Америкалик олимлар “Тутанҳамон қарғиши”нинг сирини фош қилди

“Миср фиръавнларининг қарғиши” – шундай ном олган афсона Тутанҳамон қабри очилгандан кейин юз берган бир неча ўлимлар туфайли пайдо бўлган. АҚШдаги Касалликларни назорат қилиш ва олдини олиш маркази олимлари ушбу “қарғиш” сирини фош этишга муваффақ бўлди. Бу ҳақда “Ifl Science” нашри хабар берди.

Билдирилишича, афсонанинг тарқалишига Лорд Карнарвон номи билан машҳур бўлган мисршунос олим Жорж Эдвард Стенхоп Молино Гербертнинг вафоти сабаб бўлган. У археолог Ховард Картер билан бирга Тутанҳамон қабрини очганидан ярим йил ўтиб, ўпкаси хасталаниб, Қоҳирада вафот этган.

Кейинчалик матбуотда инглиз ёзувчиси Мария Кореллининг қабрларнинг чақирилмаган меҳмонларини “шафқатсиз жазо” кутаётганини таъкидлаган ибораси, шунингдек, Карнарвоннинг ўлими фиръавннинг қабрини қўриқлайдиган “руҳлар” билан боғлиқ бўлиши мумкинлигини тахмин қилган ёзувчи Артур Конан Дойл баёнотининг нашр этилиши, афсонани янада одамлар орасида шов-шув бўлишига сабаб бўлган.

Олимларнинг таъкидлашича, Гербертнинг тўсатдан ўлимига ҳеч қандай “қарғиш” эмас, балки аспергиллез касаллиги сабаб бўлган бўлиши мумкин. Ушбу хасталик қабр шароитида учрайдиган “Аспергиллус” турига мансуб замбуруғлар туфайли пайдо бўлади. Айнан шу касаллик белгилари мисршунос ҳаётининг сўнгги ойларида қайд этилган аломатларга ўхшашлиги аниқланган. Бундан ташқари, у 1923 йилда 56 ёшида вафот этган ва бу ёш ўша вақтда эркакларнинг ўртача умр кўриш давомийлигига тенг эди.

Маълумот учун, Тутанҳамон – Қадимги Мисрнинг Янги подшоҳлиги фиръавни XVIII сулола вакили бўлиб, унинг ҳукмронлик даври милоддан аввалги 1332-1323 йилларга тўғри келиши тахмин қилинади.

Севара Азимова