Қозоғистонда Назарбоев асри тугади, Тўқаев унинг хатоларини такрорламаслиги керак – Баҳриев

Қозоғистонда чин маънода икки бошлилик сиёсати барҳам топди ва энди Президент Тўқаев биринчи Президент қилган хатоларни такрорламаслиги, қавм-қариндошчилик сиёсатидан воз кечишга журъат топиши керак. Бу ҳақда таниқли журналист ва сиёсий шарҳловчи Карим Баҳриев QALAMPIR.UZ’га берган интервьюсида сўз очди. 

“Туркманистонда ҳам тилладан қўйилган ҳайкаллар ағдарилди. Уруш даврида Саддам Ҳусайннинг ҳайкаллари ағдарилди. Бир томони маддоҳларга ишониб, секин-аста "Мен ҳақиқатан даҳо эканман", деган туйғуга берилмаслик учун бир сабоқ. Ўзини "зўр", деб ўйлашдан ҳар қандай даражадаги раҳбар эҳтиёт бўлиши керак. Чалинаётган қарсакларга салгина ҳушёрроқ бўлиб қулоқ солиш керак”, дейди Беҳриев. 

Экспертга кўра, Қозоғистонда бўлаётган катта норозиликларнинг асосий сабаби, ислоҳотларнинг камлиги, халқнинг бир қисми қашшоқлашгани ва норозиликлардан ҳам ташқари ҳокимиятга ўтиш трансмиссияси, яъни ҳокимият алмашинуви механизми яратилмаганидир. 

“Қозоғистонда Назарбоев асри тугади. Энди Назарбоевнинг лавозими ва ҳайкални қайта тиклашмаса керак. Бир инсон гўё Президентликдан кетгандек бўлиб, Хавфсизлик кенгашининг раҳбари лавозимни эгаллаган бўлса, унинг бир қизи Сенатда ўтирган бўлса, яъни кета туриб ҳокимиятнинг бир қисми унинг қўлида бўлгани учун янги Президент ҳам тўлақонли вазифасини бажара олмади. Икки бошлилик юзага келди”, дейди Баҳриев. 

Айни вақтда Қозоғистон халқи Президент Тўқаев атрофида бирлашиб, уни қўллаб-қувватламоқда. Намойишлар авжига чиққанда мамлакатда Биринчи Президенти – Элбоши Нурсултон Назарбоевнинг Олма-отадаги собиқ саройи ёқиб юборилди, ҳайкали қўпориб ташланди. Баҳриевга кўра, энди Тўқаев Ҳукуматдаги қариндош-уруғчиликка барҳам бериши керак. У раҳбарларга тарихда Динмуҳаммад Кунаев ва Шароф Рашидовдек яхши ном қолдиришни тавсия қилди. 

“Икки ҳокимиятчиликдан бир ҳокимиятчиликка ўтиши мумкин. Лекин бу ҳокимият ҳам ўзининг қариндошларини юқори мансабларга қўйса, барқарорлик узоқ бўлмаслиги мумкин. Чунки Тўқаевнинг ўғлини Россияда бизнеси бор деган хабарлар чиқмоқда. Қозоғистон ҳам бошқа давлатлар ҳам шундан тўғри хулоса чиқариши керакки, “Ёлғоннинг тахтдаги минг йил даврони, ҳақиқат айтилган бир онча бўлмас”. Қанча йил тахтда ўтирса ҳам бир куни ҳайкали ағдарилиб, ўзи кетиб, болалари қамалиб ёки қочиб, шу кунга тушгандан кўра, халқининг хотирасида яхши жой олиб, мамлакатини бошқариб, бугун ҳам эсланадиган раҳбарлар қаторида бўлиши лозим. 

Мустамлака даврида ишлаган бўлса ҳам Динмуҳамад Кунаев ёки Шароф Рашидов ҳақида бугун яхши хотиралар бор. Яқинда Шароф Рашидовнинг бир қизлари Светлана Рашидова вафот этди. Биз Шароф аканинг Светлана исмли қизи борлигини энди билдик. Яъни уларнинг фарзандлари ўзларини кўз-кўз қилмади, дунё тўпламади ва улардан яхши хотира қолди. Албатта, подшоҳ подшоҳлиги нуқтаи назардан ёмон яшамайди. Лекин ҳаддан ошиш нега керак? Шу нарсалар хулоса бўлиши керак”, дейди журналист. 

Бундан бир неча кун аввал Нурсултон Назарбоевнинг кенжа қизи Лондондан 300 миллион АҚШ долларига сарой харид қилгани ҳақида хабарлар чиқди. Карим Баҳриев бунга ҳам муносабат билдириб, шундай дейди: 

“Бир нарсани гапирмаса бўлмайди. Кечагина Назарбоевнинг қизи Лондондан 300 миллионлик сарой сотиб олибди. Энди ўша ерга кўчиб ўтиб яшайди. Чунки бу ерда халқ уларни кўришни истамайди. “ Forbes” маълумотларига кўра, Нарзарбоевнинг қизи ва куёвининг 7 миллиард доллар бойлиги бор. Мана шу нарсаларга жавоб бўлиши зарур. Майли бизга ўхшаб биринчи Президентини ҳурмат ва эъзоз билан кузатса, кейинги даврда адолат бўлиши керак. Халқнинг бойлиги халққа тегсин. Халқ ҳам нормаль яшасин”.

Журналист Карим Баҳриев билан видеоинтервьюни юқоридаги видеоплеерда ёки QALAMPIR.UZ’нинг YouTube’даги саҳифасида томоша қилишингиз мумкин.