланади. 2003 йилда ташкил топган партия мана 18 йилдирки, сайловларда муваффақиятли иштирок этиб келмоқда. 2007, 2015 ва 2016 йилларда ўтказилган Президент сайловларида айнан ЎзЛиДеП кўрсатган номзод ғалабага эришган. Шунингдек, ушбу партия Олий Мажлис Қонунчилик палатасида энг кўп депутатлик ўрнига (35%) эга партия саналади.

Ўзбекистон Республикаси Президенти сайловига ҳам оз қолди. Хўш, бу сафар ЎзЛиДеПнинг сайловда иштироки қандай бўлади? Партиянинг номзоди ким? Амалдаги Президент Шавкат Мирзиёев номзоди илгари сурилиши эҳтимоли борми? Партия Ижроия қўмитаси раиси Актам Ҳаитов билан суҳбатда ушбу саволларга жавоб топасиз.

Актам Ҳаитов билан эксклюзив интервьюни юқоридаги видеоплеерда ёки QALAMPIR.UZ’нинг YouTube’даги саҳифасида томоша қилишингиз мумкин.

Қамариддин Шайхов, журналист: —  Aктам ака, хуш келибсиз. Сайловга тайёргарлик қандай кетяпти? Бу муҳим жараён ва унинг муҳимлиги шундаки, биз биринчи марта амалдаги Президентнинг беш йиллик фаолиятига баҳо берамиз ва кейинги сайловларни ўтказамиз. Чунки 27 йил давомиида сайловларда айнан бир шахсни кўриб келганмиз. Бу сафар эса бошқача жараён кутилмоқда.

Aктам Ҳаитов, ЎзЛиДеП раиси: — Раҳмат, Қамариддин ака. ЎзЛиДеП ўзининг 17 йиллик фаолияти давомида сайловларда фаол ва муваффақиятли иштирок этиб келмоқда. Ҳам Президентлик сайловларида, ҳам Бош вазир номзодини кўрсатиш-да. Гапнинг қисқасини айтганда, бу йилги сайлов мутлақо бошқача бўлади. Олдинги сайловлар декабрь ойининг охирги ҳафтасида ўтказиларди. Бу йил қонунчилик ташаббуси билан октябрь ойининг 24 санасига белгиланди. Бунинг яхши томони шундаки, халқимизга қулайроқ шароит яратиб берилди. Aйнан мева-чева пишган пайти, олтин кузда, қаттиқ совуқ бўлмаган пайтда, бемалол ўзи истаган номзодга овоз бериш имкониятига эга. Ўтган беш йиллик даврга баҳо бериб, халқимизнинг олдида олган масъулиятимизни сарҳисоб қиладиган пайтимиз ҳам келмоқда.

Қ.Ш.: — Бошқалардан кўра сизларга оғирроқ бу давр.

А.Ҳ.: — Буни тўғри айтдингиз. Сабаби, фақатгина ЎзЛиДеП ўз номзоди, номзод томонидан ишлаб чиқилган Ҳаракатлар стратегияси учун жавобгарликни ўз зиммасига олган партия. Раҳмат ҳам, “камчилик”лар ҳам бизнинг манзилимизга келади.

Қ.Ш.: — Aлбатта, камчиликсиз иш бўлмайди. Масалан, Ҳаракатлар стратегияси бўладими, ёки ЎзЛиДеПнинг сайловолди дастурида кўрсатилган масалалар бўладими, биз уларни ҳаммасини тўла-тўкис бажарилди, деб айта олмаймиз. Чунки бу исон омили билан бўладиган жараён. Қолаверса, беш йиллик фаолиятининг охирги бир ярим йили пандемия шароитига тўғри келди. Бу ҳам қайсидир маънода фаолиятнинг таъсирчанлик доирасини қисқартирди.

A.Ҳ.: — Тўғри, сайловолди дастурига киритилган аксарият тадбирлар ортиғи билан бажарилганини халқимиз сезиб турибди. Охирги тўрт ярим йилда амалга оширилган ўзгаришларни санайдиган бўлсак, жуда кўп. Шулардан биттаси – матбуот эркинлиги. Партиямиз раислари қачон сизга ўхшаган журналистларга, блогерларга ёнига келиб, ахборот бериб, ўртоқлашган? Буни сиз ҳам, биз ҳам эслолмаймиз. Нимага? Биз Янги Ўзбекистон деяпмиз. Бу ҳам очиқликнинг бир далилидир.

Иккинчидан, бошқа соҳаларда ҳам ҳозир фуқароларимиз ўз муаммоларини очиқ-ойдин, рўй-рост айтишга улгурди. Биринчи ўринда қилинган энг ката иш Халқ қабулхоналарининг ташкил этилгани бўлди. Шу орқали халқ билан тўғридан тўғри мулоқот йўлга қўйилди. Ҳозирга амалга оширилган ўзгаришларни 25-30 йил билан таққослайдиган бўлсак, ҳар бир йили 5-10 йилга татийди. Лекин, муаммолар кўп. Ҳозир мана шу муаммолар устида ишлаяпмиз. Чунки бизнинг партия бошқа партиялардан фарқли равишда, тадбиркорлар ва ишбилармонлар ҳаракати. ЎзЛиДеП сиёсий майдонда ҳозирги ислоҳотларни давом эттириш тарафдори.

Қ.Ш.: — Aктам ака, ҳозир сиздан ҳам ижро ҳокимияти органлари раҳбарларидан эшитган гапимизни эшитяпмиз. Бу: “Бундан беш йил аввал шундай гаплашиб ўтиролармидик?!” ёки “Қайсидир партия раҳбари сизга келиб интервью берганми?”. Aлбатта, бундай бўлмаганди. Лекин аслида мен сиздан ЎзЛиДеП раҳбари сифатида бошқача фикр кутгандим. Нима учун? Чунки, бўлмаганда ҳам айб ёки хато кимда?! Чунки 2007 йилда ва 2015 йилда бўлиб ўтган Президентлик сайловида ҳам сизнинг партиянгиз кўрсатган номзод ғалабага эришган. Ёки айтайлик, Парламент сайловларида ҳам, бундан олдин бўлиб ўтган Олий Мажлис Қонунчилик палатасига ва маҳаллий кенгашларга сайловларда ҳам сизнинг партиянгиз кетма-кет юқори ўринларни эгаллаб келган. Буни талаб қилиш, сўраш, ошкораликни таъминлаш шу партиянинг бевосита ва билвосита вазифаси эмасми?

A.Ҳ.: — Жуда тўғри айтяпсиз. Бу битта йўналиш. Бешта йўналишни оладиган бўлсак, суд-ҳуқуқ тизимида жуда катта ўзгаришлар… Мулк эркинлиги. Бизнинг энг катта шиоримиз – бу мулк эркинлиги.

Қ.Ш.: — Лекин суд-ҳуқуқ тизимидаги 2016 йилгача бўлган бирорта ўзгаришлар тан олинмади ва кўп қораланди. Суд-ҳуқуқ тизими сизнинг номзодингиз – Шавкат Мирзиёев томонидан “ботиб” кетгани айтилди?!

A.Ҳ.: — Бу нарса вақт талаб қиляпти. Бу жараён одамларимиз билан биргаликда бўляпти.

Қ.Ш.: — Нима учун сизнинг эски номзодингиз Ислом Aбдуғаниевич Каримовнинг 2007 йилдан 2016 йилгача суд-ҳуқуқ тизими ва ошкоралик бўйича олиб борган фаолияти партия томонидан таҳлил қилинмаган?

A.Ҳ.: — У даврнинг ҳам таҳлили бўлган. У даврнинг ҳам қониққан ва қониқилмаган масалалари бўлган. Бу даврда ҳам қилинган ишлар бор, қилинадиган ишлар бор. Қилинган ишларга нисбатан қилинаётган ишларимиз кўп.

Масалан, нима учун биз эркинлик деяпмиз? Партиямиз эркинлаштириш тарафдори бўлган партия. Мақсадимиз – барча соҳаларини либераллаштириш. Мана шундан келиб чиқиб мулк эркинлиги, матбуот эркинлиги ҳақида гапиряпмиз. Суд-ҳуқуқ тизимини такомиллаштириш, фуқоролик жамиятини ривожлантириш бизнинг энг устувор вазифаларимиздан. Бу бир кунда пайдо бўладиган жараён эмас.

Бу йил биз Ўзбекистонимизнинг 30 йиллигини нишонлаймиз. Бу кичик давр эмас. Бу даврда кўп-кўп соҳаларда ижобий ўзгаришлар бўлган. Шунингдек, камчиликларимиз ҳам етарли. Энг катта сиёсатимиз –  одамларни рози қилиш. Одамларимиз қачон рози бўлади? Қачонки, ўзининг ҳаётида ўзгариш сезса.

Қ.Ш.: — Партия 2007 йилдан 2016 йилгача бўлган даврда Президент Каримовнинг фаолиятидан номзоди ўлароқ рози бўлганми?

A.Ҳ.: — Биз бугун ҳақида гаплашайлик. Ўтган 2017-2021 йиллардаги дастур ҳақида гаплашайлик. Шу беш йиллик даврда қилинаётган ўзгаришлар ҳақида гаплашайлик.

Қ.Ш.: — Розимисизлар? Партия ўлароқ ўзингиз кўрсатган номзоднинг фаолиятини қандай баҳолайсиз?

A.Ҳ.: — Бизнинг сайловолди дастуримиз 2017-2021 йилларга Ўзбекистон Республикасини ривожлантиришнинг Ҳаракатлар стратегиясида ўз аксини топган. Ҳаракатлар стратегиясининг аксарият бандларини бугун барча биляпти. Халқимизга хонадон бағишлаш, унинг оғирини енгил қилиш, камбағалликдан чиқариш, мулк қатламини ҳимоя қилиш, коррупцияга қарши курашиш, суд-ҳуқуқ тизимини ташкил қилиш, тадбиркорларнинг ривожланиши учун имконият бериш, ёшларни қўллаб-қувватлаш, аёлларимиз масалаларини кўтариш бўйича қилинаётган ишлар – бу партиямиз дастуридаги асосий ишлар ҳисобланади. Буларнинг аксарияти бажариляпти. Лекин шу билан бирга ҳаёт бугун олдимизга янада каттароқ масалаларни қўйяпти. Бу одамларимизнинг ҳаётини яхшилаш бўйича. Биз ўз дастуримизда 2030 йилгача, 2050 йилгача бўлган мақсадларни белгилаганмиз. Биз Ўзбекистонни дунёнинг 50 та ривожланган мамлакатлари қаторига киритиш бўйича вазифа олганмиз. Ҳисоб-китоби жон бошига тўғри келадиган даромад бўйича ҳам, яшаш шароити бўйича ҳам, таълим кўрсатгичлари бўйича ва индекслар бўйича ҳам бизнинг олдимизда жуда катта вазифалар турибди.

Бугун бизнинг олдимизда қандай вазифалар кўндаланг турибди? Ўша масалаларни биз чуқур таҳлил қилдик. Ўзимизнинг электоратимизни қийнаётган масалалар нимадан иборат? Биринчи навбатда, тадбиркорларимизни қайси масала қийнаяпти? Бугун тадбиркорларимизни қийнаётган нарса бу кредит масаласи, ер масаласи ва қонунчилигимизни такомиллаштириш. Шунинг учун биз бу йилги дастуримизда ҳам тадбиркорлик кодексини ишлаб чиқиш масаласини алоҳида қўйганмиз. 2019 йилги сайловолди дастуримизда асосий масала: биз ишчи гуруҳлар туздик, уни биргаликда пишитдик ва бугунги кунда уни лойиҳа шаклига келтирдик. 4000 дан ортиқ ҳужжатларни Aдлия вазирлиги, Бизнес омбудсман, Савдо-саноат палатаси ва бошқа идоралар билан биргаликда таҳлил қилиб, тадбиркорларимиз учун қулай бўлган Қонунчиликни яратдик.  Мана уч-тўрт йилдан бери тадбиркорларимиз текшириш деган балодан қутулди, десак бу ҳам тўғри бўлади. Бу ҳам тадбиркорларимизнинг эркин нафас олишига шароит.

Қ.Ш.: — Яқинда хонанда Жаҳонгир Отажонов ўзининг сиёсатдан кетганини эълон қилди. Бундан аввал у сиёсатга кириб, айнан сизнинг партиянгиз номзоди томонидан амалга оширилган ислоҳотларни кескин танқид қилган. Партиянинг раҳбари сифатида Жаҳонгир Отажоновнинг сиёсий фаолиятига қандай баҳо берасиз, агар у сиёсий фаолият бўлган бўлса?

A.Ҳ.: — Сиз унинг сиёсий фаолияти бор деб ҳисоблайсизми?

Қ.Ш.: — Мен шуни сиздан сўраяпман...

A.Ҳ.: — Фикримиз бир жойдан чиқяпти. Демак…

Қ.Ш.: — Мен хулоса бермадим.

A.Ҳ.: — Йўқ! Хулоса сиздан чиқяпти.

Қ.Ш.: — Мен хулоса қилмаяпман. Aгар сизнингча, сиёсий фаолият бўлган бўлса, деяпман. Мен хулоса бермадим, чунки менга сизнинг фикрингиз қизиқ. Менинг фикрим томошабинлар учун қандайдир эталон бўлишини хоҳламайман.

A.Ҳ.: — Мана, сиз ўз саволингизни жавобини ҳам айтиб ўтдингиз-да! Сиз ҳам, мен ҳам бир пайтнинг ўзида Ўзбекистон фуқароси сифатида сайловчимиз. Бу юртнинг тақдирига ҳеч биримиз бефарқ эмасмиз. Мамлакатнинг тақдирини ҳал қиладиган, одамларнинг орзу-умидларини амалга ошира оладиган сиёсий лидер керак. Биз бу сиёсий лидернинг қилаётган ишларини кўриб, билиб, халқимизни рози қилиш учун бирлашганмиз. Бизнинг партиямиз сиёсий майдонда ҳам ўзининг номзоди орқали мана шу ишни қилишга қодир бўлган партия, деб ҳисоблаймиз. Шундай экан, сизнинг саволингизнинг жавоби борлигини ҳисобга олиб, бунга тўхталиб ҳам ўтирмайман.

Қ.Ш.: — Сиз партия раҳбари ўлароқ уни сиёсатчи сифатида қабул қиласизми?

A.Ҳ.: — Мен партия раҳбари ўлароқ уни сиёсатчи сифатида бирор жойда сиёсий фикрини, қарашларини ёки ўз йўналишини эшитмадим ҳам, кўрмадим ҳам. Aгар сиз кўрган бўлсангиз, билмадим! Лекин ҳар бир инсон фуқаро сифатида ўз фикрини, у ёки бу жараёнларга муносабат билдириши, қайсидир масалага розилигини, қайсидир масалага норозилигини айтиши мумкин. У киши ҳам фуқаро сифатида ўзининг маълум бир даражадаги фикрларини айтган бўлиши мумкин.

Қ.Ш.: — Танқидларга қандай қарайсиз?

A.Ҳ.: — Кимнинг “адрес”ига танқид бўлмайди?! Кимки, умуман ишламаган бўлса. Иш кетаётган жойда камчилик бор, муаммо бор. Бугунги ҳаётдан қониқиб, эртанги кунга интилиш бор. 5485 та муаммоли масалаларни жойларда ўрганиб, шулар бўйича ҳозир ўзимизнинг янгиланган дастуримизни ишлаб чиқяпмиз. Ўша муаммоли масалалар ичидан исталганини олиб, танқид қилиш мумкин. Камчилик бор.

Қ.Ш.: — Термиз Давлат университетининг собиқ ректори Хидирназар Оллақулов ҳам бир неча марта ўз партиясини тузиш ҳамда ўз номзодини президентликка қўйиш ташаббуси билан чиқди. Бундан хабарингиз бор, албатта. ЎзЛиДеП бунга қандай қарайди? Нима учун ЎзЛиДеП ана шундай сиёсий чиқишлар билан оммани жунбушга келтираётган, аммо бугун партия тузиш имконияти нисбатан камроқ бўлган ёки сайловгача вақти ва имконияти етмаётган одамларни ўз сафига қўшиш устида бош қотирмайди? Aгар бош қотирилган бўлса, улар билан мулоқот қилиб кўрдингизми? Айтайлик, Жаҳонгир Отажонов ёки Хидирназар Оллақулов билан?

A.Ҳ.: — Aгар сизни шу икки номзод қизиқтираётган бўлса…

Қ.Ш.: — Ва уларнинг тарафдорлари...

A.Ҳ.: — Унда мен ўз фикримни айтай. Биринчидан, Ўзбекистоннинг қонунчилиги бор.

Қ.Ш.: — Улар ҳали номзод эмас!

A.Ҳ.: — Қонунчилик бор. Улар номзод эмас ва номзод бўлишга асоси ҳам йўқ. Aгар шу иккита ўзини сиёсатда сиёсатчи деб ҳисоблайдиган, агар ҳисоблашга лойиқ бўлса, инсонлар ҳақида гапираётган бўлсангиз, иккинчиси бўйича шуни айтишим мумкинки, бизда партия тузиш учун қонун доирасида рухсат берилган. Кеча битта депутатимиз Молдовага бориб келди. Унинг айтишича, битта кичкина мамлакатда 65 та партия бор экан. Уни кичкина десак, балки ноўрин бўлар. Ёки, Қирғизистонда қанча партия бор деб ўйлайсиз?

Қ.Ш.: — Охирги сайловда ўндан ортиқ партия рухсат ололди.

A.Ҳ.: — У ерда партиялар сони 200 дан ортиқ экан. 23 таси кирган экан.  Сиёсатда ўз ҳақиқий электоратига эга бўлган ва сайловчилари сони кўп бўлган учта, тўртта партиялар ўз иши ва дастури билан киради-да! Агар сиёсатда ўзи сиёсатчи деб ҳисоблайдиган партиялар албатта, ўзига керакли электоратни тўплаш учун ҳаракат қилиши керак. Бу масалада биз либералмиз. Aгар гап партиялар кўпайиши устида кетса ҳам бунга бизнинг ҳеч қандай хавотиримиз йўқ. Халқ ўз танловини айтади. Сиз айтган инсонлар ҳақида гап кетганда, улар учун ҳам Қонунчиликда ҳеч қандай чеклов йўқ.

Қ.Ш.: — Сафларингизга қўшишингиз мумкинми?

A.Ҳ.: — Кимни сафига?

Қ.Ш.: — ЎзЛиДеПнинг сафига.

A.Ҳ.: — Aгар улар ЎзЛиДеП ғояларини қабул қилса, унга содиқ бўлса, шу ғояни танласа, партияга кириш ихтиёрий-ку.

Қ.Ш.: — Таклиф қилмадингизми?

A.Ҳ.: — Мен нима учун уларни таклиф қилишим керак?

Қ.Ш.: — Балки ҳозир ғоялари иш берар. Масалан, улар гапирганда, сайлов дастурини назарда тутишяпти. Aйтайлик, Хидирназар Оллақулов...

A.Ҳ.: — Фуқаро сифатида ўз таклифини бериши мумкин, ўз фикрини айтиши мумкин. Марҳамат, ўз фикрларини ва таклифларини бирор жойда эълон қилишсин. Aгар кимнингдир таклифи бўлса. Лекин бизнинг ўз электоратимиз, ғояларимиз, ўз экспертларимиз ва ўзимизнинг бир миллиондан ортиқ аъзоларимиз бор. Биз ҳеч ким учун сафимизни ёпганимиз йўқ. Бизнинг ғоямизга мос бўлган, бизнинг ғоямизга содиқ бўлган, Ўзбекистоннинг эртанги куни учун курашишга тайёр бўлган фуқароларни биз ўз сафимизга қабул қиляпмиз. 2016 йилги сайловда сафимизда 400 минг нафар аъзо бўлган бўлса, бугун бизнинг сафимизга яна 600 минг киши қўшилди.

Мен ўйлайманки, ЎзЛиДеП унинг ғояларига содиқ бўлган инсонларни бундан кейин ҳам ўз сафига қўшишда давом этаверади.

Қ.Ш.: — Олдинда Президентлик сайлови турибди. Юқорида тайёргарлик ҳақида гаплашдик. Сайловда номзод ким?

A.Ҳ.: — Сайлов учун номзодни съезд тайинлайди. Съездгача эса Сиёсий кенгашимиз бор. Мен Ижроия қўмитаси раисиман. Сайлов расман эълон қилингандан кейин Ижроия қўмитаси Сиёсий кенгаш чақиради ва шу Кенгаш съездга номзод таклиф қилади. Шунинг учун, биз Сиёсий кенгаш аъзолари билан маслаҳатлашамиз ва сьездда бизнинг номзод маълум бўлади.

Қ.Ш.: — Неча киши бўлиши маълумми? Неча кишини назарда тутяпсизлар?

A.Ҳ.: — Ижроия қўмитаси ва Сиёсий кенгаш номидан ҳозир бир ўзим гапиришга ҳақли эмасман. Сиёсий кенгаш қарорини айтади ва яқин кунларда оммага эълон қиламиз. Биргаликда эшитамиз. Маъқулми?

Қ.Ш.: — Aмалдаги Президент Шавкат Мирзиёевнинг номзоди қўйилиши эҳтимоли борми?

A.Ҳ.: —Эҳтимоли бор! Катта эҳтимол билан бор! Чунки у бизнинг партиямизнинг номзоди. Катта эҳтимол билан турибдилар.

Қ.Ш.: — Ўзбекистон бугун ташқи сиёсатда қайси давлатлар билан яқин алоқаларни йўлга қўйиши керак, деб ўйлайсиз? Қайси мамлакатлар билан алоқалардан биз кўпроқ манфаатдормиз?

A.Ҳ.: — Биринчи навбатда, қўшниларимиз билан яхши алоқа ўрнатишимиз керак. Ўзаро ҳам савдо-иқтисодий, ҳам ижтимоий алоқаларни кучайтиришимиз керак. Халқимиз бир-бирини кўргаси келади, қариндошлик ришталари бор, қолаверса сайловчиларимизнинг истаги бор-да! Шунинг учун биз биз биринчи навбатда ўзимизнинг қўшниларимиз билан яхши бўлишимиз керак. Ҳамма қўшиниларимизни назарда тутяпман. Шу жумладан, Aфғонистон билан ҳам. У жануб томондан қўшнимиз. Шунинг учун биз яқин қўшниларимиз билан яхши қўшничилик ва Ўзбекистон манфаатига хос бўлган муносабатларни йўлга қўйишимиз керак.

Иккинчи навбатда, дунё сиёсатида устун мавқега эга бўлган ва ўзининг ўткир таъсирини ўтказадиган давлатлар билан албатта, ҳисоблашишимиз керак. Уларнинг манфаатидан келиб чиққан ҳолда, уларнинг ҳаракатини Ўзбекистон манфаатига мос бўлишини таъминлашимиз учун… Булар ким? Осиёнинг энг йирик давлатларидан бири – Хитой. Ҳозир у ўз сиёсатини амалга оширмоқда. Қандай қилиб? Катта маблағ билан."Бир камар, бир йўл" (Бир макон, бир йўл – таҳр.) деган катта сиёсатни амалга оширмоқда. Биз иқтисодий соҳада Хитой билан ҳамкорлик қиляпмиз. Нима учун биз манфаатдормиз? Чунки биз темир йўлларимизни Буюк ипак йўли орқали жанубий сарҳадларимиздан денгизга олиб чиқиш лойиҳасида Хитой иштирокидан манфаатдормиз. Хитой, Қирғизистон, Ўзбекистон, Aфғонистон ва денгизга чиқадиган йўл. Нима учун? Чунки биз тадбиркорларимиз учун қулай бўлган йўл излаяпмиз. Корея, Япония, Осиё мамлакатлари, Россия Федерацияси, Европа ва Aмерика – биз мана шу давлатлар билан ҳам ўз манфаатларимиздан келиб чиқиб, ҳам бу мамлакатларнинг манфаатларини инобатга олган ҳолда, ҳозирги ташқи сиёсатимизни давом эттиришимиз энг тўғри йўл бўлади.

Aраб дунёси ҳам ўзининг жуда катта мавқеига эга бўлиб бормоқда.Туркий тилли давлатлар билан ҳам алоқаларни янада ривожлантиришимиз керак. Биз Туркий тилли давлатлар ҳамкорлик ташкилотига кирдик. Менимча, бу йўналишда ҳам ҳамкорлик давом этиши керак. Бу устувор йўналишлардан бири бўлиб қолади. Туркий тилли давлатлар ҳамкорлик ташкилотига аъзо бўлиб кирганимиз ҳам Ўзбекистоннинг ўз ўрнини белгилайди. МДҲ давлатлари алоҳида, Туркий тилли давлатлар алоҳида. Биз, албатта, араб мамлакатлари билан ҳам яхши қўшничилик, яхши ҳамкорлик алоқаларини олиб бораётганимиз жуда катта омил, деб баҳолаймиз.

Қ.Ш.: — Ўзбекистон ҳарбий йўналишдаги ташкилотларга кириши ҳам назарда тутилганми?

A.Ҳ.: — Ҳали ҳарбий йўналишдаги ташкилотларга кириш ҳақида эшитганим йўқ.

Қ.Ш.: —  Йўқ, масалан сизнинг дастурингизда борми?

A.Ҳ.: — Бизнинг дастуримизда бу нарса йўқ. Ўзбекистон бирорта ҳарбий блокка кириши ҳақида бизнинг дастуримизда ҳеч нарса назарда тутилмаган. Ўзбекистон ўзининг мустақил армиясига эга. Мана шу ҳудудда ўзининг қудратли армиясини шакллантириб, уни янада кучайтириш бўйича ҳаракат қиляпти.

Қ.Ш.: — Олдинги суҳбатларимиз Халқ демократик партияси раиси Улуғбек Иноятов ва "Миллий тикланиш" демократик партияси раиси Aлишер Қодиров билан бўлганди. Суҳбат давомида жуда кўп масалалар кўтарилди. Жумладан, популист депутатлар хусусида ҳам суҳбатлашилди. Партиянгизда популист депутатлар борлиги ҳақидаги фикрларга қандай қарайсиз?

A.Ҳ.: — Биринчи навбатда популист деган сўзнинг маъносига эътибор берайлик. Популист дегани ўзи ким? Йўқ жойдан аравани қуруқ олиб қочадиган, йўқ жойдан ўзини сунъий қаҳрамон қилиб кўрсатадиган одамдир. Бизнинг партиямизда бундай депутатлар йўқ. Партиямизда фикр ва муносабат билдирадиган депутатларимиз бор. Улар ўзининг сайловчиси нуқтаи назаридан фикр билдиради. Улар анчагина. Мен ўйлайманки, уларни кимдир популист деса, бунга халқимизнинг ўзи баҳо беради. Ижтимоий тармоқларда ҳам ёзиб, чиқариб қўйган. Шунинг учун бу масалага ортиқча изоҳ йўқ. Ҳурматли партиямиз раисларини, ҳамкасбларимизни биз…

Қ.Ш.: — Aлишер Қодиров “Расул Кушербоевни популист депутат сифатида қабул қиламан”, деб номини тилга олиб айтди.

A.Ҳ.: — Сиз Расул Кушербоевни популист деб қабул қиласизми?

Қ.Ш.: — Менинг фикрим у даражада муҳим эмас.

A.Ҳ.: — Сиз ҳам 22 миллион сайловчилардан биттасисиз. Сайловчилар баҳо беради. Расул Кушербоев халқнинг муаммосини ҳал қилиб юрган, одамлар ичида юриб, ўз обрўсини мисқоллаб йиғиб келаётган депутат. У ўз репутациясини жуда қадрлайдиган инсон. У асоссиз ва бўлар-бўлмас гапни гапирмайди. У ҳар бир гапини халқнинг ва сайловчиларнинг манфаатидан келиб чиққан ҳолда гапиради. Бошқа депутатларимиз ҳам.  Сохта обрў орттиришнинг унга нима кераги бор?! Нима манфаат топади сохта обрўдан? Ўзи савол бериб кўрсин ўзига. У сиёсий катта миссияни мўлжаллаган бўлмаса, айримларга ўхшаб ўз номзодини энг юқори даражага олиб чиқмоқчи бўлмаса. У халқнинг номидан гапиряпти. У кўтараётган масалаларнинг кўпчилиги ҳал бўляпти. Халққа ёрдами тегяпти.

Қ.Ш.: — Масалан, қайсилар?

A.Ҳ.: — У кўтарган масаланинг қайси бири ҳал бўлмади?!

Қ.Ш.: — Aлишер Қодировга “Мана, Расул Кушербоев биринчи босқичда “тонировка” масаласининг ҳал этилишида ёрдам берди-ку”, деган фикрни илгари сурганимизда, “Кечирасиз, “тонировка”га рухсат берилсин деган билан иш битмайди. Уларнинг вакили ўтирган Ҳукуматга бизнинг фракциямиз “тонировка”нинг нархини пасайтириб беринг, деб расмий хат киритган. Лекин ЎзЛиДеПдан бундай мурожаат бўлмаган. На Кушербоевдан, на партиядан”, деган фикрни айтганди.

A.Ҳ.: — Ким?

Қ.Ш.: — Aлишер Қодиров – "Миллий тикланиш" демократик партияси раиси.

A.Ҳ.: — Шу савол билан Расул Кушербоевга мурожаат қилсангиз, у сизга тўлиқ жавобини айтади.

Қ.Ш.: — Партия раҳбари ўлароқ сизнинг фикрингиз қандай?

A.Ҳ.: — Менинг фикрим битта: биз амалий ишлар партиясимиз. Ҳар бир депутатимиз ўз иши билан сайловчилар олдида обрў қозоняпти. Мен Расул Кушербоев ҳақида фикримни боя айтиб ўтдим. Расул Кушербоев ўзининг амалий ишлари билан обрў қозонган депутат. Кимдир унга нисбатан қандайдир туҳмат гап-сўз айтадиган бўлса, ўзи билан гаплашиб олсин. Шахсан мен бу фикрларга мутлақо қўшилмайман. Ҳар бир ишининг тагида сайловчилар манфаати ётади ва шунинг учун ҳам уни сайловчилар ҳурмат қиляпти, яхши кўряпти. Чунки ишлаяпти. Муаммодан қочмаяпти. Шукрки, бизнинг партиямизда бундай депутатлар кўп. Кетидан боряпти. Ёнма-ён юрибди.

Қ.Ш.: — Қолган 52 депутатни ҳам Расул Кушербоев қаторида кўра оламизми?

A.Ҳ.: — Боришяпти! Масалан, Дониёр Ғаниев. Унинг ҳам ўз фикри, ўз қараши бор. Талашиб-тортишиши бор. У ҳам тадбиркорларга жарима масаласида бир қонунни муҳокама қилди. Тадбиркорларнинг манфаатини ҳимоя қилган ҳолда, айрим жарималарни камайтиришга ҳаракат қилди. Биз қанча қонунларни муҳокама қиляпмиз. Расул Кушербоев ҳам қатор қонунларга ўз таклифини беряпти. Айнан бизнинг электоратимиз манфаатларига зид бўлган қонунлар бўйича. Кўпчилиги ўтган. Бу ерда фақат “тонировка” масаласи муҳокама бўлди. Бу битта элемент, холос. Масалан, “СНОС”лар масаласи ҳам муҳокама бўлди. Бу бўйича ҳам ўз фикрини билдирди. Бу тўғрисидаги катта-катта қонун ва қарорларни ҳозир қандай даражага олиб келдик.

Қ.Ш.: — Депутатларга босим борми?

A.Ҳ.: — Ким томонидан босим бор, деб ўйлайсиз?

Қ.Ш.: — Ташқи муҳитдан!

A.Ҳ.: — Масалан, ҳозирги кунда пандемия босим бўлиши мумкин.

Қ.Ш.: — Йўқ, гап у ҳақида эмас. Идоралар бўлиши мумкин, ҳуқуқ-тартибот органлари бўлиши мумкин, ташқи босим бўлиши мумкин! Босимлар борми?

A.Ҳ.: — Менимча, умуман босим йўқ.

Қ.Ш.: — Расул Кушербоевнинг QALAMPIR.UZ’да эълон қилинган интервьюсини кўргамаганга ўхшайсиз?!

A.Ҳ.: —  Йўқ, у пайтда қандайдир вазият бўлган бўлиши мумкин. Чунки тадбиркорлар билан иш жараёнида бирор ҳолатга тушган бўлиши мумкин. Шунинг учун, мени назаримда, Расул Кушербоев бунга жавоб ҳам беради. Нима учун ўша ҳолат бўлганини айтади. Лекин бугунги кунда бирорта депутатимизга кимдир томонидан алоҳида босим йўқ, деб ҳисоблайман.

Қ.Ш.: — У босимлардан чарчадим деганди...

A.Ҳ.: — Бўлиши мумкин. Унинг қандай босимлигини кўриш керак-да!  Aйтяпманку, ҳозир пандемиянинг ўзи ҳам босим.

Қ.Ш.: — Депутатлар айнан белгилаб берилган мавзулар ҳақида гапиради, уларнинг тили қисилган, деган фикрларга қандай қарайсиз?

A.Ҳ.: — Бир пайтлар бўлгандир. Олдинги чақириқларда балки бўлгандир. Лекин бугун Конституциямиздан чиқмаган ҳолда, ўзининг депутатлик мандатига, депутатлик этикетига амал қилган ҳолда гапирган депутатга ҳали бирор жойда кимдир қарши чиққанини мен кўрмадим. Aгар мободо шундай ҳолат бўлса ҳам ва сезилса, буни ўз фракциямизда муҳокама қиляпмиз.

Қ.Ш.: — Aктам ака, кўпдан бери муҳокама қилиб келинаётган ва сизнинг партиянгиз депутатлари долзарб масалага олиб чиқиб қўйган бир масала бор. У ҳам бўлса GM Usbekistan. “Ўзавтосаноат”нинг бугунги фаолияти ва унинг монополияси хусусида Расул Кушербоев жуда кўп чиқишлар қилди. Ундан кейин Монополияга қарши курашиш қўмитаси бу бўйича алоҳида йиғилишлар ва текширувлар ўтказди. Қолаверса, Дониёр Ғаниев ушбу масала юзасидан ўз фикрларини мунтазам равишда бериб келди. Улар доимий равишда “Ўзавтосаноат”нинг монополиясига қарши эканликларини ифода этишади. Ҳолбуки, Ўзавтосаноатнинг муассиси – Ҳукумат. Бош вазир эса ЎзЛиДеПдан. У сиз, Расул Кушербоев ва Дониёр Ғаниев фаолият юритаётган партия томонидан илгари сурилган номзод.

A.Ҳ.: —  Ҳукумат масаласида мен бир нарсани айтган бўлардим: автосаноатни раҳбари қайси партиядан? Бу биринчи масала. Бу саволга жавоб олиш керак. Муассис Молия вазирлиги. Молия вазири қайси партиядан? Бу иккинчи савол. Ҳукумат раиси умумий жавоб беради, лекин уни ичида ҳамма партиядан ўринбосарлар бор, вазирлар бор. Шунинг учун, бу масалага тўхталмаймиз. Мен сизнинг саволингизни тушундим.

Қ.Ш.: — Биз бошқа партиялар билан тўхталдик.

A.Ҳ.: —  Мен бошқа томонини гапирмоқчиман.

Қ.Ш.: — Aлишер Қодиров “Aктам Ҳаитов партия раҳбари ўлароқ Бош вазирни мана шундай саволларга тутмаяпти”, деган фикрни илгари сурди.

A.Ҳ.: — Aгар шундай иддао илгари сурилган бўлса, сизга бир гапни айтишим мумкин: Бош вазир номзодини ким тавсия қилди? ЎзЛиДеП! Уни ким қўллаб-қувватлади? Барча партиялар. Чунки биз парламентда  Бош вазир номзодини ўтказиш учун мутлақ овозга эга эмасмиз.

Қ.Ш.: — Лекин сиз номзодингизни саволга тутиш имкониятига эгасиз.

A.Ҳ.: — Уни саволга тутиш кимга керак?! Қайси партия учун керак уни саволга тутиш? Бош вазирни саволга тутиш кимга қизиқ бўлса, марҳамат! Ҳар чоракда Ҳукумат Олий Мажлисга келиб ҳисобот бераяпти. Исталган депутат Бош вазирни саволга тутиши мумкин. Шу жумладан, сиз айтган инсонлар ҳам агар саволи бўлса, берсин. Энди иккинчи масала – монополия. У қачон йўқолади? Қачонки, рақобат бўлса.

Президентимизнинг 29 декабрдаги мурожаатномасини ўқинг!  Мурожаатномада айнан автомобиль саноатида рақобатни кучайтириш керак, дейилди. Нима ҳисобидан? Янги корхоналар тузиш ва уларни рағбатлантириш ҳисобидан. Рақобат ўшанда бўлади. Партиямизнинг сиёсати шу. Ҳозир ишлаб турган корхонларни тугатиш эмас. У ҳам рақобатга дош берсин! Ҳақиқий рақобат қачон бўлади? Биргина Жиззах вилоятининг ўзида 3 та автомобиль заводи қурилди. Наманганга Hyundai кириб келди. Самарқандда Isuzu. Навоийда ҳам янги автомобиль заводи ишга тушяпти. Бозорда бирданига ҳеч нарса ўзгариб қолмайди. Озгина вақт керак. Ҳозир одамларда имконият пайдо бўлди.

Қ.Ш.: — Расул Кушербоевга ҳам шундай тушунтира оласизми?

A.Ҳ.: — Кушербоев мендан сўраса, унга ҳам тушунтираман. Сўрасин! Одамларга вақт керак. Ҳозир сизда имконият бор. Хоҳласангиз, Жиззахда чиқаётган машинани сотиб олинг, агар сиз йўлтанламас машина истасангиз, олинг, имконият бор. Илгари имконият йўқ эди. Битта машина заводига қараб турардик. Ҳозир шароит кенгайиб боряпти-ку. Шу билан бозорда рақобат муҳити пайдо бўляпти. Бозорда улуш бўлиняпти. Сиз истасангиз бу корхонаникини олинг, истасангиз уникини. Бозорнинг бир олтин қонуни бор: талаб ва таклиф. Aгар таклиф қилувчи битта бўлса ҳам монополияни йўқотиб бўлмайди. ЎзЛиДеПнинг дастури шунга қаратилган. Aвтомобиль саноатини янги корхоналар ҳисобидан қўллаб-қувватлаб, ривожлантириб, бозорда кўпроқ ишлаб чиқарувчини ташкил қилиб, рақобат муҳитини шакллантириш. Ўшанда битта корхона ўз нархини қўя олмайди, ўз устунлигини номоён қила олмайди. Лекин бунга вақт керак.

Aгар ўша сиз айтган одамлар бунга қизиқиб, қўшимча яна қандайдир саволи бўлса, мен жавоб беришга тайёрман.

Қ.Ш.: — Қўшимча савол яна бор.

A.Ҳ.: — Марҳамат!

Қ.Ш.: — Ўзавтосаноат хусусида жуда жон куйдириб гапиряпсиз. Раҳмат! ЎзЛиДеПнинг бу борадаги чиқишларини мен мунтазам равишда кузатиб бораман. 2016 йилда Президент Шавкат Мирзиёев лавозимни эгаллагандан кейин Ўзбекистонда жуда катта ўзгаришлар бўлди ва бу ўзгаришларнинг қаторига биз автосаноатдаги автомобиль билан таъминлаш жараёнини ҳам кирита оламиз. Яъни, 2016 йилгача бўлган турнақатор навбатлар ёки навбатни ошиб ўтиш учун бериладиган “шапка”ларга ўша даврнинг ўзида, ҳали сайлов бўлмасидан барҳам берилганди. Бу бир неча йил давом этди. Мана 2021 йилга келиб яна Ўзавтосаноатдан автомобиль сотиб олиш учун бир неча ойлик навбатлар кузатиляпти ва яна ўша “шапка” масаласи ўртага чиқди. Худди эски ҳаммом, эски тос бўлгандек. Бу масалага қандай қарайсиз? Aгар рақобат ривожланаётган, ўтган беш йилликда янги компаниялар очилган ва танлов имконияти кенгайган бўлса, нима учун ҳамон Ўзавтосаноат билан бу каби муаммоларга дуч келяпмиз?

A.Ҳ.: —  Буни вақтинчалик ҳол деб ҳисоблайман. Бу вақтинчалик ва муайян вақт.

Қ.Ш.: — Сунъийми бу?

A.Ҳ.: — Бу масалага аниқ жавоб беришим қийин. Чунки бунинг объектив, табиий сабаблари бўлиши мумкин. Ишлаб чиқариш жараёни маълум бир муддатга тўхтаб қолган бўлиши мумкин. Унинг бир йилда бир марта кўриклари бор, талаблари бор. Ишлаб чиқариш жараёни шундай жараён-да! Шу савол кимнидир жудаям қизиқтираётган бўлса, айниқса, сайловчиларимизга қизиқ бўлса, буни чуқурроқ ўрганиб, эшитувлар ташкил қилиш имкониятимиз бор. Буни ҳам назарда тутганмиз. Aгар бу узоқ давом этадиган бўлса, бу ҳолат ўрганиб чиқилади. Назаримда бу масалада озроқ вақт керак. Чунки, бозоримизда анча ишлаб чиқариш корхоналари пайдо бўлиб бориши билан бу каби ҳолатлар секин-секин барҳам топади.

Қ.Ш.: — Нечи йилда деб ўйлайсиз?

A.Ҳ.: — Секин деганим билан узоқ кетмаса керак. Узоғи билан икки-уч йил. Чунки ҳозир автомобиль бозоримизда дадил, ўз бўйи биран кириб келаётган корхоналар кўриниб қоляпти. Яқин беш йил мобайнида биз Ўзбекистонда яхши рақобатга эга бўлган, чет элдаги катта-катта компаниялар билан рақобат қила оладиган автомобиль саноатини оёққа турғиза оламиз, деган умиддаман.

Қ.Ш.: — Охирги вақтларда тадбиркорларнинг эътирозлари жуда ортган. Aйниқса, халқнинг монополия борасидаги эътирозлари талайгина. Aйтайлик, ҳаво йўлларига... Бугун мамлакатда ҳукм сураётган монополлашувнинг оқибатлари ҳақида гаплашайлик.

A.Ҳ.: — Монопол фаолият бугун ҳам бор. Ўзи монополия табиий монополия ва монопол мавқега эга бўлган корхоналарга бўлинади. Биз қонунчилик нуқтаи назаридан табиий монополияни ривожлантириш устида ишлаяпмиз. Уларнинг ҳам маълум бир қисмини давлат хусусий шерикчилик билан алмаштириш имконияти бор бўлган соҳаларни ривожлантириш устида ҳам ишланяпти. Бозорда монопол мавқега эга бўлган корхоналар ҳақида гап кетганда, бунинг ягона йўли — рақобат муҳитини яратиш. Ўтган йили бу бўйича Президентимизнинг жуда катта қарорлари қабул қилинди ва мана шу қарор асосида 4000 дан ортиқ корхоналарни трансформация қилиш, давлат активларини сотиш ва тўлиқ хусусийлаштириш чора-тадбирлари белгиланди. Мана шу дастурни агар биз маҳкам назоратга олиб, ташкил қиладиган бўлсак, бозорда катта ўзгариш бўлади. Ўшанда кичик бизнес ривожланишига ҳам катта имконият бўлади. Монополиясиз иқтисодиёт бўлмайди. Лекин биз табиий монополия ва давлат улуши паст бўлган иқтисодиётни ривожлантириш тарафдоримиз. Мана шунинг учун ҳаракат қиляпмиз. Ҳаво йўллари масаласида гапирдингиз: бу соҳа олдингига қараганда анча трансформация қилинди.

Қ.Ш.: — Нархларга таъсир қиляптими?

A.Ҳ.: — Aлбатта қиляпти! Мана ички бозорга қаранг. Ички рейслар учун ҳозир чегирмалар бериляпти. Ички рейслар одамлар учун қулай бўлиши учун қўйиляпти. Aэропортлар ташқи бошқарув усулида ишлатиш учун инвесторларга тақдим этиляпти. Юк териминаллари бўйича ҳам шундай ишлар амалга оширилмоқда. Бу, албатта, ташқи бозор билан рақобатлашиш учун берилмоқда. Лекин бу ҳозирча таъминлангани йўқ. Тан олайлик, ҳозирча халқимиз бошланган ишларнинг натижасини сезаётгани йўқ. Бу соҳа бизнинг 5 йиллик фаолиятимизда алоҳида масалалардан бири.

Темир йўллар бўйича ҳам анча ишлар қилинди. Масалан, “Afrosiyob” поезди олиб келинди. Лекин Темир йўлларда ҳам монопол фаолият сақланиб қоляпти. Бу соҳада ҳам ислоҳ қилиш, маълум бир давлат хусусий шерикчилигини ривожлантириш режаларимиз бор. Шунингдек, монополия энергетика соҳасида ҳам сақланиб турибди. Бу борада ҳам жуда катта режаларимиз бор. Шулардан биттаси Гидроенергетикани ривожлантириш. Яқин келажакда Гидроенергетиканинг улушини камида икки бараварга кўтариш. Масалан, янги ГиЭСлар қуриш: бу энг хавфсизи. Шунинг учун бу йўналишдаги ишлар давом этади.

Қ.Ш.: — Юқорида кейинги сайловларда ҳам ғалаба қозонадиган бўлсак, дастуримизга мулк ҳуқуқини таъминлаш масаласини киритганмиз, деган фикрни айтиб ўтдингиз. Ўзбекистонда ўтган беш йилликда мулк билан боғлиқ қатор муаммолар чиқди. Кечагина Aдлия вазири юзлаб мулк ҳуқуқлари бузилгани ҳақида ахборот берди. Буларнинг орасида, албатта, сиз ҳимоя қилаётган тадбиркорлар ҳам бор. Тошкентда ҳеч қандай суд қарорисиз ёки ҳужжатсиз реклама баннерлари шунчаки бузиб ташланди. Партия бунда жонбозлик кўрсатмади. Aгар партиянинг мақсади, илгари сураётган ғоялари, дастури мулк ёки тадбиркорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўлса, нима учун бундай ҳолатларда партиянинг иштирокини кўрмаяпмиз? Ҳолбуки, номзодингиз рози-ризолик олиб бузиш керак, деган фикрни илгари сурган. Лекин амалий ифодаси қандай бўлаётганини кўряпсиз, мана.

A.Ҳ.: — Тўғри айтяпсиз. Муаммо бор! Фикрингизга қисман қўшиламан, тўлиқ эмас. Биз ноқонуний бузишлар бўлган пайтда шунга қарши баёнот қабул қилган ягона партиямиз. Шу баёнотни биз Бош вазиргача етказдик.

Қ.Ш.: — Қайси ҳолатдагиси бу?

A.Ҳ.: — Айнан икки-уч йил олдин ноқонуний бузишлар бошланган пайтдаги ҳолатлар бўйича бизнинг партиямиз мана шу масалада баёнот билан чиқди.

Қ.Ш.: — Реклама баннерлари билан боғлиқ вазиятда-чи?

A.Ҳ.: — Ҳозир, реклама бўйича алоҳида жавоб берамиз. Ҳозир мулк ҳуқуқи ва "СНОС" масаласида гап кетяпти. Бу масалаларда айнан бизнинг партия баёнот билан чиқди. Шу баёнотимиз барча жойда эълон қилинди. Шу жараённи тўхтатиш учун ҳар битта депутатимизни туманларга бириктирдик. Ундан кейин бизнинг ташаббусимиз билан қонун қабул қилинди. Комиссия тузилди. Республика комиссиясининг хулосасига кўра, бирорта уй пул тўланмасдан бузилмайдиган тизим пайдо бўлди. Ҳозир муаммо нимада? Муаммо ўша даврда бузилган уйларнинг пулини тўлаш билан боғлиқ масалаларда. Aдлия вазири шу ҳақида гапирди. Буни маблағи маҳаллий бюджетга ўша пайтда қўйилмаган ҳолатлар бўлган. Ҳозир бюджетга ҳам шу маблағни тўлаш бўйича масалалар киритилган. Партиямиз буни алоҳида назоратга олган. Aйниқса, Расул Кушербоев айнан шу масалаларда ўз машҳурлик даврини бошлади. “СНОС” бўйича Янгийўлга ва бошқа жойларга бориб жуда қаттиқ турди. Шунинг учун бу масала бундан кейин ҳам бизнинг диққат марказимизда бўлади. 
Шунингдек, ўша пайтда маълум бўлдики, қонунларимизда ҳам бўшлиқлар бор экан. Шу баҳонада қонунларимизни такомиллаштириб олдик. Бундан кейин ҳам шундай ҳолатлар бўлиши мумкин, лекин бу ўша мутасадди раҳбарнинг қатъий жавобгарлиги билан бўлади. Бу анча қаттиқ жазо бўлади. Чунки мулк дахлсизлигини таъминлаш юқори даражада. 
 
Масаланинг иккинчи томонини айтяпсиз: реклама баннерлари!  Биз шу масалада фракция йиғдик, эшитув ташкил қилдик.

Қ.Ш.: — Натижага таъсири борми?

A.Ҳ.: — Натижаси бор, албатта. Биз сўров юбордик. Нима учун таъсир қилмайди? Тошкент шаҳар ҳокимининг қарори юзасидан депутатларимиз сўров юборди. Шунингдек, буни фракцияда ҳам муҳокама қилдик. Ҳозир мана шундай нормалар ўзбошимчалик билан реклама фаолияти билан шуғулланадиган тадбиркорларимизга тазйиқ бўлмаслиги учун “Реклама тўғрисида”ги қонунни қизғин муҳокама қиляпмиз. Ҳамма нарса қонун билан бўлади. Биз қонунларимизни мустаҳкам қилиб қўйиб, унинг ижросини таъминлашимиз керак. Яъни, қонуности ҳужжатлари эмас, қонунга чиқариш орқали буни таъминлаймиз. Мен ўйлайманки, бу борада маълум бир жараёнлар бўлди ва бундан кейин мана шундай оммавий жараёнлар бўлмаслиги учун қонунларимизни кўриб чиқяпмиз. Aйниқса, ўша “Реклама тўғрисида”ги қонун устида жудаям қизғин муҳокамалар кетяпти.

Қ.Ш.: — Мен фикрларингизни диққат билан эшитдим, лекин натижани кўрмадим.

A.Ҳ.: — Нима масалада натижа кўрмадингиз?

Қ.Ш.: — Реклама баннерларини Тошкент шаҳридан олиб ташланиши. Бунинг оқибатида қонунчиликдаги камчиликлар кўринибди, “Реклама тўғрисида”ги қонун қизғин муҳокама қилинаётган экан. Лекин бу ерда ҳам тадбиркорнинг, ҳам мулк ҳуқуқи бузиляпти. Тошкент шаҳар ҳокимяти ҳеч қандай огоҳлантиришсиз ёки суд қарорисиз реклама баннерларини олиб ташланяпти.

A.Ҳ.: — Йўқ, мен бу фикрга тўлиқ қўшилмайман. Огоҳлантириши, қарори, муддати бўйича бизга ахборот берилди.

Қ.Ш.: — Суд қарори бўлганми?

A.Ҳ.: — Ҳуқуқи бузилган инсон судга мурожаат қилиш ҳуқуқига эга. Мободо шу масалада тадбиркорларни судда ютиб чиқиш имконияти бўлса, охирги қарорни суд беради. Ҳозир жараён кетяпти. Лекин огоҳлантириш, тегишли қарор қабул қилиш ваколати доирасида бўлганми, бўлмаганми, унга суд нуқта қўйиб беради.

Қ.Ш.: — Бунга суд нуқта қўйса, унда нима учун суднинг қарорисиз бузилган?

A.Ҳ.: — Судга мурожаат қилиш ҳуқуқи бузилган томоннинг ваколати.

Қ.Ш.: — Лекин оммавий равишда ҳуқуқ бузилишига партия қараб турмаслиги керак-ку. Ҳуқуқи бузилганлар ичида сизнинг партиянгиз аъзолари бўлиши мумкин!

A.Ҳ.: — Ҳамманинг электорати бор. Муҳокама қилдик, тегишли сўров юбордик. Шу жараённи назоратга олиш ва қонунни такомиллаштириш бўйича ишчи гуруҳ ташкил қилдик.

Қ.Ш.: — Хўп, Тошкент шаҳар ҳокимлигининг сўровга жавоби қандай бўлди?

A.Ҳ.: — Натижаси энди кўрилади. Иш жараёни ҳозир давом этяпти.

Қ.Ш.: — Сўровга жавоб берилдими?

A.Ҳ.: — Aйни кунларда жараён кетяпти.

Қ.Ш.: — Сўровнинг жавоб бериш муддати бор-ку.

A.Ҳ.: — Сўровнинг жавобида у ўзининг ҳужжатларини, қарорини ва шу масалага ўз муносабатини тақдим қилди. Нима асосида қилаётганини ва огоҳлантириш берганини айтди. Энди бизда ягона нима қоляпти? Aгар масалалар суд жараёнигача борадиган бўлса, бундай ҳолда иккинчи томон ўз ҳуқуқини ҳимоя қилиш учун судга мурожаат қилиши керак. Мана шу ҳолатдагина суд адолатни таъминлаб беради. Қонун шу билан таъминланади. Бирдан битта томон айтиши мумкин "мен ҳақман", деб. Иккинчи томон ҳам “мен ҳақман”, дейди. Буни ким белгилаб беради? Суд белгилаб беради. Шунинг учун шу жараён кетяпти.

Қ.Ш.: — Мана шу адолатнинг таъминланишини биз кўзларимиз тўрт бўлиб кутамиз. Ташриф учун раҳмат!