Россия бензин экспортини тақиқлади

Россия ҳукумати август ойидан хорижга бензин етказиб беришни тўлиқ тақиқлади. Бу ҳақда кеча, 28 июль куни Россия Федерацияси Вазирлар Маҳкамаси маълум қилди.

Аввалроқ йирик ёқилғи ишлаб чиқарувчилар учун бир ойга шундай эмбарго қўйиш муҳокама қилинаётгани, бундан кейин ҳам сентябргача узайтириш имконияти ҳақида хабар берилган эди.

“Қарор юқори мавсумий талаб ва қишлоқ хўжалиги дала ишлари даврида ички ёқилғи бозоридаги барқарор вазиятни сақлаб қолиш учун қабул қилинди”, дейилади ҳукумат баёнотида.

Ҳозирда хориждан етказиб беришни тақиқлаш фақат ишлаб чиқарувчи бўлмаганлар (савдогарлар, нефть базалари ва кичик нефтни қайта ишлаш заводлари) учун 31 августгача амал қилади. Йилига 1 миллион тоннадан ортиқ нефть ишлаб чиқарадиган йирик нефтни қайта ишлаш заводлари етказиб беришга рухсат этилади.

Бироқ бензиннинг улгуржи нархининг ошиши фонида расмийлар вақтинча тўлиқ чекловлар жорий этиш ғоясига қайтди.

РБК бозордаги манбаларига таяниб, ФАС июнь ойи охирида шундай ташаббус билан чиққанини хабар қилди. Санкт-Петербург биржасининг (СПбМТСБ) Россиянинг Европа қисми учун ҳудудий индексига кўра, 23 июль куни биржада АИ-92 бензинининг нархи юқоридаги белгидан ошиб кетди, агар котировкалар ой давомида ўртача бир хил бўлиб қолса, амортизатор қайта ўрнатилади. Кўрсаткич бир тонна учун 66 601 рублга етди, 2025 йилда ёнилғи дамперини қайта ўрнатиш учун бенчмарк АИ-92 нинг ўртача ойлик нархи - тонна учун 66 495 рубль.

24 июль куни АИ-95 нархи бир тонна учун 76 330 рублгача кўтарилиб, 2024 йилдаги максимал кўрсаткичдан ошиб кетди ва ёқилғи бозорида нарх инқирози юзага келган 2023 йилдаги тарихий рекордга яқинлашди.

28 июлдаги савдолар якунларига кўра, АИ-92 бензини 0,42 фоизга қимматлашиб, тоннага 65 589 рублни ташкил қилди.  АИ-95 эса 0,64 фоизга тушиб, бир тонна учун 74 953 рублни ташкил қилди.

Мутахассислар нарх ошишини логистика чекловлари, режали таъмирлаш ишлари ҳисобига нефтни қайта ишлаш ҳажмларининг қисқариши, 2025 йил 1 январдан бензин ва дизель ёқилғисига акциз ставкаларининг индексацияси билан боғлашди.

Россия Энергетика вазирлиги ҳам 24 июль куни ёзда талабнинг мавсумий ортиши компанияларнинг амалдаги нарх сиёсатида ҳисобга олинишини билдирди. Шу билан бирга, вазирлик ички нефть маҳсулотлари бозоридаги вазиятни барқарор, ундаги балансни эса профицит деб баҳоламоқда. Қайд этилишича, вазиятни янада барқарорлаштириш учун нефть компаниялари экспорт етказиб беришни қисқартириб, қўшимча ёқилғи ҳажмини ички бозорга йўналтирди, бу июль ва август ойларида биржа савдоларида таклифнинг ошишига ёрдам берди.