AQSH elchisi maqolalar saytlardan bosim bilan o‘chirib yuborilayotganini qoraladi

Amerika Qo‘shma Shtatlarining O‘zbekistondagi favqulodda va muxtor elchisi Jonatan Henik Nukus voqealariga bir yil to‘lishi munosabati bilan o‘zining Twitter sahifasiga o‘zbek tilida tvit yozdi. Unda garchi oradan bir yil vaqt o‘tgan bo‘lsada, Nukusdagi fojiali qurbonlarni unutmaslik kerakligi aytilgan. 

“Biz o‘sha voqealar uchun, jumladan, mustaqil Nukus komissiyasi tomonidan to‘liq hisobdorlik zarurligini ta’kidlashda davom etaveramiz”, degan Henik o‘z tvitida.

Shuningdek, u so‘nggi paytlarda ayrim mustaqil saytlardan Nukus fojialariga oid maqolalarning o‘chirib tashlanayotganini ham tanqid ostiga olgan. 

“Bu borada ommaviy axborot vositalari muhim rol o‘ynaydi. Maqolalarni saytlardan olib tashlash uchun qilinadigan bosim matbuot erkinligi va Yangi O‘zbekiston tamoyillariga to‘g‘ri kelmaydi”, deya qo‘shimcha qilgan AQSH elchisi.

Biroq Jonatan Henikning ko‘plab o‘zbek kuzatuvchilari uni O‘zbekistonning ichki ishlariga aralashishda ayblamoqda.

“Afg‘oniston, Eron, Iroq, Livan, Suriya va boshqa shunga o‘xshash mamlakatlar uchun ham AQSHda ham komissiya tuzib, hisob so‘rang. Bizning ichki ishlarimizga aralashmang. Sizning O‘zbekistondagi missiyangiz mamlakat ichki siyosatiga aralashish emas, balki ikki mamlakat o‘rtasida ko‘prik hosil qilishdir”, deya yozgan unga javoban kuzatuvchilardan biri.

Ma’lumot uchun, 2022 yilning 1-2 iyul kunlari O‘zbekiston tarkibidagi Qoraqalpog‘iston Respublikasining Nukus shahrida namoyishlar bo‘lib o‘tgan edi. Namoyishning asosiy sababi esa O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasidagi Qoraqalpog‘istonning suveren statusiga va Qoraqalpog‘iston vaqti kelib O‘zbekistondan ajralib chiqishi mumkinligi haqidagi moddalar olib tashlanishi taklif qilinganidir. Nukus shahrida boshlangan namoyishlar keyinroq Qoraqalpog‘istonning Chimboy va Mo‘ynoq shaharlariga ham yoyilgan va 2 iyul kuni batamom bostirilgan. Dastavval konstitutsion o‘zgarishlarga qarshi ekanliklarini bildirgan namoyish qatnashchilari ko‘p o‘tmay Qoraqalpog‘istonni O‘zbekistonning tarkibidan ajratib olish va mustaqil suveren davlat sifatida e’lon qilishga uringan. Oqibatda aholini bunga undagan bloger Dauletmurat Tajimuratov hibsga olindi va namoyishda yuz bergan voqealar yuzasidan qo‘zg‘atilgan jinoyat ishi bo‘yicha jami 171 kishi ayblanuvchi tariqasida ishtirok etishga jalb qilindi. 

Biroq bugungacha ko‘plab ayblanuvchilarga nisbatan yengillik e’lon qilinib, oilasi bag‘riga qaytarilgan.

Eslatib o‘tamiz, avvalroq QALAMPIR.UZ AQSHning O‘zbekistondagi elchisi Jonatan Henik bilan suhbatlashgan va undan Nukus voqealari bo‘yicha fikrini so‘ragan edi. U Nukus voqealari bo‘yicha Hukumatning shaffofligini yuqori baholagan edi. 

“Jarayonlarda oshkoralik va shaffoflik oshgani bizni ruhlantirdi. Fikrimizcha, bu ijobiy qadam va sudlovlar davom etar ekan, ular oshkoralikni ta’minlashda davom etishadi, deb o‘ylaymiz. Bizningcha, zo‘ravonlik qo‘llagan har bir kishi, albatta, jazolanishi kerak, lekin bu nafaqat namoyishchilarga, balki huquq-tartibot organlariga ham tegishli bo‘lishi kerak. Chunki ular zo‘ravonlik qo‘llagan bo‘lishi ehtimoldan uzoq emas. O‘zbekiston hukumatining bayonotlaridan biz bu noroziliklarda ishtirok etgan huquq-tartibot organlarining ayrim shaxslari borligini bildik, ular hozir tergov qilinmoqda. Fikrimizcha, bu tergovlar yakunlanishi va har qanday qonunbuzarliklar ham sudga tortilishi kerak. 

Jumladan mazkur shaxslar (kuch ishlatgan ichki ishlar xodimlari) ham javobgarlikka tortilishi kerak”, degan edi Henik.