Путин Украина НАТОга ўхшаш хавфсизлик кафолати олишига рози бўлди – Уиткофф

Россия Президенти Владимир Путин АҚШ ва Европанинг Украинага қарши янги босқин содир этилган тақдирда уни биргаликда ҳимоя қилишини назарда тутувчи хавфсизлик кафолатларини “мустаҳкам” шаклда таъминлашга розилик берди. Бу келишув тинчлик шартномаси доирасида киритилади. Бу ҳақда АҚШ Президентининг махсус элчиси Стив Уиткофф CNN'га маълум қилди.

Уиткоффнинг айтишича, Россия томонидан қабул қилинган мазкур қўшимча шарт Москванинг Украина ҳеч қачон НАТОга қўшилмаслигидаги қаттиқ талабини айланиб ўтиш йўли сифатида кўрилмоқда. Унинг таъкидлашича, россияликлар, шунингдек, Украинага ёки бошқа бир Европа давлатига бостириб кирмаслик ваъдасини қонун йўли билан мустаҳкамлашга ҳам рози бўлган.

Россия томони ҳозирча бундай келишувларни оммага эълон қилгани йўқ. Бироқ бу таклифлар ўтган ҳафта Президент Дональд Трампнинг европалик етакчилар билан телефон орқали мулоқотида айтилган, Украина учун НАТОнинг 5-моддасига ўхшаш хавфсизлик кафолатлари ҳақидаги ғояларга ҳамоҳангдир.

Европа расмийсининг билдиришича, Трамп билан бўлган мулоқотда Украина учун “5-моддага ўхшаш” хавфсизлик кафолатлари муҳокама қилинган, яъни тинчлик келишувига эришилса, Европа ва АҚШ бу кафолатларни қўллаб-қувватлаши айтилган. Унга кўра, бу жараёнда НАТОнинг ўзи иштирок этмайди.

Маълумот учун, НАТОнинг 5-моддаси альянс шартномасидаги “коллектив мудофаа” қоидаси бўлиб, унга кўра, бир мамлакатга қилинган ҳужум барчага қилинган ҳужум сифатида баҳоланади ва барча аъзолар ўзаро биргаликда чора кўради.

Трамп авваллари Киевнинг хавфсизлик кафолатлари бериш ҳақидаги кўп такрорланган чақириқларини жиддий қабул қилмаган эди. Яъни, Россия келишувни бузмаслиги ёки бир неча йилдан сўнг яна Украинага ҳужум бошламаслиги учун ишончли кафолатлар бериш масаласига салбий муносабат билдирган.

Европа давлатлари эса Украина учун “ишонч кучлари”ни жойлаштиришни таклиф қилган, аммо бу кучлар АҚШнинг қўллаб-қувватловисиз самарали бўлмаслигини таъкидлаб келишган. Бироқ Трамп ҳозиргача Америка қўшинлари ёки ресурсларини бу йўналишга жалб қилишдан тийилиб келмоқда.