Sherzodxon Qudratxo‘jayev: Insonda ona Vatan, ota-ona va milliy til ikkitadan bo‘lishi mumkin emas​!

Jamiyat

image

O‘zbekiston {b1c70c5e} va ommaviy {bb2f4be0} {a4edd1b8} {3304e59c}, {98ec10ca} {cf70b6e4}-{dd04d71e} {7ec2a55c} {de5e5d1b} {0ae2b656} {a7fe730d} {0814cace} tiliga rasmiy {1ef22f83} {7d746bee} berish to‘g‘risidagi murojaatdan keyin boshlangan {2b2e2a66}-{d155e444} fonida ona tiliga qanday {5f53b86e} bo‘lish {9b99e45a} {ebe41744} {48ebc7a0} bilan o‘rtoqlashdi.

{e48d2bfa} {e857c228} hayotimni {be77825e}, o‘sha {eea90d30} {2ed3893b} qiziq bo‘lgan, o‘ziga {8248be55} tarzda kechgan. {e48d2bfa} ham o‘sha davrdagi {e44bda1d} {de9a4337} sovet {e4559ac0} {e86a311c}, ta’lim oldim, balog‘atga yetdim. Yoshligim asosan o‘zbeklar yashaydigan mahallada o‘tdi. Mahalla uchun {7f3fc7ee} {b9dc033e} {805a4d3e}: {eeff4d9b} bog‘chasida rusiyzabon guruhda tarbiya {ef3e5658}.

{d7e89e5c}, o‘rta maktab va {be8f8258} ham {ef36a80c} guruhida ta’lim oldim. Mutaxassis {ca8e454d} yetishishdan tashqari {0814cace} {e4a9e830} ham mukammal o‘rgandim. {6966cfea} uchun eskitdan {0814cace} {e38cfd19} emin {ac9361e0} gaplashaman, yozaman, {18e4214d} {7e847423}, ko‘rsatuvlar {b8ea15d1} boraman. Keyinchalik kasbiy ehtiyojlar paydo {10ab2ebe} {1e7a935d} ingliz {e4a9e830}, {6c2e1d2e} turkcha so‘zlashishni {37ed4e68} o‘rgandim. Bugun qorakalpoq, qozoq, qirg‘iz, {0527840e}, {a09e52fe}, {966e002f}, boshqir va {e68259b3} {5be70467} tillarini tushunaman, {e9c42708}-{e9c42708} {e5996bbc}-da {7a6faee2} {1f03e9d1} olaman.

{e7e2095e}, {bf9190ef} {4ce129bc} {7139ace5} boshlab {bece5fef} ona tilim – o‘zbek tili {4b8c4ef9} uchun bosh va asosiy {1ef22f83}. {eeabfd6f}, {ad8e4844} qanday {c4e179dd}, o‘zini {3ea6d6c0} qilgan odamda {bece5fef} ona tiliga {e80d8c1b} {4c3729e3} kabi bo‘lishi kerak. {f0c39fee} ona Vatan, ota-ona va milliy {1ef22f83} ikkitadan bo‘lishi mumkin emas. {433ce2e5}, odam {645aef1f} tillarda ham {ac9361e0} va mufassal {1efe3ec4} {1b80e4f2}, {06de26e9} tildagi kitoblarni o‘qib zavq {1b80e4f2} tabiiy {7f3fc7ee} {aa663e63}. {e7e2095e}, {ad8e4844} {7f3fc7ee} kamolga {08c8f35e} {fe0bc80a} uchun uning o‘zligini anglashi {cdea4da5} ona tili orqali kechadi. {20e9450d} qanday or-{95f8559e} va {68e5b230} {3b3ec3ba} {dc84c21e} bo‘lgan hazrati {fe0bc80a} {bece5fef} ona tili turganida {645aef1f} {7f3fc7ee} {e52e00cb} rasmiy maqomni berishni {b8cbbeea} yurmaydi.

O‘zbek tili {e9e073ee} paydo bo‘lgan {1ef22f83} emas. O‘zbek tili {5e7e6840} tillar {2894b02e} turkiy tillar {4001471e} {82a8b79e}. Bu {1ef22f83} turkiy tillar ichida {b00e75ae} {a5efa034} egallaydi. {799cb82e} {e4559ac0} {7a14f5e4} {ede74114} Navoiy o‘zbek {e386c987} {645aef1f} turkiylarda bo‘lmagan sifatlarini {e66c972b} {9be80f56} va bu {774c1ee7} nihoyatda {2e88f6ce} va jozibador ekanligini {bece5fef} ijodi bilan {ec0667d9} ham. O‘zbek {e386c987} forsiy-{5be70467} tillaridan hech qanday {fec3db49} jihatlari {fe963459} ekanligini turli {643f1e6c} bilan ko‘rsatib {9be80f56}.

Sovet {e4559ac0} qatag‘onlik {a4a590e3} – 1937 {0f7de777} mustaqillik davrigacha o‘zbek tili kommunistik mafkura, {fe7872e2} siyosat va {c513517e} {2c8e1458} kamsitib kelindi. O‘sha davrda o‘zbek xalqining {bece5fef} ona {e38cfd19} so‘zlashishi baynalmilalchilikka zid, deb {e96cf741} {6241e709}. {1e53d7d7} esimda, {e68259b3} {7f2decd1}, transportda, ko‘chalarda {30ec6ffe} gapirsak, bizga {b336fbe7} berishardi {30ec6ffe} gapirma deb, davlat idoralaridagi manzarani {10e19bec} tasavvur qilavering...

Milliy tilimiz – o‘zbek tili mustaqillik davriga {d28382e0} erkinlikka erishdi, {a4e0a5ce} rivojlantirishning eng asosiy omillaridan biriga {7eba8303}. Ammo {35aed511} {3c08abe1} salkam 30 {545f4e82} davomida “O‘zbek tili to‘g‘risidagi” Qonunni qabul {5806dede}, {10e19bec} {aeb3859a} Davlat tili deb {5d726ebb} yuraverdik.

{433ce2e5}, hozir dunyoda {e549521e} davlat {65a7cde3} – Kanada (ingliz, fransuz), {fcea3a0e} (niderland, g‘arbiy friz), Belorus (belorus, {0814cace}), Finlyandiya (fins, {032f8e14}), {edeca71c} (irland, ingliz), Kipr ({7e0fd327}, {279d4deb}), Isroil ({b6e82ee2}, arab), {ea2407f4} ({4eb35205}, ingliz), {27cdeaac} (arab, {e29f0dd1}), {6d3e03f6} (filippin, ingliz), {6c2e1d2e}, {e549521e} {a93c4f4e} {b16ffe46} tillarga davlat tili {5dfe0e59} berilgan {b5c320ce} – Belgiya (fransuz, niderland va nemis), Buyuk {ccd5ec78} (ingliz, irland va shotland), {d2b869ee} ({45aed9a9}, fransuz, nemis), Shveysariya (nemis, fransuz va {e23260a1}), JAR (11 {ef8035e5} {1ef22f83}, {b61eaeaf}, ingliz, {ecf80800}, {ed0748d1}, {399ecd3a}, {6aa45e70}), {4258bbe4} {af8cef2b} (ingliz, maori va {a7763e77} {4d16ec0b} {aee1e4db}-{22e248e9} tili) hozirga {446f06e7} yashab kelmoqda. {7def9700}, bu {71b2567e} ikkita {1ef22f83} bo‘lish uchun asos {f9dbde9f}: {25ea5ba7} {4c3729e3} {70690bce} {1f3ecd2a} ehtiyoj {eac88428} millatlar yashaydi. O‘zbekiston aholisining {e3fddb19} 2 foizini {0814cace} millati va 8 foizini {504cc3ce} {7be73b73} aholi tashkil etsayu, {ecc4ce86} {0814cace} tiliga rasmiy maqomni berishni {86ac5e5d} qanday {85ca8e91} asoslanyaptilar?

{e48d2bfa} {1ef22f83} masalasida ayrim odamlar {061e90b7} {e759a842} juda ham taajjubdaman. Nima uchun {ec005ef1} katta avlod {a366d9ce} O‘zbekiston {2e87e9b4} mustaqil va {25e3521c} davlat ekanligini anglashni istamayapti?

Nima uchun Mustaqilligimizning o‘tgan 27 yili ichida {182e278a} {bece5fef} milliy tillari va mamlakatini sevish {22f74c4e}-tuyg‘ulari {72dfef02}? 

Nega ular Vatan {084dce19} va tanho ekanligini {9b911eb0} olmayapti? 

Nega ular milliy tilimizga {a7763e77} sherik {e08cb8cc} harakat qilmoqda? 

{b366ba3e} orasidagi {18e4214d} {ffe40752}, {311def18} nimaga shuncha yillarda {a7ffe3d0} {5ae4c450}?

{7a2aed26} bu {b9260d6e} {6eaf1bda} {0c647ae8} va tortishuvlarga {b8ea15d1} kelishini {4336e28a}?

Bu masalani {71d8ef99} {7f3fc7ee} guruh katta avlod {a366d9ce} yoshlarga namuna bo‘lish o‘rniga, {ecc4ce86} o‘sha {64e80f1c} zamonni, “{777655e0}” {97be776c} qo‘msayotganini tushunish juda ham qiyin, albatta. Hurmatli keksa avlod {a366d9ce}, {c6f89f2e} shuni bilinglar: o‘sha mash’um sovet {a4a590e3} {10e19bec} qaytib {aa5de9cc}, {bce508d8} {a65300e0} {e50c58c1} {e2f6226b} ketgan. {b17ec699} qaytuvchi yo‘llar ham qolmadi. {6e651aa0} ham {78609bfe}, {e4782115} {8edbedd4} {63fed4e1} bu.

{e7e2095e}, {ad8e4844} qanday hodisaning {7f3fc7ee} {29e51606} {e4e17926} bo‘ladi. {c9fe629b} masalasida ko‘tarilgan bu shov-shuv {e02d7f04} {6fe757fe} ziyolilar, ayniqsa ijodkorlar ham o‘ylab ko‘rishlari {37e892e0}. Ona {a7ffe3d0} yanada rivojlantirishga, uning {871f0e2d} va noyob ohanglarini boyitishga, bu {1ef22f83} {9a0163e7} qanchadan-qancha {57da56ed} yotganligini {e66c972b} {59e17445} {ad8e4844} birimiz hissa qo‘shishimiz {37e892e0}. Zero, istiqbolda {2de7f512}, {ee3e7aa3}, millatdoshlarimiz ham {7f3fc7ee}-birlari bilan o‘zbek {e38cfd19} {58b8be0e}...

{8a8ecaff} oddiy {ef1cc4a3} keltirmoqchiman: {4a2ed848} xorijga, masalan, {ea42bc3b} {86ce7058} {2da09e37}, {aeb3859a} yerda {8e2681c2} {edc1346d} qanday {3682bbe2} {7be73b73} bo‘lishingizdan {2ea0de7c} nazar {279d4deb} {e38cfd19} {faecacf6}. {b366ba3e} {791ff91e} {138c63ae}, 10 -15 {f4cda5eb} {bece5fef} ona {e38cfd19} {72c4e561} turganida {084dce19} ajnabiy {e3008781} {4e326924} uni {e38cfd19} “tvaya-maya” kilmaydilar.

{2628e24d}, {4a2ed848} Xitoyga {2da09e37}, Xitoy {2cdfe528} {edc1346d} bilan {cdea4da5} chin {e38cfd19} {faecacf6}. {b366ba3e} {ef2bc394} {bece5fef} milliy {e38cfd19} {1f3ecd2a}, {bece5fef} yeri, {bece5fef} millati va albatta, {bece5fef} {e4a9e830} {3ea6d6c0} qilishga {8e978e48} {dd365eb3}. {994e27ac} ekan, nega biz {cdea4da5} {bece5fef} tilimizda so‘zlashmaymiz, nega ona {a7ffe3d0} {3ea6d6c0} qilishga boshqalar tugul, {e68259b3} {2ea31a08} {8e978e48} etolmaymiz?! {e48d2bfa} bu kabi holatlarni hech tushunolmayman. Ammo {e596445d} ona tili ahamiyatini seza {3a8c1b8e}, {ecf5e19c} xohishlari {63fed4e1} taqdiridan-da yuqori {b55dd70e} meni {3eb9a0cd} {6e1d8766}. 

{3bc8839e} shuni aytmoqchimanki, {4a2ed848} hozir keksa avlod {a366d9ce} {061e90b7} bu masalani hozir {9eabf855} {80e92869} etmasak, {feefd067} {0da6ebd1} uning {bced898c} bizga juda ham qimmatga {6f6bcfee}. Eng achinarlisi, bu {6f4a1d4e} {1b7e7366} birortasini aybdor etolmaymiz. {7def9700}, bu oqibatlarga {cdea4da5} o‘zimiz – biz o‘zbeklar aybdor bo‘lamiz.

Zero, Abdulla {2900af6e} {d45a975e}, “Milliy {774c1ee7} yo‘qotmoq – millatning ruhini yo‘qotmoq”{71db3e87}.

{0dbe4288}, nimalar qilmoq darkor desak, IMHOlarim {92361fea}:

– {ce25828a} {30ec6ffe} {8d5419e0} keskin {cccced0b} ({ec702112}, Google), o‘zbek tilidagi veb-saytlar, e-kutubxonalar sonini {cccced0b}, {5eafe37d} oshirish;

– Milliy kino va {9ced0da9}, {ff681e89} sohada inqilob qilish, bugungi {7e5b06fa} {7c7e5477} qoniqarli emas;

– O‘zbek tilidagi romanlar, adabiy {2de8c548}, musiqa mahsulotlarini keskin {cccced0b} kerak;

– Ko‘chalarimizdagi peshtaxtalardagi {eb4f405a} tanqidiy ko‘rib {d8c0fbe5} kerak, bu {22e8f7c6} yaqinda {126e9227} ham {fe3ed1b8}, osib qo‘yishadi.

Xullas, Shum {ae981825} {82aa8ee5} bilan {a40876e5}: “{f5cf1e7f} {f56bc0ae}, nima qilish {bef02633}” – sevish kerak ona {e4a9e830}, so‘zlashish kerak, ardoqlash kerak uni!!!

Bugun biz {6fe757fe} sohada {e74c2dbd} faol bo‘lishimiz darkor, biz {f9f0e866}, ammo bunday masalada {7c7e5477} {fe963459}, {10e19bec} utmaydi! {8c5c9def} {96f4be4c} {44a48e2b} {e5996bbc}, bizga {9def5147} {7f3fc7ee} {20c110ea}, Bayron {7f3fc7ee} jahon {551eb8d9}!

P.S. Bugun dunyoda {e3fddb19} 50 million {f4cda5eb} o‘zbek {e38cfd19} gaplasharkan, bu {7c7e5477} {fec3db49} emas!


Maqola muallifi

Teglar

rus tili rasmiy til Sherzodxon Qudratxo'jaev

Baholaganlar

163

Reyting

3

Maqolaga baho bering

Doʻstlaringiz bilan ulashing